لینوکس در مقابل ویندوز، کدامیک راه‌حل بهتری در حوزه وب سرورها ارایه می‌دهند؟

مقایسه لینوکس و ویندوز به عنوان یک سیستم‌عامل سرور 

ساختار ماژولار لینوکس که از سال 1992 به صورت رایگان در دسترس کاربران قرار دارد از بسیاری جهات بهترین گزینه برای سرورهای وب است. زمانی‌که سیستم‌عامل لینوکس را به عنوان گزینه وب‌سرور انتخاب می‌کنید، تنها زمانی مسئله هزینه‌ها به وجود می‌آید که توزیع‌های تجاری که نیازمند خدمات پشتیبانی هستند را انتخاب می‌کنید. ترکیب فاکتورهای مهمی نظیر قابلیت اطمینان، پایداری و عملکرد در کنار یکدیگر باعث شده‌اند تا لینوکس بهترین انتخاب در ارتباط با وب‌سرورها و ایمیل‌سرورها شود. لینوکس برای افرادی که قصد استفاده از پی‌اچ‌پی، پرل، پایتون، روبی یا مای‌اس‌کیو‌ال برای انجام فعالیت‌های تجاری را دارند بهترین گزینه است. در حالی که راه‌حل‌های ویندوز در بیشتر موارد با ابهاماتی همراه هستند، لینوکس برنامه‌های منبع باز متعددی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد تا بتوانند به بهترین شکل از مزایای قدرتمند سامانه‌های مدیریت محتوا، انجمن‌های گفت‌وگو و ابزارهایی که برای ساخت وبلاگ‌های قدرتمند در دسترس توسعه‌دهندگان قرار دارند استفاده کنند. 

در نقطه مقابل ویندوز سرور مایکروسافت قرار دارد. مایکروسافت از سال 1993 که ویندوز سرور را عرضه کرد به عنوان بازیگر مطرح بازار سیستم‌عامل‌های سرور شناخته می‌شود. درست است که ویندوز سرور همانند لینوکس رایگان نیست، اما مجموعه قابلیت‌های کاربردی، به‌روزرسانی‌های مستمر و خدمات پشتیبانی قدرتمندی که ارائه می‌کند باعث شده تا شرکت‌ها به این سیستم‌عامل تجاری و پولی روی خوش نشان دهند. یک مزیت ویژه ویندوز نسبت به لینوکس ارائه زبان‌ها و چارچوب‌های قدرتمند وب‌محور نظیر ASP.Net است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌های کاربردی قدرتمندی را به لطف چهارچوب دات‌نت پیاده‌سازی کنند. خوشبختانه جدیدترین نگارش ASP.NET با لینوکس نیز سازگار است تا مشکل قدیمی عدم پشتیبانی از ASP.Net در لینوکس برطرف شود. برنامه‌های شیرپوینت و Exchange که روی تعاملات درون سازمانی متمرکز هستند و با ارائه یک زیرساخت قدرتمند یکپارچه به تیم‌های عملیاتی درون سازمانی کمک می‌کنند با یکدیگر در تعامل باشند و به ساده‌ترین شیوه ممکن روی پروژه‌ها کار کنند از ویژگی‌های منحصر به فرد برنامه‌های جانبی هستند که با ویندوز سرور مایکروسافت سازگاری کامل دارند. از آنجا که نسخه‌های منبع باز لینوکس در دسترس هستند، با این‌حال نسخه‌های تجاری محبوبیت کمتری دارند و حتا شرکت‌های بزرگ تمایل دارند از نسخه‌های رایگان استفاده کنند. جدول یک مشخصات هر دو سیستم‌عامل را با توجه به ویژگی‌های میزبانی وب نشان می‌دهد. 

