هوش تهدید چیست، چگونه به سازمان‌ها کمک می‌کند و پیاده‌سازی می‌شود؟

انواع اصلی تهدیدات امنیت سایبری

تهدیدات سایبری می‌توانند به شکل‌های مختلفی پدید آیند، اما در کل می‌توان آن‌ها را به چند دسته اصلی طبقه‌بندی کرد:

• هکرها: این گروه از افراد، با هدف دسترسی به اطلاعات یا سیستم‌ها به شبکه‌های سازمانی حمله می‌کنند. هکرها می‌توانند حملات DOS و DDOS، حملات فیشینگ، حملات جاسوسی و حملات مخرب را پیرامون شبکه‌ها ترتیب دهند. 
• برنامه‌های مخرب: این دسته از تهدیدات شامل برنامه‌هایی هستند که برای نفوذ به زیرساخت‌ها و سیستم‌ها و آسیب رساندن به آن‌ها طراحی شده‌اند. ویروس‌ها، تروجان‌ها، کرم‌ها و بدافزارها از مثال‌های معروف در این زمینه هستند. 
• نفوذ داخلی: در برخی موارد، تهدیدات امنیتی منشا داخلی دارند و عمدتا از جانب کارمندانی هستند که فراتر از نیازهای خود به منابع سازمانی دسترسی دارند. در این حالت، کارمندان ممکن است با استفاده از مجوزهایی که در اختیار دارند به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کنند یا تغییراتی در پیکربندی شبکه اعمال کنند.
• نرم‌افزارهای قدیمی و آسیب‌پذیر: نرم‌افزارها و سیستم‌های قدیمی و آسیب‌پذیر می‌توانند علت اصلی بروز حملات امنیتی باشند. اگر نرم‌افزارها و سیستم‌های یک سازمان به‌روز نباشند، هکرها قادر به شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و نفوذ از طریق آن‌ها به شبکه‌های سازمانی هستند. 
• سوءاستفاده از خطاهای انسانی: خطاهای انسانی را باید یکی از عوامل اصلی بروز تهدیدات امنیتی توصیف کنیم. برخی از خطاهای فاحش انسانی، رمزهای عبور ضعیف، بی‌توجهی نسبت به حفظ اطلاعات حساس، ارسال اطلاعات حساس به افراد غیرمسئول و غیره هستند.

در مجموع، تهدیدات سایبری ممکن است به‌شکل حملات مخرب، دسترسی غیرمجاز، فروش اطلاعات حساس و غیره به سازمان‌ها آسیب وارد کنند. برای مقابله با این تهدیدات باید از روش‌های مختلفی مانند استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی، آموزش کاربران، محدود کردن دسترسی کاربران، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌ها و آموزش کاربران درباره امنیت سایبری استفاده کرد.

چگونه هوش تهدید به سازمان‌ها کمک می‌کند؟

هوش تهدید به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بهترین راهکارهای امنیتی را برای مقابله با تهدیدات امنیتی پیدا کنند. با توجه به گزارشات هوش تهدید، سازمان‌ها می‌توانند به شناسایی ضعف‌های خود در برابر تهدیدات امنیتی بپردازند و اقدامات لازم را برای برطرف این ضعف‌ها انجام دهند.

علاوه بر این، هوش تهدید به سازمان‌ها در شناسایی تهدیدات جدید و نوظهور کمک می‌کند. با توجه به این‌که تهدیدات امنیتی به‌شکل مداوم در حال تغییر و تکامل هستند، هوش تهدید به سازمان‌ها اجازه می‌دهد با اطلاعات به‌روز و دقیق، آمادگی لازم در برابر تهدیدات جدید و نوظهور را داشته باشند و اقدامات لازم را برای مقابله با آن‌ها انجام دهند. به‌طور کلی، هوش تهدید با ارائه اطلاعات و تحلیل‌های دقیق و به‌روز، به سازمان‌ها کمک می‌کند در برابر تهدیدات امنیتی پیش‌بینی‌شده و پیش‌بینی‌نشده، بالاترین سطح از امنیت را اتخاذ کنند و در صورت وقوع حملات، سریعا به آن‌ها پاسخ دهند. با این توصیف باید بگوییم که هوش تهدید به سازمان‌ها در بسیاری از جنبه‌ها به ارتقاء امنیت سایبری کمک می‌کند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر است: 

