آشنایی با مشاغل جذاب دنیای مراکز داده در سال 1402

 با این‌حال، مراکز داده تنها در صورتی قادر به ارائه بهترین خدمات به شرکت‌ها و کاربران هستند که هر یک از جنبه‌ها و مولفه‌های زیربنایی آن‌ها توسط نیروهای متخصص و ماهر به‌دقت بررسی شوند. به همین دلیل، شرکت‌ها نیازمند جذب متخصصانی با مهارت‌ها و توانایی‌های مختلف هستند. اگر علاقه‌مند به کار در مراکز داده هستید، اما اطلاعی از موقعیت‌های شغلی این حوزه ندارید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا اطلاعات خوبی درباره عناوین شغلی این حوزه پیدا کنید و در ادامه روی یادگیری مهارت‌های هر عنوان شغلی متمرکز شوید. 

شبکه‌های ارتباطی دائما در حال پیشرفت هستند و اگر در گذشته، شبکه‌های 400 گیگابیتی مورد توجه شرکت‌ها قرار داشتند، امروزه به‌تدریج شاهد ورود شبکه‌های 800 گیگابیتی به زیرساخت‌ها، شبکه‌های سازمانی و مراکز داده هستیم. این مسئله باعث شده تا همگام‌سازی مراکز داده با این تغییرات سخت شود. متخصصان شاغل در مراکز داده مجبور هستند برای پاسخ‌گویی به نیازهای زنجیره‌های تامین، پاسخ‌گویی به درخواست‌های مختلف مشتریان، اجرای استراتژی‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی به‌منظور کاهش هزینه‌ها، حصول اطمینان از کارکرد درست مولفه‌های مراکز داده و غیره، بخش‌های مختلف مراکز داده را مورد بررسی قرار دهند. با توجه به این‌که ارزیابی بخش‌های مختلف یک مرکز داده توسط یک کارشناس فناوری اطلاعات به‌تنهایی امکان‌پذیر نیست، شرکت‌ها مجبور به استخدام متخصصانی هستند که هر یک در حوزه‌های مختلف صاحب تخصص هستند. 

ورود هوش مصنوعی و شبکه‌های پرسرعت به مراکز داده، انقلاب عظیم تکنولوژیکی در این حوزه به‌وجود آورده و باعث شده مراکز داده به مکانی هیجان‌انگیز و جذاب برای کار کردن تبدیل شود. حقوق رقابتی، رضایت شغلی بالا و طیف وسیعی از فرصت‌ها، هر کارشناس فناوری اطلاعات را وسوسه می‌کند به دنبال احراز شغلی در این حوزه باشد. با این‌حال، برای ورود مقتدرانه به این حوزه از دنیای شبکه مجبور هستید ابتدا گرایش مورد علاقه خود را انتخاب کنید و در ادامه به‌فکر یادگیری مهارت‌های مرتبط با گرایش انتخاب‌شده باشید. 

از آن‌جایی که روند دیجیتالی شدن شرکت‌ها شتاب کم‌سابقه‌ای به خود گرفته است و تقریبا بخش عمده‌ای از فعالیت‌های کاربران به‌شکل آنلاین انجام می‌شود، مراکز داده با فشار کاری سنگینی روبه‌رو هستند، در حالی که این صنعت با بحران شدید نیروی متخصص روبه‌رو است. اکنون، زمان مناسبی برای ورود به دنیای مشاغل مرتبط با مراکز داده است، زیرا ابزارها و راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مختلفی به بازار عرضه شده‌اند و به متخصصان در انجام وظایف محوله کمک می‌کنند، از این‌رو، شرایط کار در مراکز داده نسبت به چند سال گذشته بهتر شده است. علاوه بر دستمزدهای رقابتی، رضایت شغلی بالا و راه‌های مختلف برای ارتقاء شغلی، ورود به صنعتی که پایه و اساس جدیدترین فناوری‌ها را شکل می‌دهد، حرکتی هوشمندانه است که احتمالا در بلندمدت مزایای درخشانی را برای متخصصان به‌همراه خواهد داشت. 

