پرونده ویژه

در پرونده ویژه شماره 264 ماهنامه شبکه، به شما خواهیم گفت که چت ‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) چیست و چگونه کار می‌‌کند؟ چت‌جی‌پی‌تی را باید باشکوه‌ترین دستاورد هوش مصنوعی توصیف کنیم که امکان استفاده مستقیم از آن برای همه مردم سراسر جهان وجود دارد. اگر بگوییم که چت‌جی‌پی‌تی عامل فراگیر هوش مصنوعی در سال‌های آتی پس از فراز و فرودهای چند دهه اخیر است، اغراق نکرده‌ایم. اگر به اواخر قرن بیستم میلادی بازگردیم با جمله معروفی روبه‌رو می‌شویم با این مضموم که افراد ناآشنا به زبان انگلیسی و کامپیوتر بی‌سواد هستند. با این روند همه‌گیر شدن هوش مصنوعی و تبلیغات گسترده پیرامون آن، به‌نظر می‌رسد تا چند سال دیگر، افراد ناآشنا به هوش مصنوعی و نحوه استفاده از آن در کاربردهای تجاری، افراد بی‌سوادی شناخته خواهند شد. اژدهای خفته بیدار شده و مجبور هستیم خود را با آن سازگار کنیم و دانش خود را در مورد این فناوری افزایش دهیم.
 

• چت ‌جی‌پی‌تی و بیداری اژدهای خفته (هوش مصنوعی) 
• چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) چیست و چگونه کار می‌‌کند؟ 
• از چه فناوری‌هایی در ساخت  چت‌جی‌پی‌تی استفاده شده است؟ 
• چت‌جی‌پی‌تی با چه چالش‌های امنیتی روبه‌رو است؟ 
• چت‌جی‌پی‌تی در چه حوزه‌هایی کاربرد خواهد داشت؟ 
• چت‌جی‌پی‌تی چه دستاوردهایی برای دنیای علم خواهد داشت؟ 
• چت‌جی‌پی‌تی به روند ساخت ربات‌های انسان‌نما سرعت می‌بخشد 

شاهراه اطلاعات

• دانشمندان به دنبال ساخت زیست‌رایانه‌ها با کمک سلول‌های انسانی هستند 
• باتری‌های آلومینیومی، ظرفیت بالا، شارژدهی سریع و قیمت پایین

فناوری شبکه

• میزبانی اختصاصی وب چه مزایا و معایبی برای سازمان‌ها به‌همراه دارد؟ 
• اوپن‌استک (OpenStack) چیست و چرا رایانش ابری را متحول خواهد ساخت؟ 
• برترین ابزارهای مشاهده‌پذیری مخصوص کارشناسان شبکه

امنیت

• چرا شرکت‌ها به دنبال مدل اعتماد صفر هستند؟ 
• چگونه یک پلتفرم تحلیل امنیتی یکپارچه را انتخاب کنیم؟

عصر شبکه

• آیا دوران شکوه و عظمت شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری اطلاعات رو به پایان است؟ 
• فرسودگی یا دل‌زدگی شغلی چیست و چه راهکاری برای غلبه بر آن وجود دارد؟ 

کارگاه

•  10 الگوریتم برتر یادگیری ماشین سال 1402 که باید آن‌ها را یاد بگیریم 
• انسیبل (Ansible) چیست و چگونه باید از آن استفاده کنیم

چت ‌جی‌پی‌تی و بیداری اژدهای خفته (هوش مصنوعی)

چت‌جی‌پی‌تی با گذشت نزدیک به دو ماه موفق شده است صد میلیون کاربر را جذب کند. بله این حرف درست است. چت‌جی‌پی‌تی  بسیاری از رکوردهای دنیای فناوری اطلاعات را جابه‌جا کرده و به ترند روز شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. چت‌جی‌پی‌تی در گروه ربات‌های هوش مصنوعی مولد قرار می‌گیرد. این گروه از ربات‌ها توانایی خلق محصولات جدید را دارند. به بیان دیگر، این ربات برای درک زبان انسان و پاسخ‌گویی بر مبنای کلان‌داده‌ها برنامه‌ریزی شده است. 

