چگونه با تاثیرات مخرب کوید 19 بر کارکنان مرکز داده مقابله کنیم

شیوع سریع ویروس کرونا و عدم شناسایی یک راه درمانی قطعی برای این بیماری، باعث شده چشم‌انداز مبهمی پیش روی کسب‌وکارها قرار گیرد. شرکت‌های فعال در حوزه شبکه و مدیران مراکز داده چند ماه سختی را پشت سر گذاشته‌اند، زیرا فشار بیش از اندازه‌ای به مراکز داده سراسر جهان وارد شده است. جهان با طوفان بی سابقه‌ای به‌نام کووید 19 روبرو شده، به‌طوری که دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها تمهیدات شدیدی برای مقابله با فراگیری این بحران اتخاذ کرده‌اند. قرنطینه خانگی یکی از راه‌های مقابله با فراگیری ویروس کرونا است که باعث شده بیشتر کارمندان شرکت‌ها از منازل خود کارهای تجاری را انجام دهند. به همین دلیل مراکز داده به یکی از شاهراه‌های حیاتی این روزهای جهان تبدیل شده‌اند. نقشی که مراکز داده این روزها بازی می‌کنند باعث شده تا رهبران این صنعت فهرستی از اقدامات ضروری را آماده کرده و در اختیار اپراتورهای سراسر جهان قرار دهند تا مراکز داده با توجه به این اصول راهبردی بتوانند پهنای باند را به درستی در اختیار مشترکان خود قرار دهند.

نیروی کار ارزشمندترین دارایی شرکت‌ها

نیروی کار ارزشمندترین دارایی هر کسب‌وکاری است. بدون نیروی کار، کسب‌وکارها قادر به انجام کار خاصی نیستند. به همین دلیل حفظ سلامت و امنیت آن‌ها باید اولویت اول کسب‌وکارها باشد. در حال حاضر، دورکاری مهم‌ترین راهکار حفظ سلامت نیروی کار است، اما انجام کارها از راه دور مستلزم آماده‌سازی  ابزارهای مناسب است. ابزارهایی که به نیروی کار اجازه می‌دهند به سامانه‌های حساس در مکان‌های مختلف دسترسی داشته باشند و در عین حال امنیت دسترسی به منابع حساس سازمانی نیز حفظ شود. کارمندان تنها زمانی اجازه دارند از ابزارهای راه دور استفاده کنند که ابزارهای فوق توسط تیم‌های فناوری اطلاعات آزمایش شده و صحت کارکرد آن‌ها تایید شده باشد. 
سرپرستان مرکز داده آموزش می‌بینند تا در زمان بروز آتش‌سوزی، سیل، قطع برق و سایر رخدادهای فاجعه بار اقدامات مقتضی را متناسب با برنامه از پیش آماده شده اجرا کنند. با این حال، ویروس کرونا استثنایی در این زمینه است، زیرا افراد دارای مسئولیت‌های مهم را مجبور کرده در محلی خارج از محیط سازمانی فعالیت‌های کاری خود را انجام دهند. 
فرد دیکرمن، معاون ارشد بخش مدیریت خدمات موسسه Uptime می‌گوید: «مراکز داده و تیم‌های فناوری اطلاعات به‌طور معمول عملکرد خوبی در برنامه‌ریزی دارند. سرپرستان مراکز داده برای کارهای عادی، فعالیت‌هایی که قرار است در آینده انجام شوند و رویدادهای غیرطبیعی برنامه‌ریزی می‌کنند، اما تعداد بسیار معدودی از سرپرستان برای مقابله با یک بیماری همه‌گیر برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده‌اند.» 