کمبود کارکنان مرکز داده

شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک برای کاهش هزینه‌ها، تصمیم گرفته‌اند، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های تجاری خود را از زیرساخت‌های درون‌سازمانی به مراکز داده انتقال دهند و از زیرساخت‌های ابری برای انجام فعالیت‌های تجاری استفاده کنند. افزایش بار کاری به مراکز داده از یک سو و عدم توانایی در جذب کارمندان شایسته از سوی دیگر، باعث شده تا صنعت مراکز داده با بحران نیروی کار روبه‌رو شود. طبق گزارش موسسه Uptime، نزدیک به 61 درصد مدیران مراکز داده در سال 2020 میلادی در استخدام کارمندان با مشکل روبه‌رو بوده‌اند، در حالی که این رقم در سال  2019 میلادی 55 درصد بود. پژوهش دیگر انجام‌شده توسط موسسه Uptime به این نکته اشاره دارد که تقریبا نیمی از مدیران مرکز داده، کمبود نیروی کار را بزرگ‌ترین چالش خود در هفت سال آینده می‌دانند که بیان‌گر یک بازار کار خوب برای متخصصانی است که علاقه‌مند به کار در صنعت مرکز داده هستند.

 مهارت‌های مورد نیاز برای کار در مراکز داده

صنعت مرکز داده به انواع مختلفی از تخصص‌ها و مهارت‌ها نیاز دارد، از این‌رو، متخصصان تازه وارد به دنیای فناوری اطلاعات یا افرادی که سابقه کار در این زمینه را دارند، مشکلی از بابت یافتن شغلی متناسب با علایق خود ندارند. اصل مهم این است که تفکر انتقادی، توانایی رهبری و تخصص فنی را داشته باشید تا بتوانید وظایف محوله را به‌درستی انجام دهید. نظرسنجی انجام‌شده توسط Data Center Knowledge نشان می‌دهد صنعت مرکز داده به افراد آشنا به حوزه‌های زیر نیاز مبرمی دارد: 

•  مدیریت فناوری اطلاعات (IT management)
•  مدیریت پروژه (Project management)
•  رهبری (Leadership)
•  مدیریت شبکه (Network management)
•  امنیت (Security)
•  پردازش ابری (Cloud computing)
•  مدیریت برنامه‌های کاربردی (Applications management)
•  مخابرات (Telecommunications)

گواهینامه‌های مرکز داده

یکی از عوامل مهمی که باعث می‌شوند افراد بتوانند شغلی متناسب با مهارت‌ها و علایق خود پیدا کنند، گواهینامه‌های فناوری اطلاعات است. گواهینامه‌ها بیان‌گر این نکته هستند که افراد مهارت‌های فنی لازم برای کار در مراکز داده را دارند. یکی از مدارک معتبر و شناخته‌شده در این زمینه گواهینامه Data Center Certified Associates  موسسه Schneider است که اطلاعات فنی مناسب در زمینه کابل‌کشی و امنیت در اختیار کارشناسان قرار می‌دهد. علاوه بر این، سازمان‌ها از کارشناسان فناوری اطلاعات انتظار دارند گواهینامه‌های شبکه مثل CCNP سرنام Cisco Certified Network Professional و CCIE سرنام

Cisco Certified Internetwork Expert را داشته باشند. این گواهینامه‌ها بیان‌گر این مسئله هستند که افراد دانش فنی لازم برای مدیریت شبکه‌های در مقیاس بزرگ را دارند. اگر به دنبال مشاغل مدیریتی در این زمینه هستید، پیشنهاد می‌کنیم به‌فکر دریافت مدارک سطح بالا در حوزه شبکه و به‌ویژه مراکز داده باشید. 

15 شغل محبوب مراکز داده در سال 1402

اکنون که اطلاعات کلی در مورد مراکز داده و اهمیت آن‌ها در صنعت به‌دست آوریم، وقت آن رسیده تا به معرفی مشاغل برتر این حوزه بپردازیم که دستمزد خوبی عاید متخصصان می‌کنند. به‌طور معمول، بیشتر مردم کار خود را به‌عنوان مهندس مرکز داده با مدرک کارشناسی در رشته‌های علوم کامپیوتر، سیستم‌های فناوری اطلاعات، مهندسی برق یا رشته‌های مرتبط آغاز می‌کنند. علاوه بر مدارک تحصیلی، تجربه کار در حوزه شبکه و تیم‌های مختلف و توانایی در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های جدید فناوری اطلاعات از ملزومات مهمی است که سازمان‌ها به آن دقت نظر خاصی دارند. کارشناسان فناوری اطلاعات در کنار مهارت‌های فنی باید در مورد تفکر تحلیلی، توجه به جزئیات، مدیریت زمان و توانایی کار تیمی، مهارت‌های لازم را داشته باشند. 