به‌لطف حجم عظیم داده‌های آموزشی، چت‌جی‌پی‌تی قادر به تولید پاسخ‌هایی شبیه به انسان‌ها است و همین مسئله شگفتی بسیای از کاربران را برانگیخته است. همچنین، یکی از ویژگی‌های فوق‌العاده‌ این چت‌بات، توانایی آن در ثبت پرسش‌ها و پاسخ‌های قبلی کاربران و توانایی یادگیری از آن‌ها است. به این صورت، چت‌بات از پیام‌های قبلی برای شکل‌دهی پاسخ بعدی استفاده می‌کند یا در صورت لزوم پرسش‌هایی را به کاربر نشان می‌دهد تا در صورت تمایل آن‌ها را انتخاب کند و پاسخ‌هایی را دریافت کند. 

تاکنون، هیچ مدل هوش مصنوعی‌ای به این گستردگی در دسترس مردم قرار نگرفته بود و همین مسئله اصلی‌ترین دلیل ترند شدن چت‌جی‌پی‌تی است. دلیل دوم، توانایی چت‌جی‌پی‌تی در گفت‌وگو با کاربران به شیوه انسان‌محور است. این چت‌بات مثل یک دوست با شما صحبت می‌کند و به درخواست‌های شما پاسخ می‌دهد. در نهایت نباید از این نکته غافل شویم که سرمایه‌گذاران مطرحی مثل مایکروسافت به‌شکل گسترده از این چت‌بات حمایت می‌کنند که روند توسعه آن‌را شتاب می‌بخشد. به بیان دقیق‌تر، شرکت‌هایی مثل مایکروسافت، OpenAI و بزرگان دیگر دنیای فناوری بی‌تمایل نیستند تا استیلای گوگل بر دنیای جست‌وجو و حتا تبلیغات را کم‌رنگ کنند. همین مسئله باعث شد تا ساندار پیچای گفت‌وگوی مفصلی در این زمینه انجام دهد و به ‌شرح گوشه‌ای از برنامه‌های گوگل در آینده بپردازد. 

مدیرعامل گوگل در مصاحبه‌ای مفصل که با پادکست Hard Fork داشت، ضمن اشاره به پیشرفت‌های انجام‌شده در پلتفرم هوش مصنوعی بارد (Bard) این شرکت که اکنون در برخی از کشورها در دسترس قرار دارد، ابراز داشت که نگران توسعه‌ سریع هوش مصنوعی است. ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل، در نهایت تصمیم گرفت به انتقادات گسترده‌ای که کاربران و تحلیل‌گران به چت‌بات بارد وارد کرده‌اند، واکنش نشان داد. پیچای در این باره گفت: «گوگل به‌‌زودی بارد را ارتقاء می‌دهد و قابلیت‌های بیشتری به این سرویس اضافه می‌کند. ما مدل‌هایی با توانایی‌هایی به مراتب بیشتر از چت‌جی‌پی‌تی در اختیار داریم و قابلیت‌های گسترده‌ای به پلتفرم هوش مصنوعی بارد مثل PaLM اضافه کرده‌ایم. قابلیت‌های جدید در زمینه‌ استدلال، کدنویسی و پاسخ به پرسش‌های ریاضی به بارد افزوده شده‌اند. بدین ترتیب کاربران کشورهای مختلف در آینده با نسخه‌ای پیشرفته‌تر از بارد ارتباط برقرار خواهند کرد». 

گزارشی که وب‌سایت ورج در همین ارتباط منتشر کرده، نشان می‌دهد که بارد مبتنی‌ بر نسخه‌ سبک مدل هوش مصنوعی LaMDA است. LaMDA مدلی است که روی گفت‌وگوها متمرکز است و گوگل از مدت‌ها قبل روند توسعه‌ آن‌را آغاز کرده بود. ساندار پیچای می‌گوید: «معتقد هستم که PaLM نسبت ‌به LaMDA مدل زبانی جدیدتر و قدرتمندتری است. PaLM در رویارویی با وظایفی مثل استدلال مبتنی ‌بر فهم انسانی و مسائل کدنویسی عملکرد بهتری نسبت به رقبا خواهد داشت». 

در شرایطی که بارد چند وقتی است در دسترس کاربران قرار دارد، اما هنوز موفق نشده است همانند چت‌جی‌پی‌تی جایگاه خود نزد کاربران را پیدا کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بارد در وضعیت فعلی‌، عملکردی پایین‌تر از رقبا دارد، با این‌حال شبیه به دیگر چت‌بات‌ها می‌تواند به پرسش‌های مختلفی پاسخ دهد. البته، پاسخ‌هایی که چت‌جی‌پی‌تی ارائه می‌کند، دقیق‌تر و قابل درک‌تر است. 

