اوبر، استارتآپی که با یک ایده بکر به دنیای فناوری و زندگی وارد شد، به اندازهای در کسبوکار خود موفق بود که الهامبخش بسیاری از شرکتها شد. اما اکنون این شرکت در نظر دارد گامی به مراتب بلندتر برداشته و این بار مسافران را از طریق تاکسیهای پرنده جابجا کند. رویکردی که تا پیش از این در فیلمهای تخیلی همچون جنگ ستارگان نظارهگر آن بودیم، به آرامی رنگ و بوی واقعیت به خود گرفته و در کمتر از دو سال دیگر به یک واقعیت جدی زندگی ما تبدیل خواهد شد. اوبر از مدتها پیش روی طرحی متمرکز شده بود که تاکسی پرنده نام دارد.
این شرکت نزدیک به یک سال پیش اعلام کرده بود که در نظر دارد ناوگان تاکسیهای هوایی محلی را راهاندازی کند. اما اوبر در این راه تنها نیست و نزدیک به 19 رقیب بزرگ همچون بویینگ و ایرباس و حتا شرکت Kitty Hawk که گوگل مالک آن است در این زمینه طرحهای بسیار قدرتمندی ارائه کردهاند. البته جای تعجب نیست که شرکتی فعال در زمینه حملونقل با ابعادی به بزرگی اوبر برای رشد خود چشم به آسمانها دوخته باشد. در کنار پروژه هاپیر لوپ ایلان ماسک و تعداد انگشتشماری از راهکارهای حملونقل عمومی به نظر میرسد که بهرهبرداری از فضای هوایی یکی از معدود امکاناتی است که برای رشد و تحول و پویایی بیشتر شهرها پیش روی ما قرار دارد.
اوبر ایر یا به عبارت دقیقتر اوبر پرنده چیست؟
تقریبا دو ماه پیش بود که شرکت اوبر اعلام کرد در نظر دارد با همکاری سازمان ناسا پروژهای تحت عنوان تاکسیهای پرنده را برای سه شهر دالاس فورت-ورث واقع در تگزاس، لسآنجلس و دبی پیادهسازی کند. پروژهای که قرار است دو سال دیگر کار خود را آغاز کند. هولدن گفته است: «لسآنجلس یکی از پر جمعیتترین شهرهای جهان است و اساسا یک زیرساخت مناسب حملونقل عمومی در اختیار ندارد. در نتیجه این رویکرد ما نه تنها باعث برهم خوردن نظم عمومی نمیشود بلکه معضل ترافیک این شهر را بهتر میکند.»
اوبر میگوید اگر برای رفتن از LAX به Staples با ماشین خود به یک ساعت و نیم زمان نیاز داشتید با ماشینهای پرنده اینکار تنها در نیم ساعت انجام میشود.
البته اوبر برای پیادهسازی موفقیتآمیز این طرح به کمک ناسا و چند شرکت فعال در زمینه توسعه برنامههای هوافضا نیاز دارد. ناسا قرار است یک سامانه کنترل ترافیک هوایی جدید به منظور مدیریت این تاکسیهای پرنده برای اوبر آماده کند و شرکای دیگر نیز در زمینه هدایت درست و نشستن و برخاستن این وسیله پرنده به اوبر کمک خواهند کرد. ناسا قرار است یک راهکار سریع برای این منظور در اختیار اوبر قرار دهد. این سازمان یک سامانه مدیریت کنترل ترافیک را به گونهای برای اوبر آماده میکند تا فرآیند برخواستن از روی آسمانخراشها بدون مشکل خاصی انجام شده و همچنین در زمینه حملونقلهای تجاری نیز سازمانها بتوانند بدون محدودیت و یا به خطر انداختن جان مردم از این وسایل نقلیه استفاده کنند.
اما پیدا کردن آسمانخراشهای مناسب، پیادهسازی درست زیرساخت مربوطه و طراحی سامانهای که به شکل خودکار بتواند فرآیند بررسی را مدیریت کند چالشهای اصلی این پروژه هستند. کارشناسان بر این باور هستند که غلبه بر این چالشها ممکن است در نهایت منجر به خلق وسیله پرنده جدیدی شود که بیشتر شبیه به یک هواپیما خواهد بود. این درست همان پروژه تجربی است که بویینگ و نیروهای مسلح ایالات متحده نزدیک به 25 سال است در قالب پروژه V-22 Osprey در حال توسعه و تکامل آن هستند.