مدیر مرکز داده (Data Center Administrator)

مدیران مرکز داده مسئولیت نگه‌داری از سیستم‌های حیاتی تجاری را برعهده دارند، از این‌رو، باید دانش عمیقی در مورد هر اتفاقی که در مرکز داده می‌افتد، داشته باشند.

به بیان دقیق‌تر، این گروه از متخصصان باید در زمینه طراحی زیرساخت، عملیات و مدیریت چرخه حیات دارایی‌های فیزیکی و مجازی مرکز داده صاحب دانش و تخصص باشند. 

معمار ارشد (Chief Architect)

معماران ارشد یا به عبارت دقیق‌تر، مدیران سطح C، مسئولیت متمرکزسازی عملکردهای فناوری اطلاعات را برعهده دارند؛ به‌طوری‌که تمامی بخش‌های مختلف مرکز داده به‌شکل یکپارچه کار کند. این گروه از متخصصان باید شبکه‌های اترنت و شبکه‌های مبتنی بر کانال فیبر را به‌گونه‌ای طراحی کنند که توانایی پاسخ‌گویی به نیازهای کاربران برای دسترسی و ذخیره‌سازی اطلاعات را داشته باشند. با توجه به این‌که شبکه‌های کانال فیبر و SAN، معماری و تجهیزات خاص خود را دارند، معماران ارشد باید اطلاعات فنی دقیقی درباره نحوه پیاده‌سازی شبکه‌های ذخیره‌سازی داشته باشند. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود این گروه از متخصصان به‌فکر دریافت مدرک Storage+ باشند که دانش فنی لازم در این زمینه را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. معمار ارشد گاهی‌اوقات معمار سازمانی (Enterprise Architect) نیز نامیده شود.

معمار ابر (Cloud Architect)

معمار ابر مسئولیت نظارت بر استراتژی رایانش ابری یک شرکت را برعهده دارد. این فرد وظیفه دارد تا برنامه‌های راهبردی در زمینه استفاده درست از سرویس‌های رایانش ابری را تدوین کند و اطمینان حاصل کند که زیرساخت‌های ابری و فناوری‌های مجازی بدون مشکل کار می‌کنند. با توجه به این‌که راه‌حل‌های مجازی‌ساز روی سرورها و انکلوژرهای سطح بالایی پیاده‌سازی می‌شوند، معماران ابر وظیفه دارند تا میزان استفاده از منابع پردازشی یا ذخیره‌سازی را به‌شکل دقیقی مورد بررسی قرار دهند و در صورت افزایش بار کاری، به‌فکر ارتقاء مولفه‌های سخت‌افزاری یا افزایش تجهیزات جدید باشند. علاوه بر این، معماران ابر باید خط‌مشی‌های دقیق استفاده از منابع مجازی را تعریف کنند تا مطمئن شوند ماشین‌های مجازی میزبانی‌شده روی هایپروایزرها به‌شکل معقولانه و درستی از منابع فیزیکی استفاده می‌کنند. لازم به توضیح است که معماران ابر بر معماری و استقرار برنامه‌ها در محیط‌های ابری مثل ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی نظارت می‌کنند.

مهندس داده (Data Engineer)

وظایف مهندسان می‌تواند از سازمانی به سازمان دیگری متفاوت باشد، به‌طور معمول، این افراد مسئولیت ساخت گذرگاه‌های انتقال داده‌ها به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از سیستم‌های مختلف را برعهده دارند. یکپارچه‌سازی، مرتب‌سازی، پاک‌سازی، قالب‌بندی و آماده‌سازی داده‌ها برای استفاده در کاربردهای تجاری به‌منظور دریافت بینش از اطلاعات، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا شناخت دقیقی درباره میزان استفاده از منابع به‌دست آورند. این بینش به آن‌ها کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری‌های خود را معطوف به بخش‌هایی کنند که نیازمند رسیدگی هستند. علاوه بر این، بینش به‌دست‌آمده از داده‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بتوانند به پیش‌بینی زمان‌هایی بپردازند که میزان استفاده از منابع به بالاترین حد می‌رسد و در ادامه تمهیدات لازم برای این منظور را اتخاذ کنند. 

