محاسبات فارغ از سرور (Serverless computing) یکی از عوامل تاثیرگذار در بازنشستگی پیش از موعد سرورهای درون سازمانی هستند. روی آوردن به سمت فراهم‌کنندگان خدمات ابری برای مدیریت پویای تخصیص منابع ماشین و کنترل هزینه‌های کاربری مطابق با میزان واقعی منابع مصرف‌شده توسط اپلیکیشن‌ها به سرعت در حال فراگير شدن است. موسسه آموزشی O’Reilly دسامبر 2019 نظرسنجی‌ای در همین ارتباط انجام داد که نشان داد از هر 10 سازمان بزرگ 4 سازمان به سراغ محاسبات فارغ از سرور رفته‌اند. این سازمان‌ها در شرایطی تصمیم گرفته‌اند از محاسبات فارغ از سرور استفاده کنند که منابع مالی مناسب و مکان فیزیکی کافی برای استقرار سرورها و تجهیزات در اختیار داشتند.
محاسبات فارغ از سرور چیست؟
شاید در نگاه اول اصطلاح محاسبات فارغ از سرور کمی عجيب به نظر برسد. چگونه این امکان وجود دارد که بتوانید بدون یک سرور محاسباتی انجام دهید؟ برخی از کارشناسان معتقدند باید نام بهتری برای این مفهوم در نظر گرفته می‌‌‌شد، اما فارغ از نامی که برای آن در نظر گرفته شده محاسبات فارغ از سرور همچنان به سرورها متکی هستند. جو ویلسون، مالک شرکت توسعه نرم‌افزار فارغ از سرور Volare Systems می‌گوید: «محاسبات فارغ از سرور روی یک سرور اجرا می‌شوند و تامین‌کننده خدمات ابری، سرویس‌های موردنیاز مشتری را روی یک سرور در اختیارش قرار می‌دهد، اما مشتری، مالک واقعی سرور مجازی یا سرویس کاربردی نیست، زیرا سرویس یا سرور مجازی را اجاره می‌کند. در اصل، Serverless یک معماری پیاده‌سازی مبتنی بر نرم‌افزار است که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد کد مورد نظر خود را بنویسند و بعد آن‌را بر اساس تقاضا اجرا کنند.»
محاسبات فارغ از سرور تنها یک فناوری سخت‌افزارمحور نیست، بلکه یک راهکار کاملا جدید برای بازنگری عملیات بنیادین فناوری‌اطلاعات است. برنت آستن، معمار ارشد استراتژی پلتفرم ابر Liberty Mutual Insurance، می‌گوید: «مزیت اصلی محاسبات فارغ از سرور این است که شما را مجبور می‌کند در مورد طراحی سیستم‌های خود در یک محیط ابری فکر کنید. اگر با ذهنیت فارغ از سرور به طراحی اپلیکیشن‌های خود فکر کنید به احتمال زیاد بدون درگیر شدن با شرایط خاص فنی موجود در یک سیستم، می‌توانید یک معماری مقرون به صفحه، قابل گسترش و انعطاف‌پذیر پیاده‌سازی کنید.»
در چه مکانی باید از محاسبات فارغ از سرور استفاده کرد؟
تقريبا می‌توان محاسبات فارغ از سرور را به تعداد نامحدودی از روش‌ها پیاده‌سازی کرد و به نیازهای ساده تا پیچیده شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای کاربردی پاسخ داد. برنامه‌های کاربردی تحت وبی که کدنویسی‌ها آن‌ها به شیوه فارغ از سرور انجام می‌شود نمونه روشنی از کاربردهای حرفه‌ای محاسبات فارغ از سرور هستند. میا کراج، مدیر طراحی راه‌حل‌های مبتنی بر خدمات ابری شرکت Accenture می‌گوید: «محاسبات فارغ از سرور عملکردی هوشمندانه دارند و در برخی موارد قابلیت‌های آن‌ها به‌طور خودکار گسترش پیدا می‌کند. به همین دلیل این امکان وجود دارد تا اپلیکیشن‌های ساده را بدون نگرانی از پیچیدگی‌های زیرساخت به سرعت تولید کرد. فناوری فارغ از سرور در هماهنگی با سیستم‌های نرم‌افزاری مختلف و برای شناسایی یک رویداد و اطلاع به یک برنامه کاربردی عملکرد عالی دارد. هر نوع تغییر در بانک‌های اطلاعاتی به معنای تغییر کدنویسی است که یک رویداد امنیتی تولید می‌کند. فناوری فارغ از سرور می‌تواند با خودکارسازی این چرخه کاری یک مکانیزم یکپارچه و منسجم به‌وجود آورده و مانع بروز شکاف‌های امنیتی شود.» همچنین فناوری فارغ از سرور می‌تواند یک انتخاب خوب برای نیازهای «پر پیچ و تاب و چند وجهی» باشد. کراج می‌گوید: «وقتی یک کلاینت یک راهکار حجیم یا پیچیده در اختیار دارد، اما باید قابلیت دیگری را اضافه کند، می‌توان به سراغ محاسبات فارغ از سرور رفت. به‌طور مثال، به جای باز کردن یک اپلیکیشن حجیم برای وارد کردن یک تابع ساده از قبیل اضافه کردن یک رکورد مشتری از یک منبع جدید، می‌توان به راحتی یک تابع فارغ از سرور را برای دریافت و ذخیره ورودی جدید ایجاد کرد و API اپلیکیشن را فراخوانی کرد. یک روش سریع، بی‌دردسر و قابل اطمینان.»