وسیله پیشنهادی اوبر نیز عملکردی شبیه به Ospery دارد. وسیلهای که همانند یک هلیکوپتر است اما کارایی یک هواپیما را خواهد داشت. بر خلاف پروژه Osprey، پروژه اوبر قرار است در قالب یک پروژه تجاری مقرون به صرفه آماده شود. وسیلهای که انرژی خود را از چند موتور الکتریکی دریافت میکند. Bell Helicopter، Mooney، Embrear و بویینگ از شرکای اصلی اوبر در این زمینه هستند.
پروژه اوبر برای مردم است یا ثروتمندان؟
مقامات شهری لسآنجس این پرسش را مطرح کردهاند که آیا چنین سامانهای قرار است نسل بعدی سیستم حملونقل را پیادهسازی کند یا طرحی است که در نهایت در اختیار قشر مرفه جامعه قرار خواهد گرفت که از خیابانها به دور باشند؟ هولدن گفته است: «هر زمان احساس کنیم این طرح به سمت قشر ثرومند متمایل شده است، ما آنرا کنار میگذاریم. ما سعی میکنیم قیمتهای بسیار پایینی برای سفرها در نظر بگیریم. ما کاری خواهیم کرد که هزینه جابجایی با این وسایل پرنده کمتر از ماشین شما شود.»
هواپیماهای الکتریکی ارزش سرمایهگذاری را دارند؟
شک و تردیدهای بسیاری در خصوص وسایل نقلیه پرنده به ویژه هواپیماهای الکتریکی وجود دارد که به اعتقاد برخی ارزش دنبال کردن را ندارند. بهطور مثال آیا آنها به لحاظ اقتصادی واقعا سودده هستند و آیا مسافران حاضر هستند از هواپیماهای خودران استفاده کنند؟ ایلان ماسک به بلومبرگ گفته است: «واضح است که من وسایل پروازی را دوست دارم. اما تصور اینکه بتوان وسایل نقلیه پرنده را به یک راهحل گسترشپذیر تبدیل کرد کمی دشوار است. من نگران آن هستم که این ماشینها از آسمان سقوط کنند.»
تاکسیهای پرنده اوبر چگونه کار میکنند؟
در ویدیویی که اوبر در این ارتباط منتشر کرده است، کاربری را مشاهده میکنید که ابتدا پرواز خود را رزرو میکند. در ادامه به عرشه مخصوص این تاکسیها که در بالای برجهای ویژه قرار دارد مراجعه کرده و پس از آنکه پیغامی مبنی بر موفقیتآمیز بودن رزرو خود را از طریق گوشی هوشمند دریافت کرد، سوار تاکسی پرنده شده و به سمت مقصد حرکت میکند. آقای هولدن گفته است: «اوبر نمیتواند تا سال 2020 به انتظار بنشیند تا فرآیند آزمایش را آغاز کند. بر همین اساس ما در نظر داریم یک ناوگان از هلیکوپترهایی که در ارتفاع کم پرواز میکنند را در اطراف فرودگاه دالاس فورت ورت به پرواز درآوریم. ناوگانی که قرار است ابتدا با کنترلهای ترافیک هوایی کار کرده تا در نهایت برای آزمایش با سامانه UTM که ناسا قرار است آنرا طراحی کند آماده شوند.»
تاکسیهای پرنده چه هستند؟
در ویدیو ما شاهد وسیله نقلیهای هستیم که ترکیبی از هواپیما و هلیکوپتر است. این وسیله نقلیه دارای بالهای ثبات است که دارای پروانههایی با زاویه متغیر هستند. در نمایشگاه CES امسال دیدیم که عملکرد این وسیله نقلیه همانند هواپیماهای سنتی بالدار است، اما اینکه دقیقا چگونه کار میکند هنوز هم یک راز سر به مهر است. تنها کابینها به خوبی در این نمایشگاه نشان داده شده است که گنجایش چهار یا پنج نفر را خواهند داشت.