گزارش موسسه Uptime

گزارش موسسه Uptime از آن جهت حائز اهمیت است که این موسسه در زمینه ارائه راهکارهای مبتنی بر مباحث شبکه و مراکز داده شهرت دارد. این شرکت به تازگی گزارشی منتشر کرده تا اپراتورهای تأسیسات مهم زیرساختی بتوانند به خوبی در مقابل تاثیرات مخرب کووید 19 از خود واکنش نشان داده و برنامه‌ریزی‌ها و استراتژی‌های فعلی را اصلاح کنند. این گزارش رایگان تحت عنوان "کووید 19:  به حداقل رساندن مخاطرات بحرانی پیرامون تاسیسات، توصیف‌ها و گام‌های بعدی" منتشر شده است. 
اندی لارنس، مدیر اجرایی موسسه Uptime در گفت‌وگوی اینترنتی با سایت نتورک‌ورلد در پاسخ به این پرسش که پاسخ صنعت در رویارویی با ویروس کووید 19 چیست اعلام داشت: «شرکت‌ها کار دشواری پیش‌رو دارند، اما مهم است اقدامات لازم در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شوند. حدس می‌زنم که این بیماری همه‌گیر تا ماه‌های آینده ادامه خواهد داشت و حتا ممکن است تا سال آینده میلادی نیز درگیر این بیماری باشیم. موضوعاتی که امروزه در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم، جزء مباحث زیربنایی و مهم هستند که به احتمال زیاد به یک برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیر نیاز دارند و اپراتورهای مراکز داده مجبور هستند زمان و وقت زیادی را صرف این مباحث کنند. باید امیدوار باشیم در اولین مرحله مشکلات به سرعت برطرف شوند.»
در نتیجه شیوع بیماری همه‌گیر کووید 19، وابستگی به فناوری روبه‌ افزایش است و روزانه بر تعداد کارمندان دورکار، خرده‌فروشی‌های آنلاین، ارتباطات تجارت با تجارت به شیوه دیجیتالی و در مرحله بعد تعاملات اجتماعی به صورت آنلاین افزوده می‌شود. دیکرمن می‌گوید: «تمامی این موارد نشان می‌دهند که وابستگی ما به شبکه‌ها بیشتر و بیشتر خواهد شد و زیرساخت‌های اساسی در ماه‌های آینده مجبور هستند فشار مضاعف بیشتری را تحمل کنند. در میان متخصصان فناوری اطلاعات، این افراد شاغل در مرکز داده هستند که سلامت آن‌ها با چالش‌ جدی روبرو است. به همین دلیل حفظ سلامت و ایمنی کارکنان مرکز داده از اولویت‌های اصلی است، زیرا اگر شرکت‌ها بخواهند انعطاف‌پذیری مرکز داده را حفظ کنند مجبور هستند بهترین مراقبت‌های بهداشتی را در اختیار کارمندان مراکز داده قرار دهند.»

برنامه‌های واکنش به حواث غیرمترقبه را همسو با تاثیرات مخرب کووید 19 به‌روزرسانی کنید

بیشتر برنامه‌های بازیابی بلایای طبیعی که شرکت‌ها آماده کرده‌اند، راهکار جامعی در ارتباط با بیماری‌های همه‌گیر ارائه نمی‌کنند، این حرف بدان معنا نیست که شرکت‌ها مجبور هستند از ابتدا برنامه جدیدی را تدوین کنند، بلکه افراد باید به فکر ویرایش برنامه اضطراری فعلی باشند تا بتواند به این شرایط حساس پاسخ داده و به کارمندان مراکز داده اجازه دهند در شرایط بحرانی و از راه دور به تجهیزات حساس دسترسی داشته باشند. اندی لارنس می‌گوید: «اگر در آرشیو مستندات سازمانی خود یک برنامه خاص برای مقابله با شرایط اضطراری همچون یک بیماری فراگیر ندارید، بهتر است به سراغ برنامه‌هایی بروید که توسط شرکت‌های دیگر برای چنین شرایطی آماده شده‌اند.» 

برنامه‌های واکنش به کووید 19 باید مرحله به مرحله اجرا شوند 

دیکرمن می‌گوید: «سازمان‌ها نباید در مرحله اول پاسخ‌گویی به این معضل و زمانی که فعالیت‌ها روند عادی دارند تمامی کارمندان خود را به خانه بفرستند. این‌کار ضرورتی ندارد و ممکن است مقرون به صرفه هم نباشد. برنامه‌های موفق در پاسخ‌گویی به شرایط اضطراری سه تا پنج سطح دارند که در سطوح اول اقدامات پیشگیری و احتیاطی باید انجام شوند و در بدترین حالت باید عملکرد یک مجموعه به‌طور کامل متوقف شود. یک برنامه منطقی باید به شکل شفافی اقدامات انجام شده در هر سطح و شرایطی که باعث شده سازمان به سطح بعد برود را مشخص کند. به‌طور مثال، بر مبنای کارمندانی که در محل کار حضور دارند، سازمان‌ها باید سناریو‌های مختلفی که شامل غیبت کارمندان می‌شود را آماده کنند. به‌طور مثال غیبت کمتر از 25٪ یا غیبت 25-50٪. کارمندان در هر بخش، تاثیر نبود کارمندان بر فعالیت‌های تجاری و عملکرد مرکز داده و تأثیر غیبت کارمندان بر سطح خدمات تأثیرگذاری که ارائه می‌کنند مشخص شود. 