مزایای مالی محاسبات فارغ از سرور
معماری‌های محاسبات فارغ از سرور ذاتا به گونه‌ای طراحی می‌شوند تا نسبت به راهکارهای فعلی مقرون به صرفه‌تر باشند. آستن توضیح می‌دهد: «یک قابلیت اصلی محاسبات فارغ از سرور امکان گسترش‌پذیری و بازگشت آن به نقطه صفر است. به این شكل وقتی از آن استفاده نمی‌کنید، پولی هم پرداخت نمی‌کنید.»
مشتری در فناوری فارغ از سرور به جای در نظر گرفتن ظرفیت، به میزان مصرف خود هزینه پرداخت می‌کند. کوین مک ماهون، مدیر اجرایی فناوری‌های نوظهور و موبایل شرکت مشاوره SPR مدل محاسبات فارغ از سرور را به در اختیار داشتن یک ماشين شخصی در مقابل استفاده از سرویس حمل و نقل عمومی تشبیه می‌کند. او می‌گوید: «فرض کنیم اگر شما برای سفر از نقطه الف به نقطه ب یک ماشين شخصی داشته باشید، علاوه بر هزینه بنزین باید پول بیمه و تعمیر و نگهداری ماشین را هم پرداخت کنید، اما با وسایل حمل و نقل عمومی، دیگر نگرانی در مورد خودرو نخواهید داشت، زیرا تنها هزینه سفر از نقطه الف به نقطه ب را پرداخت می‌کنید. در محاسبات فارغ از سرور شما تنها هزینه کاری که به آن نیاز دارید را پرداخت می‌کنید و دیگر نیاز نیست نگران هزینه‌های اضافی زیرساخت و حفظ و نگهداری از آن باشید.» محاسبات فارغ از سرور از هزینه‌های مرتبط با اختصاص منابع جلوگیری می‌کنند و این اطمینان را می‌دهند که هزینه‌ها مطابق با مصرف واقعی است. کریگ تاورس، سرپرست خدمات ابری شرکت Aptum، می‌گوید: «با تقسیم‌بندی برنامه‌ها به مولفه‌های ساده و توابع هدفمند، آن‌ها می‌توانند به سرعت و با قیمت ارزن بارکاری خود را به شکل توزیع شده درون ابر مستقر کنند. همچنین سرعت بخشیدن به چرخه توسعه راه ورود به بازار را تسریع می‌کند و به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا روی پیشرفت مستمر و رضایت مشتريان تمرکز کنند.»
آیا فناوری فارغ از سرور روی بارکاری IT تاثیر می‌گذارد؟
محاسبات فارغ از سرور می‌توانند به چند روش مختلف بارکاری IT را سبک کنند که مهم‌ترین آن‌ها رها کردن کارکنان از مدیریت مداوم عملکرد سرور، قابلیت اطمینان، حفظ و نگهداری و وظایف امنیتی است. آستن می‌گوید: «نیاز به انجام آزمون‌های بررسی صحت عملکرد اپلیکیشن‌ها، مدیریت سیستم‌عامل در رابطه با استفاده از جدیدترین نسخه‌های امنیتی و اطمینان از این‌که زیرساخت‌ها ظرفیت کافی برای رسیدگی به زمان اوج بارهای کاری را فراهم می‌کنند، همگی مواردی هستند که پلتفرم فارغ از سرور به آن‌ها رسیدگی می‌کند.» فناوری فارغ از سرور کار توسعه‌دهندگان را نیز سبک می‌کند. آستن می‌گوید: «برنامه‌نویسان همواره کدنویسی کمتر را ترجیح می‌دهند. در چنین شرایطی در حالی که توسعه‌دهندگان مشغول کدنویسی نرم‌افزارهای تجاری هستند، فناوری فارغ از سرور مدیریت زیرساخت را بر عهده می‌گیرد.» افزایش سرعت توسعه نرم‌افزارها می‌تواند چابکی و خلاقیت بیشتر سازمان‌ها را به همراه داشته باشد. فناوری فارغ از سرور سریع‌ترین راه برای تبدیل یک ایده به یک راه حل کاربردی است. کراج می‌گوید: «این رویکرد برای توسعه سریع برنامه‌های کاربردی عالی است. اکنون می‌توانید تنها با چند خط کد به هدفتان برسید.»