آماده‌کننده داده‌ها (Data Wrangler)

آماده‌سازی داده‌ها فرآیند حذف خطاها و ساده‌سازی کار با مجموعه داده‌های پیچیده است تا دسترسی به آن‌ها به‌سادگی فراهم شود و تحلیل آن‌ها در مدت زمان کوتاه‌تری انجام شود. با توجه به رشد روزافزون داده‌ها و منابعی که برای ذخیره‌سازی داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، ذخیره‌سازی و سازمان‌دهی حجم عظیمی از داده‌ها برای تسریع در تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها ضروری است. متخصصان آماده‌کننده داده‌ها مسئولیت پاک‌سازی و پالایش داده‌ها را برعهده دارند تا تحلیل‌گران داده و دانشمندان داده قادر به استفاده از آن‌ها باشند. این عنوان شغلی، تازه به دنیای فناوری اطلاعات وارد شده و نیازمند سطح بالایی از مهارت‌ها است، اما در همین مدت کوتاه با استقبال کم‌سابقه شرکت‌ها روبه‌رو شده است. این گروه از متخصصان در مراکز داده، وظیفه دارند داده‌های جمع‌آوری‌شده از سرورها، استوریج‌ها و دیگر تجهیزات شبکه را به‌شکلی سازمان‌دهی و آماده کنند تا متخصصان حوزه هوش مصنوعی شاغل در مراکز داده قادر به استفاده از آن‌ها باشند. 

مهندس دوآپس (DevOps)

مهندسان دوآپس با توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، اپراتورهای سیستم (SysOps) و کارکنان فناوری اطلاعات در زمینه نظارت بر انتشار و استقرار کد‌ها همکاری می‌کنند. مهندسان دوآپس باید در زمینه مهارت‌های سخت و نرم تجربه کافی داشته باشند تا بتوانند موانع سنتی توسعه نرم‌افزار را شناسایی و برطرف کنند و تست‌های نرم‌افزارها را به‌درستی انجام دهند. مهندسان دوآپس در مراکز داده بر روند ساخت اسکریپت‌ها و برنامه‌های کاربردی نظارت بر عملکرد تجهیزات و شبکه‌ها نظارت می‌کنند تا سرپرستان و تکنسین‌های شبکه بدون مشکل قادر به استفاده از آن‌ها باشند. 

توسعه‌دهنده فول‌استک (Full Stack)

همان‌گونه که اشاره کردیم، سازمان‌ها برای انجام برخی از کارها مجبور هستند برنامه‌های کاربردی متناسب با نیازهای خود را توسعه دهند. به همین دلیل، به گروهی از برنامه‌نویسان نیاز دارند که انجام این فرآیند را امکان‌پذیر کنند. توسعه‌دهنده فول‌استک به‌عنوان رهبر تیم‌های نرم‌افزاری منصوب می‌شود تا بتواند راه‌حل‌های کاربردی برای توسعه برنامه‌های کاربردی، استفاده از جدیدترین تکنیک‌ها و فناوری‌ها را به برنامه‌نویسان پیشنهاد دهد و نقشه راه ساخت برنامه‌ها بر مبنای متدولوژی‌های موردنیاز را تعریف کند. اصطلاح فول‌استک، اشاره به فن‌آوری‌ها و مهارت‌های مورد نیاز برای تکمیل یک پروژه اشاره دارد. لازم به توضیح است که برخی از شرکت‌ها به‌جای استخدام برنامه‌نویسان مختلف تنها یک توسعه‌دهنده فول‌استک را استخدام می‌کنند. 

مهندس شبکه (Network Engineer)

یکی از پردرآمدترین و پایدارترین نقش‌ها در دنیای شبکه، مهندس شبکه است. مهندسان شبکه نقشی کلیدی در استمرار فعالیت‌های تجاری دارند، زیرا مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی، نگه‌داری و بهینه‌سازی عملکرد شبکه را برعهده دارند. به‌طور کلی، مسئولیت مدیریت تجهیزات زیربنایی سیستم‌های فناوری اطلاعات یک سازمان برعهده مهندسان شبکه است. به بیان دقیق‌تر، معمار شبکه، نقشه ساخت شبکه‌های سازمانی را تعیین می‌کند و مهندس شبکه آن‌را پیاده‌سازی می‌کند. پس جای تعجب نیست که مهندسان شبکه در دنیای شبکه و مراکز داده جایگاه خاصی داشته باشند و همه شرکت‌ها به دنبال آن‌ها باشند. 