پیچای در مصاحبه‌ دیگری به این نکته اشاره کرد که روند توسعه‌ هوش مصنوعی شبیه به چت‌جی‌پی‌تی او را نگران کرده است و این اتفاق ممکن است برای جامعه و به‌ویژه نیروی کار شاغل در شرکت‌ها خطر جدی باشد. بسیاری از فعالان حوزه‌ هوش مصنوعی نسبت ‌به توسعه‌ سریع این فناوری و رقابت شدید بین مایکروسافت و OpenAI با گوگل هشدار داده‌اند. ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت تسلا و اسپیس‌ایکس که در گذشته مدیرعامل OpenAI بود، در بیانیه‌ای هشدارآمیز خواستار توقف موقتی توسعه‌ هوش مصنوعی شده بود. 

با این‌حال، واقعیت مهمی که وجود دارد این است که برخی از فناوری‌های انقلابی، تاثیر شایانی بر پیشرفت و توسعه‌ فناوری‌های قدیمی‌تر دارند. به‌طور مثال، کارشناسان بر این باور هستند که این قاعده در مورد چت‌جی‌پی‌تی و زنجیره بلوکی نیز صدق می‌کند. مهم‌ترین و اساسی‌ترین تاثیر چت‌جی‌پی‌تی بر زنجیره بلوکی، امکان ساده‌سازی و قابل فهم کردن این جهان پیچیده و مرموز است. این چت‌بات به ساده‌ترین شکل ممکن به پرسش‌های کاربران درباره زنجیره بلوکی و ارزهای دیجیتال پاسخ می‌دهد که نقش مهمی در شناخت بهتر زنجیره بلوکی توسط همه کاربران خواهد داشت. 

چت‌جی‌پی‌تی توانایی ساده‌سازی عملیات‌های پیچیده و اساسی در توسعه‌ زنجیره بلوکی را دارد. این چت‌بات به اندازه‌ای در این زمینه مهارت دارد که برخی ادعا می‌کنند این ظرفیت را دارد تا جایگزین توسعه‌دهندگان تازه‌کار آشنا به زبان برنامه‌نویسی سالید (Solidity) شود. به‌عنوان مثال، این چت‌بات می‌تواند در چند ثانیه یک قرارداد هوشمند بنویسد یا کدهای یک توکن ERC-20 را تولید می‌کند. با این حال گاهی‌اوقات کدهای نوشته‌شده از سوی چت‌جی‌پی‌تی ایراداتی دارند و بهتر است از این مدل هوشمند به‌‌عنوان مرجع استفاده نکنید.

نکته قابل تامل دیگر رشد قیمت و ارزش توکن‌های هوش مصنوعی به‌لطف چت‌جی‌پی‌تی است. صرافی CoinGecko در گزارشی اعلام کرده است که همزمان با ترند شدن چت‌جی‌پی‌تی، توکن‌های هوش مصنوعی مثل NMR،FET، AGIX، DBC و ALETHEA به‌طور میانگین با رشد 77 درصدی روبه‌رو شده‌اند. در واقع موفقیت چت‌جی‌پی‌تی باعث شد تا هوش مصنوعی به ترند اصلی و مهم چند ماهه اخیر دنیای فناوری اطلاعات تبدیل شود. 

همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، چت‌جی‌پی‌تی را باید باشکوه‌ترین دستاورد هوش مصنوعی توصیف کنیم که امکان استفاده مستقیم از آن برای همه مردم سراسر جهان وجود دارد. اگر بگوییم که چت‌جی‌پی‌تی عامل فراگیر هوش مصنوعی در سال‌های آتی پس از فراز و فرودهای چند دهه اخیر است، اغراق نکرده‌ایم. اگر به اواخر قرن بیستم میلادی بازگردیم با جمله معروفی روبه‌رو می‌شویم با این مضموم که افراد ناآشنا به زبان انگلیسی و کامپیوتر بی‌سواد هستند. با این روند همه‌گیر شدن هوش مصنوعی و تبلیغات گسترده پیرامون آن، به‌نظر می‌رسد تا چند سال دیگر، افراد ناآشنا به هوش مصنوعی و نحوه استفاده از آن در کاربردهای تجاری، افراد بی‌سوادی شناخته خواهند شد. اژدهای خفته بیدار شده و مجبور هستیم خود را با آن سازگار کنیم و دانش خود را در مورد این فناوری افزایش دهیم .