معایب محاسبات فارغ از سرور
با وجود تمام مزایایی که این فناوری دارد، محاسبات فارغ از سرور چند مشکل عمده دارند.
طولانی‌بودن پروسه اجرا
این فناوری برای کارهایی همچون پشتیبانی از عملیات طولانی مدت عملکرد خوبی ندارد. مک ماهون می‌گوید: «اگر پردازشی انجام می‌دهید که محاسبه آن مدت زمان زیادی به طول انجامد، به‌کارگیری محاسبات فارغ از سرور بهره‌وری و عملکرد را به شدت کاهش می‌دهند.» محاسبات فارغ از سرور فرآیندی به‌نام شروع سرد (cold start) دارند. شروع سرد به معنای آماده شدن زیرساخت برای ارائه خدمات است که نزدیک به یک دقیقه زمان نیاز دارد تا مصرف‌کننده بتواند از خدمات کاربردی زیرساخت استفاده کند. در بیشتر کاربردهای تجاری این بازه زمانی تاخیری در انجام کارها به وجود نمی‌آورد، اما مواقعی وجود دارد که این تاخیر قابل قبول نیست و نباید از محاسبات فارغ از سرور استفاده کرد.
محدود بودن به یک ارائه‌دهنده خدمات
کراج می‌گوید: «مدیران IT و توسعه‌دهندگان باید آگاه باشند که سیستم‌های فارغ از سرور عمده مثل AWS Lambda، Azure Functions و Google Cloud Functions مستقل از یکدیگر کار می‌کنند و این امکان وجود ندارد یک کانال ارتباطی میان این زیرساخت‌ها به وجود آورد.» مشتریان محاسبات فارغ از سرور باید به دقت ظرفیت مورد نیاز خود را محاسبه کنند تا بودجه‌ای متناسب با نیاز کاری هزینه کنند. آستن می‌گوید: «سرورهای سنتی وقتی بیش از ظرفیت به آن‌ها بار تحمیل می‌شود از کار می‌ایستند و در واقع هزینه اضافی به شما تحمیل نمی‌کنند، اما فناوری فارغ از سرور این‌گونه برنامه‌ریزی شده تا به شیوه‌ای نسبتا نامحدود قابل گسترش باشد که در صورت عدم دقت می‌تواند به اشتباهات پر هزینه‌ای منجر شود.»
افزایش هزینه‌ها
سازمان‌ها ممکن است شاهد افزایش حقوق و دستمزدها باشند. پاتریک ناوارو، نایب رئیس و سرپرست بخش استخدام شرکت Jefferson Frank می‌گوید: «اگر تمرکز شرکت شما روی بخش فناوری است، بخش قابل توجهی از هزینه سازمان را باید صرف استخدام توسعه‌دهندگان کنید. تعداد توسعه‌دهندگان ماهر و واجد شرایط زیاد نیستند و در نتیجه استخدام و حفظ آن‌ها گران تمام می‌شود.»
چشم‌انداز آینده: محاسبات فارغ از سرور باعث یکپارچه‌سازی خدمات می‌شود
در حالی که ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابرمحور به معرفی خدمات جدید ادامه می‌دهند، مدیران فناوری‌اطلاعات با چالش متصل کردن فرآیندهای تجاری به یکدیگر با هدف ارائه یک راهکار منسجم و یکپارچه با برنامه‌های قدیمی که روی ابر یا مرکز داده اجرا می‌شود روبرو هستند. محاسبات فارغ از سرور راهکار کارآمدی برای غلبه بر مشکل عدم یکپارچگی خدمات ارائه می‌کنند. فناوری فارغ از سرور با ارائه یک مکانیزم ارتباطی بلادرنگ اجازه می‌دهد سرویس‌های سنتی و مدرن همزمان با یکدیگر اجرا شوند و مشتریان بدون آن‌که تاخیر محسوسی را تجربه کنند از خدمات استفاده کنند. تازه‌واردان به این فناوری قبل از پیاده‌سازی این فناوری باید وقت کافی برای یادگیری و درک خدماتی که این فناوری ارائه می‌کند اختصاص دهند و این نکته را فراموش نکنند که فناوری فارغ از سرور یک فناوری همه‌کاره نیست، اما اجازه می‌دهد مصرف‌کننده بر مبنای نیازی کاری خود هزینه کند
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را می‌توانید از کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور و نیز از دکه‌های روزنامه‌فروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکه‌ها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامه‌نویسی را دارید ولی هیچ پیش‌زمینه‌ای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