• شناسایی تهدیدات: هوش تهدید با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و تحلیل خودکار داده‌ها تهدیدات امنیتی را شناسایی می‌کند. با شناسایی تهدیدات، سازمان‌ها می‌توانند آسیب‌پذیری‌ها و نقاط ضعف خود را شناسایی کنند و تدابیر امنیتی لازم را اتخاذ کنند. 
• پیش‌بینی تهدیدات: هوش تهدید با استفاده از تحلیل داده‌های تاریخی، قابلیت پیش‌بینی تهدیدات را دارد. این قابلیت به سازمان‌ها کمک می‌کند در برابر تهدیداتی که در آینده ممکن است با آن‌ها روبه‌رو شوند، آمادگی لازم را داشته باشند.
• پاسخ به حملات: با شناسایی حمله و تحلیل آن، هوش تهدید می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند به‌سرعت به حمله پاسخ دهند و تاثیرگذاری مخرب یک حمله سایبری را کاهش دهند. 
• ارتقاء امنیت: با شناسایی نقاط ضعف سیستم‌ها و پیشنهاد راهکارهایی برای رفع آن‌ها، هوش تهدید می‌تواند به سازمان‌ها در بهبود امنیت سیستم‌های‌شان کمک کند.

در کل، هوش تهدید به سازمان‌ها در شناسایی، پیش‌بینی و پاسخ به تهدیدات سایبری کمک می‌کند و به آن‌ها امکان ارتقاء امنیت سیستم‌های‌شان را می‌دهد.

نکته‌ای که باید در این بخش به آن اشاره داشته باشیم، نحوه اجرای هوش تهدید است. به‌طوری که امکان انجام آن به‌شیوه دستی یا خودکار وجود دارد. در حالت خودکار، هوش تهدید با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، به‌صورت خودکار اطلاعات مربوط به تهدیدات امنیتی را از منابع مختلف مانند رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های امنیتی، ترافیک شبکه و غیره جمع‌آوری می‌کند و سپس این اطلاعات را تحلیل و دسته‌بندی می‌کند. این‌کار با هدف خودکارسازی کارها، بهبود زمان پاسخ‌گویی به تهدیدات و افزایش امنیت سیستم‌ها است.

در نقطه مقابل، حالت دستی قرار دارد که فرایند جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید به‌صورت دستی توسط کارشناسان امنیتی انجام می‌شود. در این حالت، کارشناسان امنیتی با استفاده از منابع مختلف مانند رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های امنیتی، ترافیک شبکه و غیره، اطلاعات مربوط به تهدیدات امنیتی را جمع‌آوری می‌کنند و سپس این اطلاعات را تحلیل و دسته‌بندی می‌کنند.

چگونه می‌توانیم هوش تهدید را در سازمان پیاده‌سازی کنیم؟

پیاده‌سازی هوش تهدید در سازمان، یک فرایند پیچیده است که نیازمند توجه به جزئیات و همکاری بین بخش‌های مختلف سازمان است. مراحلی که برای پیاده‌سازی هوش تهدید در سازمان باید انجام شوند به‌شرح زیر هستند:

• تعیین دیدگاه سازمان: ابتدا باید مشخص شود که سازمان چگونه به هوش تهدید نگاه می‌کند. این نگرش نقش مهمی در برجسته کردن تعداد تهدیدات مهم، شناسایی داده‌های حساسی که نیاز به محافظت دارند، دارایی‌هایی که باید به بهترین شکل از آن‌ها حفاظت شود و تعیین سطح ریسک سازمان دارد. 
• جمع‌آوری داده‌ها: برای پیاده‌سازی هوش تهدید، باید داده‌های مربوط به تهدیدات امنیتی از منابع مختلف مانند شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های امنیتی، تحلیل‌گران امنیتی و غیره جمع‌آوری شود.
• تحلیل داده‌ها: پس از جمع‌آوری داده‌ها، باید آن‌ها را تحلیل کرده و اطلاعات مفید و قابل استفاده برای سازمان را استخراج کرد. برای تحلیل داده‌ها می‌توان از ابزارهای تحلیل داده و هوش مصنوعی استفاده کرد.
• ارائه گزارش: باید گزارش‌هایی در مورد تهدیدات امنیتی و راهکارهای مقابله با آن‌ها تهیه و به مدیران ارشد سازمان ارائه کرد.
• اجرای راهکارها: بر اساس گزارش‌های هوش تهدید، باید راهکارهای مناسب برای حفاظت از دارایی‌ها و تعیین سطح امنیت تعیین و اجرا کرد. این موضوع شامل به‌روزرسانی نرم‌افزارها، تغییر سیاست‌های امنیتی و آموزش کارکنان سازمان در خصوص امنیت اطلاعات است.