مدیر سیستم‌ها (Systems Administrator)

مدیر سیستم، فردی است که مسئولیت نگه‌داری از محیط‌های محاسباتی را که متشکل از چند کاربر است برعهده دارند و تضمین می‌کند که سیستم‌ها بدون مشکل کار می‌کنند. علاوه بر این، عملکرد سیستم‌های پشتیبان را به‌طور مستمر زیرنظر می‌گیرد تا اگر سیستم‌های اصلی با مشکل روبه‌رو شدند، سیستم‌های پشتیبان به‌شکل خودکار به شبکه وارد شوند و مسئولیت سیستم‌های خراب را برعهده بگیرند. 

سرپرست مجازی‌سازی (Virtualization Administrator)

کارشناسی است که مسئولیت‌هایی شامل راه‌اندازی و نگه‌داری محیط مجازی، علاوه بر وظایف سنتی مدیریت سیستم ‌عامل‌ها دارد. سرپرست مجازی‌سازی باید توانایی نظارت و شناسایی مشکلات در محیط‌های مجازی را داشته باشد، بنابراین باید در مورد سیستم‌عامل‌ها، منابع شبکه، سرورهای مجازی، فضای ذخیره‌سازی مجازی، دسکتاپ‌های مجازی و برنامه‌های کاربردی نصب‌شده روی سرورها اطلاعات کافی داشته باشد. 

مدیر فناوری اطلاعات (IT Director)

مدیر فناوری اطلاعات گاهی‌اوقات به‌جای مدیر ارشد فناوری (CIO) استخدام می‌شود. این فرد وظیفه دارد تا گزارش‌های دریافتی از کارمندان بخش‌های مختلف را دریافت کند، راهکارهایی برای انجام بهتر کارها به آن‌ها پیشنهاد دهد و به‌طور هفتگی گزارشی درباره عملکرد مرکز داده در اختیار مدیر عامل قرار دهد. 

مهندس قابلیت اطمینان سایت (Site Reliability Engineer)

کارشناسی است که با توسعه‌دهندگان نرم‌‌افزار در ارتباط است تا اطمینان حاصل کند که سیستم‌های محاسباتی مرکز داده، مقیاس‌پذیر، پایدار و عملکرد آن‌ها قابل پیش‌بینی است. این موقعیت شغلی به فردی نیاز دارد که هم در زمینه مهندسی نرم‌افزار و هم کارهای عملیاتی فناوری اطلاعات صاحب دانش و تخصص باشد. 

سرپرست پایگاه داده (Database Administrator)

این فرد مسئولیت هدایت یا انجام تمامی فعالیت‌های مرتبط با نگه‌داری از محیط پایگاه داده را برعهده دارد. سرپرست پایگاه داده اطمینان می‌دهد که پایگاه‌های داده پیاده‌سازی‌شده در مرکز داده بدون مشکل کار می‌کنند و خواندن و نوشتن اطلاعات روی آن‌ها بدون مشکل انجام می‌شود. به بیان دقیق‌تر، با انجام بهینه‌سازی‌های لازم، عملکرد پایگاه‌های داده را در بالاترین سطح ممکن نگه‌داری می‌کند. 

مدیر ارشد امنیت اطلاعات (Chief Information Security Officer)

مسئول طراحی و پیاده‌سازی راه‌حل‌ها و برنامه‌های امنیتی است تا مطمئن شود هکرها به‌راحتی قادر به نفوذ به شبکه‌های مرکز داده نخواهند بود. مدیر ارشد امنیت اطلاعات، خط‌مشی‌ها و چک‌لیست‌های امنیتی را برای محافظت از ارتباطات، سیستم‌ها و دارایی‌های سازمانی در برابر تهدیدات داخلی و خارجی آماده می‌کند. گاهی‌اوقات مدیر ارشد امنیت اطلاعات با مدیر ارشد اطلاعات رایزنی می‌کند تا بهترین راه‌حل‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را برای مرکز داده خریداری کند و برنامه‌های بازیابی پس از فاجعه دقیقی را تعریف کند. 

مدیر پروژه فناوری اطلاعات (IT Project Manager)

این فرد مسئولیت نظارت بر فرآیند برنامه‌ریزی، طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های درون مرکز داده را متناسب با خط‌مشی‌ها و اهداف تجاری سازمان برعهده دارد. از وظایف مهم مدیر پروژه فناوری اطلاعات باید به تعیین زمان‌بندی دقیق، مدیریت بودجه، تخصیص مسئولیت‌ها به افراد درست و نظارت دقیق بر روند انجام کارها اشاره کرد.