مراکز داده را تا حد امکان تمیز کنید 

وقتی نوبت به اجرای یک برنامه پاسخ به تاثیرات مخرب کووید 19 می‌رسد، اولین کاری که شرکت‌ها باید انجام دهند تمیز کردن محلی است که تجهیزات مرکز داده در آن قرار دارد. دیکرمن می‌گوید: «مراکز داده باید همواره تمیز باشند، اما در این مقطع زمانی تمیزکاری باید شامل ضدعفونی کردن محلی باشد که قرار است کارکنان در آن تردد کنند، همچنین مطابق با الزامات از پیش تعیین شده تردد افراد در محل تجهیزات مرکز داده باید به حداقل ممکن برسد. به عبارت دقیق‌تر، تمیز کردن مراکز داده یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید این روزها به آن دقت کنید. همچنین دقت کنید، خدمه نظافت که قرار است محیط را پاک‌سازی کنند از مواد ضدعفونی‌کننده‌ای استفاده کنند که روی تجهیزات تاثیر مخرب نگذارند. به همین دلیل لازم است پیش از به‌کارگیری این مواد در محل مرکز داده پژوهشی در این زمینه انجام دهید.»

تدوین پروتکل‌های بهداشتی در محل کار

راهکارهای جدید پاسخ‌گویی به کووید 19 باید شامل اقدامات خاصی شود. به‌طور مثال، تحویل لباس‌ها و وسایل مخصوص به افراد زمانی که قصد ورود به مرکز داده را دارند. به‌کارگیری دماسنج‌های غیر‌تماسی به عنوان بخشی از اقدامات اساسی پیش از دسترسی افراد به تجهیزات حساس باید لحاظ شود. همچنین دمای بدن افراد در روزهای مختلف باید اندازه‌گیری شده و در چک‌لیست مربوطه قید شود. بدون تردید، هدف تنها انجام اقدامات صحیح و بهداشتی نیست، بلکه هدف اصلی تغییر الگوی مراودات افراد در محیط کار است. 

محافظت از زنجیره‌های تامین؛ با استفاده از شبکه‌های خصوصی مجازی ایمن 

از جمله موارد حفاظتی توصیه شده توسط مؤسسه Uptime، برنامه‌ریزی برای مقابله با اختلالاتی است که ممکن است زنجیره تأمین را با خطر جدی روبرو کنند. به همین دلیل کارمندان باید به شکل مستمر تجهیزاتی همچون، رک‌سرورها، کابل‌کشی‌‌های انجام شده و تجهیزات تهویه مطبوع نصب شده در ردیف‌ها، را بررسی کرده و در صورت امکان تعمیرات غیر ضروری را به تعویق بیندازید. دیکرمن می‌گوید: «سازمان‌ها باید شبکه خصوصی مجازی خود را آزمایش کنند. آزمون آسیب‌پذیری شبکه خصوصی مجازی تنها نباید معطوف به دسترسی از راه دور کارمندان به منابع سازمانی باشد. اگر در بدترین سناریو ممکن قرار دارید که امکان کار کردن در مرکز داده وجود ندارد و قرار است برای مدت زمان نامشخصی از راه دور مرکز داده را مدیریت کنید، باید ایمنی فیزیکی ساختمان، تجهیزات مستقر در مرکز داده، کارکرد بدون مشکل دوربین‌های مداربسته را بررسی کنید. به همین دلیل باید به فکر تهیه یک VPN خوب باشید.»

در صورت امکان به سفر نروید و تیم‌های فناوری‌اطلاعات مرکز داده را به عنوان نیروی ذخیره در نزدیکی خود داشته باشید

دیکرمن می‌گوید: «اطمینان حاصل کنید کارکنان کلیدی مرکز داده به سفر نمی‌روند. این‌کار خطر انتقال عفونت از یک مکان به مکان دیگر را کاهش می‌دهد. در سطوح بالاتر باید افراد مرکز داده را به دو تیم تقسیم کنید تا در دو شیفت کاری کار کنند. در این حالت یک تیم به مدت دو هفته در خانه خواهد بود، در حالی که تیم دوم در محل کار در حال انجام فعالیت‌های خود است. دیکرمن می‌گوید: «باید افرادی که نقش کلیدی در مرکز داده دارند را مشخص کنید تا فقط این افراد در صورت لزوم به مرکز داده مراجعه کنند. به عبارت دقیق‌تر، باید پرسنل اصلی خود را ارزیابی کنید و افرادی که نقش کلیدی دارند را پیدا کرده و همچنین جایگزینی برای این افراد در نظر بگیرید.»