با پیاده‌سازی هوش تهدید، سازمان‌ها می‌توانند بهترین راهکارهای امنیتی را برای مقابله با تهدیدات امنیتی پیدا کنند و از طریق به‌روزرسانی مداوم و مدیریت مناسب تهدیدات، امنیت زیرساخت‌های سازمانی را حفظ کنند. با این‌حال نباید از این نکته غافل شوید که پیاده‌سازی هوش تهدید در سازمان، یک فرایند پیچیده است که نیازمند توجه به جزئیات و همکاری بین بخش‌های مختلف سازمان است. 

چه ابزارهایی در زمینه هوش تهدید و تحلیل داده‌ها در دسترس کارشناسان امنیتی قرار دارد؟

خوشبختانه، کارشناسان امنیتی به ابزارهای مختلفی برای تحلیل داده‌ها دسترسی دارند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر هستند:

• پلتفرم‌های تحلیل داده: راه‌حل‌هایی مثل Splunk، ELK Stack، IBM QRadar، LogRhythm و غیره به شما امکان می‌دهند تا داده‌های مختلف را جمع‌آوری، ذخیره، تحلیل و مصورسازی کنید.
• ابزارهای تحلیل شبکه: ابزارهایی مثل Wireshark، tcpdump و Snort. اجازه می‌دهند تا ترافیک شبکه را بررسی کرده و به دنبال الگوهای غیرعادی و تهدیدات امنیتی بگردید.
• کتاب‌خانه‌ها و چارچوب‌ها: کتاب‌خانه‌ها و چارچوب‌هایی مثل تنسورفلو، پای‌تورچ، کراس و نمونه‌های مشابه اجازه می‌دهند با ساخت مدل‌های مبتنی بر الگوریتم‌های یادگیری عمیق الگوهای غیرعادی و تهدیدات امنیتی را بر مبنای تحلیل داده‌ها پیدا کنید. به بیان دقیق‌تر، این کیت‌های توسعه اجازه می‌دهند ابزارهای موردنیاز را خودتان کدنویسی و ایجاد کنید و به این شکل به بالاترین سطح از سفارشی‌سازی راه‌حل‌ها دست پیدا کنید. 
• سامانه‌های تشخیص تهدیدات خودکار: ابزارهایی مثل ThreatConnect، Anomali و Recorded Future این قابلیت را در اختیارتان قرار می‌دهد تا بر مبنای داده‌های هوش تهدید، تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و به مقابله با آن‌ها بپردازید. 
• ابزارهای تحلیلی مخصوص شبکه‌های اجتماعی: با توجه به این‌که شبکه‌های اجتماعی اصلی‌ترین منابعی هستند که کارشناسان امنیتی در ارتباط با تهدیدات امنیتی به آن‌ها مراجعه می‌کنند، راه‌حل‌هایی مثل Brandwatch، Meltwater و Mention به شما اجازه می‌دهند در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های مختلف اطلاعاتی در مورد تهدیدات امنیتی پیدا کرده و نظرات کاربران را پیدا کنید.

همچنین، باید به این نکته توجه کنید که ابزارهای مناسب برای تحلیل داده‌ها باید با توجه به نیازها و شرایط خاص یک سازمان انتخاب شوند. 

چگونه می‌توانیم کارکنان سازمان را در خصوص امنیت اطلاعات آموزش دهیم؟

آموزش کارکنان سازمان در خصوص امنیت اطلاعات اهمیت زیادی دارد و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از تهدیدات سایبری به‌شمار می‌رود. به بیان دقیق‌تر، هنگامی که صحبت از هوش تهدید به میان می‌آید، نباید از مقوله آموزش کارکنان به‌سادگی عبور کرد. امروزه، شرکت‌های بزرگ و پیش ‌رو بر مبنای راهکارهای زیر به کارکنان خود آموزش‌های امنیتی را ارائه می‌دهند:

• آموزش آنلاین: برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین می‌تواند یکی از بهترین راه‌ها برای آموزش کارکنان در خصوص امنیت اطلاعات باشد. این دوره‌ها به‌صورت آنلاین و با استفاده از ویدئوهای آموزشی، تست‌های آنلاین و مطالب آموزشی ارائه می‌شوند.
• برگزاری کلاس‌های آموزشی: برگزاری کلاس‌های آموزشی به کارکنان سازمان نیز می‌تواند یکی از راه‌های موثر برای آموزش در خصوص امنیت اطلاعات باشد. در این کلاس‌ها، موضوعات مختلفی مانند بررسی تهدیدات سایبری، روش‌های پیشگیری و محافظت از اطلاعات و رفتارهای امنیتی به کارکنان آموزش داده می‌شود.
• ارائه مطالب آموزشی: در سازمان‌ها می‌توان به‌صورت دوره‌ای و منظم مطالب آموزشی در خصوص امنیت اطلاعات به کارکنان ارائه داد. در این مطالب باید به نکات و راهکارهایی برای محافظت از اطلاعات و پیشگیری از بروز تهدیدات سایبری اشاره کرد. 
• انجام آزمون‌های آموزشی: انجام آزمون‌های آموزشی می‌تواند یکی از راهکارهای موثر برای افزایش سطح دانش کارکنان در مورد مسائل امنیتی باشد. در این آزمون‌ها، سوالات مرتبط با امنیت اطلاعات و روش‌های پیشگیری از تهدیدات سایبری طرح می‌شود و کارکنان می‌توانند با پاسخ‌دهی به این سوالات، اطمینان حاصل کنند که در خصوص امنیت اطلاعات دانش کافی دارند. 

در کل، برای آموزش کارکنان در خصوص امنیت اطلاعات، باید از روش‌های مختلفی مانند آموزش آنلاین، برگزاری کلاس‌های آموزشی، ارائه مطالب آموزشی و انجام آزمون‌های آموزشی استفاده کرد. همچنین، برای افزایش اثربخشی این آموزش‌ها، باید مطالب به‌صورت ساده و قابل فهم برای کارکنان ارائه شود و به آن‌ها نشان داده شود که چگونه می‌توانند در محافظت از اطلاعات سازمان مشارکت داشته باشند. همچنین، این آموزش‌ها باید به‌صورت دوره‌ای و منظم ارائه شوند و به کارکنان نشان داده شود که امنیت اطلاعات یک مسئله جدی است که باید به آن توجه کنند.

آیا هوش تهدید به‌صورت خودکار عمل می‌کند یا نیاز به تعامل انسانی دارد؟

به‌طور کلی، هوش تهدید به مجموعه‌ای از اطلاعات مربوط به تهدیدهای امنیتی پیرامون سیستم‌ها و شبکه‌های کامپیوتری اشاره دارد. این اطلاعات شامل شناسایی تهدیدات، روش‌های حملات، شناسایی جریان‌های ترافیکی مشکوک، شناسایی آدرس آی‌پی‌های خطرناک و موارد دیگر می‌شود. در حالت کلی، هوش تهدید به‌صورت خودکار عمل می‌کند و به کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، تهدیدات را شناسایی و تحلیل می‌کند. هدف این روش‌های خودکار، بهبود زمان پاسخ‌گویی به تهدیدات و افزایش امنیت سیستم‌ها است.

با این حال، برای استفاده از هوش تهدید به بهترین شکل ممکن، نیاز به تعامل انسانی و تحلیل دقیق‌تر اطلاعات اجتناب‌نا‌پذیر است. برای مثال، برای تحلیل دقیق‌تر تهدیدات، باید نگرانی‌های خاص سازمان در نظر گرفته شود و شناخت دقیق‌تری از نوع تهدیداتی که ممکن است پیرامون سیستم‌ها و شبکه‌ها باشد، انجام شود. 