جوانب مثبت و منفی لینوکس به عنوان یک سیستم‌عامل وب سرور

در مقایسه با ویندوز، لینوکس بر مبنای این تئوری ساخته شد که تا حد امکان ساختار پایه سیستم‌عامل به شکل ساده‌ای طراحی شود. تمامی مولفه‌ها از جمله دستگاه‌ها و فرایندها به عنوان یک نهاد واحد شناخته می‌شوند و به کاربر اجازه می‌دهند در هر لحظه‌ای که تمایل دارد تنظیمات سیستم اصلی را ویرایش کند. خوشبختانه طیف گسترده‌ای از ابزارهای ساده و کاربردی برای لینوکس ارائه شده‌اند که برای پیکربندی و مدیریت سیستم در دسترس سرپرستان شبکه‌ها قرار دارند. این ابزارها عمدتا از طریق خط فرمان استفاده می‌شوند، هرچند از طریق رابط کاربری گرافیکی نیز امکان به‌کارگیری آن‌ها وجود دارد. با توجه به این‌که ابزارهای فوق قابلیت‌های کاربردی زیادی در اختیار کاربران قرار می‌دهند و گاهی اوقات مستندات جامعی برای آن‌ها ارائه نشده، سرپرستان شبکه برای تسلط بر این ابزارها به صرف زمان قابل توجهی نیاز دارند. جدول دو نقاط قوت و ضعف توزیع‌های لینوکسی را به عنوان یک سیستم‌عامل سرور نشان می‌دهند. 

جوانب مثبت و منفی ویندوز به عنوان یک سیستم‌عامل وب سرور

برخی کارشناسان بر این باور هستند که لینوکس برخلاف ویندوز از ساختار بسیار پیچیده‌ای برخوردار است. یکی از دلایل ارائه چنین نظریه‌ای ممکن است این باشد که مایکروسافت سعی می‌کند به عنوان یک اصل کلی، همواره بالاترین سطح از انتزاع را برای نرم‌افزارهای کلیدی استفاده کند. در این حالت کاربران دیگر مجبور نیستند تنظیمات مختلف را پیکربندی کنند و به جای آن‌که درگیر جزییات شوند به‌طور مستقیم از ویژگی‌های مدنظر استفاده می‌کنند.

به‌طور مثال، ویندوز سرور با ارائه سرویس‌هایی نظیر اکتیو دایرکتوری و سرویس مدیریت سامانه نام دامنه به شکل محسوسی کار سرپرستان شبکه در مدیریت و نظارت دقیق بر کلاینت‌ها را ساده کرده است. علاوه بر این، تمامی ابزارهای ویندوز سرور از طریق رابط گرافیکی در دسترس هستند. این حرف بدان معنا است که مدیریت از طریق خط فرمان ضروری نیست، اگرچه از نظر فنی این امکان فراهم است. به‌طور کلی سرپرستان شبکه کنترل دقیقی روی تمام منابع سخت‌افزاری دارند، به‌طور منظم ترافیک شبکه را رصد می‌کنند و می‌توانند بدون مشکل خاصی نرم‌افزارها را نصب کنند. با این‌حال، ویندوز سرور بدون عیب نیست. این سیستم‌عامل می‌تواند به یکباره با نشان دادن خطاهای عجیب سرپرستان شبکه را غافل‌گیر کند. به‌طور مثال، هنگامی که تنظیمات سیستم تغییر می‌کند یا به‌روزرسانی‌هایی نصب می‌شوند ممکن است عملکرد برخی از برنامه‌ها با مشکل روبرو شود. علاوه بر این، گاهی اوقات زمانی که زیرساخت‌های مهمی نظیر vCenter باید روی ویندوز سرور نصب شوند، سرپرستان شبکه با مشکلات مختلفی روبرو می‌شوند که برای حل آن‌ها باید دانش جامع و دقیقی در ارتباط با عملکردها و سرویس‌های ویندوز سرور نظیر DNS Server و چگونگی نصب ویژگی‌های مختلف داشته باشند. جدول سه به‌طور خلاصه نقاط قوت و ضعف اساسی ویندوز سرور ویندوز را نشان می‌دهد:

لینوکس در برابر ویندوز- یک ارزیابی کلی

در پاراگراف‌های قبلی تفاوت‌های جزئی، اما ظریف هر یک از سیستم‌عامل‌های ویندوز و لینوکس به عنوان سیستم‌‌عامل‌های سرور را بررسی کردیم. صرف‌نظر از معیارهای فنی و مدیریتی باید به این نکته اشاره کنیم که تجربه شخصی اغلب نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب یک سیستم‌عامل دارد. دومین نکته مهم تاثیرگذار بر انتخاب لینوکس یا ویندوز، الزامات نرم‌افزاری مدنظر سرپرستان شبکه است. اگرچه ممکن است سرپرستان شبکه اطلاع کافی در ارتباط با آزادی عملی داشته باشند که لینوکس ارائه می‌دهد و برای این مفهوم ارزش زیادی قائل شوند، اما در نقطه مقابل برای تکنسین‌ها یا اپراتورها آزادی عمل ارزش چندانی ندارد، زیرا همواره به دنبال سیستم‌عاملی هستند که با ارائه یک رابط کاربری گرافیکی کارآمد انجام وظایف روزمره را ساده کند.

علاوه بر این، مشتاقان خط فرمان و سرپرستانی که ترجیح می‌دهند برای انجام فعالیت‌ها از خط فرمان استفاده کنند، وجود فرامینی که از طریق پاورشل اجرا می‌شوند را نه تنها زائد نمی‌دانند، بلکه بر این باور هستند که رابط‌های گرافیکی ضمن آن‌که منابع سیستمی را مصرف می‌کنند راه نفوذ و حمله به سامانه‌ها را برای بدافزارها هموار می‌کنند. بنابراین بر مبنای نکاتی که به آن‌ها اشاره کردیم باید یکبار دیگر به بررسی مهم‌ترین معیارهای ارزیابی ویندوز و لینوکس بپردازیم. جدول 4 ویژگی‌های این دو سیستم‌عامل را نشان می‌دهد.

عامل تعیین‌کننده نهایی: لینوکس یا ویندوز؟

برخی کاربران در زمان انتخاب لینوکس یا ویندوز سرور به سراغ بررسی چگونگی پیکربندی ماژول‌ها روی این سیستم‌عامل‌ها می‌روند که به عقیده من این کار اشتباه است. بزرگ‌ترین مشکلی که وجود دارد این است که برخی تصور می‌کنند سیستم سرور و پلتفرمی که کامپیوترها روی آن کار می‌کنند باید یکسان باشند. خوشبختانه با استفاده از ابزارهای مدیریتی نظیر Plesk، مدیران می‌توانند از راه دور به تعامل با سرورها بپردازند و در نتیجه مهم نیست چه سیستم‌عاملی روی کامپیوتر شخصی شما نصب شده است. اگر در زمان انتخاب سیستم‌عامل، هزینه ملاک عمل است، انتخاب ‌نرم‌افزار‌های متن‌باز و لینوکس بهترین گزینه است. البته این قانون همواره صدق نمی‌کند و گاهی اوقات برای استفاده از یک توزیع لینوکس یا بسته خاص باید هزینه‌های مربوطه را پرداخت کنید، به ویژه توزیع‌هایی که نیازمند خدمات پشتیبانی از شرکت ارائه‌دهنده توزیع هستند.

نکته مهم دیگری که باید به آن دقت کنید مدل اخذ مجوزهای ویندوز است که پیچیدگی خاصی دارد. در مجموع باید به این نکته اشاره کنیم که نمی‌توان به‌طور قاطع لینوکس یا ویندوز سرور را کارآمدتر از دیگری توصیف کنیم. از هر دو سیستم‌عامل می‌توان برای کاربردهای مختلف استفاده کرد. در حالی که ویندوز عملکرد پیچیده‌تری را برای مدیریت گره‌ها و کنترل دقیق گروه‌های کاری، مدیریت پهنای باند و ارتباطات را ارائه می‌کند، در نقطه مقابل، لینوکس ثابت کرده‌ در زمینه برنامه‌های وب‌محور نظیر سامانه‌های مدیریت محتوا عملکرد بهتری دارد.