اوبر پتانسیل پیادهسازی چنین طراحی را دارد؟
به جای آنکه از پروژه اوبر تعجب کنید و این پرسش را مطرح کنید که آیا پیادهسازی این طرح اساسا امکانپذیر است یا خیر باید این سوال را مطرح کنید که شرکتی در ابعاد اوبر این توانایی را دارد تا از پس هزینههای این طرح و مدیریت چنین طرح عظیمی سربلند بیرون آید؟ واقعیت این است که اوبر در برههای از حیات خود به سر میبرد که به لحاظ موقعیت استراتژیک در وضعیت بدی قرار دارد و به نظر نمیرسد در کوتاهمدت نشانههایی از بهبود را تجربه کند. پس از سالهای خوش رقابت بدون رقیب و رشد نامحدود، اکنون این شرکت یکسری قابلیتهای تکنولوژی و ساختاری خود را از دست داده است، مجوز فعالیت عملیاتی این شرکت در شهر لندن تمدید نشده است، تراویس کالانیک یکی از بنیانگذاران این شرکت به اجبار از این شرکت جدا شد، پروندههای حقوقی متعددی با رانندگانش دارد و در نهایت، تهدیدهای رقابتی چشمگیر همچون Lyft از جمله مسایلی هستند که وضعیت نه چندان خوشایند و پایداری را برای اوبر پدید آوردهاند.شاید اوبر تحت مدیریت دارا خسروشاهی، راه حل این مشکلات و بحرانها را در آسمانها جستجو میکند.
هولدن در مصاحبه خود یادآور شده است: «ماشین پرنده اوبر خیلی نزدیکتر از آن چیزی است که مردم تصور میکنند. پیشرفتهای زیادی در این زمینه انجام شده که به سختی میتوان آنها را توصیف کرد. تولیدکنندگان دقیقا همان قطعات و تجهیزاتی را تولید میکنند که ما برای ساخت وسیله نقلیه به آنها نیاز داریم.»
هزینههای این طرح چقدر برآورد شده است؟
اوبر هنوز به شکل رسمی در مورد هزینههای این طرح و سیاستهایی که در ارتباط با قیمتگذاری سفرها با تاکسیهای پرنده اتخاذ کرده صحبتی نکرده است. اوبر گفته است در یک استراتژی رقابتی با Uber X فرآیند قیمتگذاری پروژه Uber Elevate را اجرایی خواهد کرد. در اسناد 99 صفحهای اوبر آماده است که پروژه Uber Elevate مجموعه بزرگ از هواپیمای الکتریکی را در اختیار مسافران قرار میدهد که قادر هستند به شکل عمودی از زمین برخواسته و روی آن بنشینند. اگر شما مسیر درستی را انتخاب کرده باشید این شانس را خواهید داشت تا یک هواپیمای VTOL ( هلیکوپتری که به شکل عمودی برخواسته و مینشیند) را از اوبر اجاره یا احتمالا خریداری کرده و به سوی مقصد خود حرکت کنید. در قرارداد منعقد شده میان اوبر و ناسا آماده است که هیچگونه پولی میان اوبر و ناسا رد و بدل نخواهد شد، اما در مقابل ناسا ضمن کسب سود از پیادهسازی این طرح، در زمینه انتقال دانش این فناوری که ممکن است از سوی اوبر واگذار شود سودی را دریافت خواهد کرد. اگر فرض کنیم که دهها هزار پرواز در یک روز انجام شود و هوایپماهای پرنده از پشتبامی به پشت بام دیگری سفر کنند و هزینه هر سفر هم تنها 20 دلار باشد، آنگاه سودآوری این پروژه عظیم خواهد بود. البته اگر فرض کنیم که باندهای پروازی به سرعت تخلیه و ترافیک هوایی به خوبی مدیریت شود. اوبر از مدتها پیش مارک مور، کارشناس برجسته ناسا و متخصص VTOL را برای پیادهسازی درست پروژه Elevate به خدمت گرفته است.
باید منتظر ماند و دید که تا کمتر از دوسال آینده تحولی عظیم در صنعت حمل و نقل رخ خواهد داد و انسانها میتوانند تا حدودی از یکی از اساسیترین مشکلات دنیای مدرن یعنی ترافیک خیابانها رهایی یابند.
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