چه منابعی برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید وجود دارد؟

برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید می‌توان از منابع مختلفی استفاده کرد که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر هستند: 

• رسانه‌های اجتماعی: رسانه‌های اجتماعی می‌توانند یکی از منابع مهم برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید باشند. در این رسانه‌ها، می‌توان از کلمات کلیدی مرتبط با سازمان استفاده کرد تا اطلاعات و تهدیدات مرتبط با سازمان را شناسایی کرد.
• ارتباط با تیم‌های امنیتی: ارتباط با تیم‌های امنیتی مختلف می‌تواند یکی از منابع مفید برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید باشد. در این روش، می‌توان با تیم‌های امنیتی مختلف در ارتباط بود و اطلاعات به‌دست‌آمده درباره تهدیدات را به اشتراک قرار داد. 
• مراجعه به وب‌سایت‌ها و انجمن‌های امنیتی: وب‌سایت‌ها و انجمن‌های امنیتی یکی از مهم‌ترین منابعی هستند که برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید در اختیارتان قرار دارد. به‌طوری که امکان بهره‌مندی از نظرات و تجربیات افراد دیگر و جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با تهدیدات امنیتی وجود دارد.
• مشاهده ترافیک شبکه: مشاهده ترافیک شبکه یکی از روش‌های مفید برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید است. با مشاهده ترافیک شبکه، می‌توان به رفتارهای مشکوک در شبکه پی برد و تهدیدات امنیتی را شناسایی کرد.
• استفاده از سرویس‌های هوش تهدید: سرویس‌های هوش تهدید، یکی دیگر از منابع مهم برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید هستند. این سرویس‌ها از طریق جمع‌آوری اطلاعات از منابع مختلف مانند رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های امنیتی و ترافیک شبکه، امکان شناسایی و مدیریت تهدیدات را به‌وجود می‌آورند. در کل، برای جمع‌آوری اطلاعات هوش تهدید می‌توان از منابع مختلفی استفاده کرد و به‌صورت همزمان از چند منبع استفاده کرد تا اطلاعات دقیق‌تری به‌دست آید. 

آیا هوش تهدید به شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک نیز کمک می‌کند؟

پاسخ مثبت است. هوش تهدید می‌تواند به سازمان‌ها و شرکت‌های کوچک نیز خدمت‌رسانی کند. در واقع، سازمان‌های کوچک نیز با تهدیدات امنیتی مواجه هستند و احتمال دارد که بیشتر از سازمان‌های بزرگ در معرض حملات قرار بگیرند. در این شرایط، استفاده از هوش تهدید می‌تواند به سازمان‌های کوچک کمک کند تا تهدیدات امنیتی را شناسایی کنند و برای مقابله با آن‌ها اقدام کنند.

در حال حاضر، سرویس‌های هوش تهدید مختلفی در دسترس سازمان‌های کوچک قرار دارند. همچنین، کارشناسان امنیتی می‌توانند با ارائه خدمات مشاوره و آموزش به سازمان‌های کوچک کمک کنند تا امنیت سایبری خود را ارتقاء دهند. در مجموع باید بگوییم که هوش تهدید می‌تواند به سازمان‌های کوچک کمک کند تا امنیت سایبری خود را بهبود ببخشند و به مقابله با تهدیدات امنیتی دیده‌نشده، بدافزارهای جدید، نفوذ به شبکه و غیره بپردازند. از سرویس‌های خوبی که برای این منظور در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌ها قرار دارند، به موارد زیر باید اشاره کنیم: 

• سرویس هوش تهدید Sophos: این سرویس برای سازمان‌های کوچک و متوسط طراحی شده و با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، تهدیدات امنیتی را شناسایی و مانیتور می‌کند.
• سرویس هوش تهدید McAfee: این سرویس به‌صورت خدمات ابری (Cloud-based) ارائه می‌شود و برای سازمان‌های کوچک و متوسط مناسب است. این سرویس نیز با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل خودکار داده‌ها، تهدیدات سایبری را تشخیص می‌دهد.
• سرویس هوش تهدید Symantec: یکی دیگر از سرویس‌های ابرمحور طراحی‌شده برای سازمان‌های کوچک و متوسط است. این سرویس بر مبنای الگوریتم‌های یادگیری ماشین الگوهای رفتاری کلاینت‌ها در شبکه را بررسی و تحلیل می‌کند تا بتواند تهدیدات سایبری را شناسایی ‌کند.
• سرویس هوش تهدید Trend Micro: شرکت ترندمیکرو نیز سرویس ابرمحوری در این زمینه برای سازمان‌های کوچک و متوسط طراحی کرده است که با ارزیابی و تحلیل داده‌ها و بسته‌های اطلاعاتی در شبکه‌های سازمانی، قادر به شناسایی تهدیدات سایبری است. 

در مجموع، سرویس‌های هوش تهدید به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای مقابله با آن‌ها انجام دهند.