اطمینان حاصل کنید مرکز داده در شرایط بحرانی قادر به انجام کار است

دیکرمن می‌گوید: «مزیت دیگری که آماده‌سازی یک برنامه پاسخ‌گویی جامع به ویروس کووید 19 دارد، تعیین میزان آمادگی مرکز داده زمانی است که زیر فشار شدیدی قرار دارد. همچنین لازم است به شکل مکتوب مستنداتی آماده کنید که نشان می‌دهند عملیات مرکز داده مهم است و نباید تعطیل شوند. این مستندات در صورت لزوم باید در اختیار مقامات دولتی قرار گیرند تا اجازه دهند شرکت همچون گذشته به فعالیت خود ادامه دهد. مقامات دولتی به افراد پیشنهاد می‌کنند تا سفر را محدود كنند تا بتوانند مانع تجمع و  گسترش سریع ویروس کرونا شوند. با این حال، باید به مقامات محلی اعلام کنید اگر عملکرد مرکز داده شما قطع شود چه ضررهایی رخ خواهد داد. به همین دلیل یک راه طولانی برای متقاعد کردن مقامات مبنی بر اینکه مراکز داده شما نقش مهمی دارد پیش‌رو دارید.»

مراکز داده چند مستاجری/ اجاره‌ای

مراکز داده چند مستاجری و اجاره‌ای به احتمال زیاد بازدیدکنندگان بیشتری نسبت به مراکز داده‌ خصوصی دارند. مشتریان این مراکز داده به‌طور مرتب به مرکز داده مراجعه می‌کنند. هرچه تعداد مشتریان بیشتر باشد به همان نسبت به کارمندان بیشتری برای نگه‌داری از تجهیزات این مراکز داده نیاز است. علاوه بر این، هر کدام از مشتریان این مراکز داده، خط‌مشی‌های متفاوت، توافقنامه سطح خدمات و شیوه دسترسی خاص خود را دارند. با توجه به موارد یاد شده، تعامل با افراد مختلف اجتنا‌ب‌ناپذیر است. (علاوه بر این، سازمان‌ها مجبور هستند برای بقای خود قراردادهای جدیدی تنظیم کنند. در قراردادهای جدید باید بندی قرار گیرد تا در صورت بروز یک بیماری همه‌گیر در آینده، وظایف سرویس‌گیرنده و سرویس‌دهنده را به وضوح مشخص کند.) اقدامات احتیاطی انجام شده در ارتباط با مرکز داده اشتراکی به شرح زیر است:

•  به تعویق انداختن کلیه بازدیدهای غیرضروری از محل (به‌طور مثال، مرتب کردن کابل‌ها در رک‌سرورها).
•  برای جلوگیری از نارضایتی احتمالی مشتریان، باید اقدامات پیشگیرانه انجام دهید. سرپرستان مرکز داده باید به مشتریان خود درباره نحوه دسترسی به تجهیزات اطلاعات لازم را ارائه دهند. به عبارت دقیق‌تر باید تهمیداتی در نظر گرفته شود تا در شرایط اضطراری حداکثر پشتیبانی از تجهیزات مشتریان به عمل آید تا افراد مختلف مجبور نشوند به محیط ایزوله و تمیز مرکز داده وارد شوند. 
•  به مشتریان اطلاع دهید که ابزارهای لازم برای مدیریت از راه دور مرکز داده آماده شده و مشتریان می‌توانند برای مدیریت مرکز داده از این ابزارها استفاده کنند. (به‌طور مثال، ارائه داشبوردهای مدیریت برای مدیریت و نظارت از راه دور بر زیرساخت‌های مرکز داده، ابزارها و اسکریپت‌های هوشمندی که قادر به انجام خودکار برخی از کارها هستند از جمله این موارد است. 
•  ارائه مشوق‌های جذاب یا دسترسی رایگان به فناوری‌های از راه دور تا مشتریان متقاعد شوند لزومی به حضور فیزیکی آن‌ها در محل نیست. 
•  مکان‌هایی که احتمال انباشته شدن ویروس در آن‌ها زیاد است را شناسایی کنید. ورودی‌های ساختمان و مناطق پرتردد ساختمان باید مرتب ضدعفونی شوند و به شیوه‌های مختلف محافظت شوند. توجه داشته باشید وسایل شخصی و فضاهای کوچک می‌توانند به مخزنی برای انباشت ویروس‌ها تبدیل شوند. ویروس‌هایی که نه چند ساعت بلکه چند روز ممکن است روی برخی از سطوح زنده بمانند. دقت کنید دسترسی به فضاهای مشترک مانند سالن‌های مخصوص مشتریان را محدود کنید و در کنار تجهیزات پر کاربرد، مواد ضدعفونی کننده قرار دهید