چرا کسب‌وکارها در سال‌های آتی به شکل فزاینده‌ای از رایانش ابری استفاده می‌کنند؟

رایانش ابری مفهوم نوظهوری نیست، اما به یکباره مورد توجه شرکت‌ها قرار گرفت. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل مهم استقبال عمومی از رایانش ابری، ارائه خدمات کاربردی ابرمحور از سوی شرکت‌های بزرگی همچون گوگل، مایکروسافت، آمازون و آی‌بی‌ام است. شرکت‌هایی که با ارائه سرویس‌های تاثیرگذاری همچون دسترسی به رایانش کوانتومی (آی‌بی‌ام)، آژور( مایکروسافت)، AWS (آمازون) و GCP یا همان منابع پردازشی گوگل به همگان نشان دادند این فناوری چه ظرفیت‌های نهفته‌ای دارد. رایانش ابری تا قبل از هزاره دوم بیشتر در حد یک ایده مفهومی و حتا عمده مقالات منتشر شده در این ارتباط حول محور مفاهیم تئوری بودند. کمبود اطلاعات مناسب در ارتباط با ظرفیت‌های مستتر در رایانش ابری، باعث شده بود بیشتر شرکت‌ها به چشم یک فناوری محدود به آن نگاه کنند و حتا در تدوین برنامه‌های تجاری و به‌کارگیری این رایانش در ارائه خدمات کاربردی با دید تردید به آن نگاه کنند. پژوهش‌های زیاد و پیشرفت‌های مداوم به تدریج نشان دادند که رایانش ابری به میزان قابل توجهی در کاهش هزینه‌های سازمانی و افزایش راندمان فعالیت‌های تجاری تاثیرگذار هستند. به تدریج سازمان‌ها تصمیم گرفتند تمام یا بخشی از بارکاری تجاری خود را به سمت ابر هدایت کنند. بارت مک‌دوناگ، مدیرعامل شرکت Agio می‌گوید: « ساده‌سازی روند دسترسی به رایانش ابری و گسترش‌پذیری عامل اصلی موفقیت این فناوری است.»

محاسبات ابری در گذر زمان

برای آن‌که درک دقیق‌تری از عقبه این فناوری داشته باشید و بدانید رایانش ابری پدیده‌ای نیست که با گذشت زمان به دست فراموشی سپرده شود، اجازه دهید به لحظات سرنوشت‌ساز و تاریخچه کوتاه محاسبات ابری نگاهی داشته باشیم.

جدول1. برخی تغییرات بزرگ در توسعه محاسبات ابری در طول تاریخ

رایانش ابری با ارائه یک نظارت ساده و دقیق بر میزان مصرف منابع به شرکت‌ها اجازه می‌دهد با اطمینان بیشتری از خدمات ابرمحور برای توسعه استراتژی‌های تجاری و عرضه سرویس‌های کاربردی استفاده کنند. خدمات ابرمحوری که می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان داده‌ها را پردازش و یک خروجی هدفمند در اختیار کسب‌وکارها قرار دهند مورد توجه کاربران عادی و تجاری قرار گرفتند. سرویس کاربردی Power BI مایکروسافت یک نمونه موفق در این زمینه است. Power BI یک ابزار هوشمند و تحلیلی است که قادر است داده‌های خام را دریافت و پردازش کرده و گزارش دقیقی در ارتباط با عملکرد، میزان سود و زیان کسب‌وکارها ارائه دهد. کسب‌وکارهایی که از این سرویس استفاده کرده‌اند، به این موضوع اشاره دارند که سرویس فوق رونق تجاری را برای آن‌ها به ارمغان آورده است.

رایانش ابری چه تغییراتی پیدا کرده است؟

شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری اطلاعات پیوسته در تلاش برای ارائه قابلیت‌های منحصر به فردی هستند تا رهبری بازار را به دست گیرند. اکتبر سال 2019 گوگل اعلام کرد سرویس کوانتومی ساخت این شرکت می‌تواند دنیای محاسبات ابری را متحول کند. گوگل می‌گوید: «نتایج اولیه نشان می‌دهند سرویس کوانتومی می‌تواند بر محدودیت‌های فناوری‌های معمولی غلبه کند.»

به‌کارگیری رایانش کوانتومی در صنایع و حوزه‌هایی همچون هوش مصنوعی تاثیرات مثبت و عمیقی دارد. اگر بخواهیم قدرت و توان محاسباتی یک ماشین کوانتومی را با یک ابرکامپیوتر قدرتمند مقایسه کنیم، مثل این است که قدرت و توانایی یک ماشین و هواپیما را با یکدیگر مقایسه کنیم. اجازه دهید برای درک بهتر این موضوع به مثالی اشاره کنیم. ماشین کوانتومی گوگل می‌تواند برخی از محاسبات پیچیده ریاضی را تنها در مدت زمان سه و نیم دقیقه به سرانجام برساند؛ در حالی که ابرکامپیوترهای مدرن برای انجام این محاسبات و ارائه نتایج به بیش از ده هزار سال وقت نیاز دارند.

در همین ارتباط، گوگل یک سرویس بازی ابرمحور به‌نام Stadia راه‌اندازی کرده که می‌تواند بازی‌های سنگین با گرافیک زیاد (AAA games) را استریم کند. این پردازش کاملا در ابر انجام می‌شود و کاربران بدون نیاز به سخت‌افزار خاصی قادر به انجام این بازی هستند. تصور کنید بدون نیاز به خرید یک اکس‌باکس یا PS4 و نصب بازی روی آن، بتوانید با یک دستگاه ساده به‌روزترین بازی‌های رایانه‌ای را انجام دهید، بدون شک این رویکرد دستاورد بزرگی در حوزه بازی‌های رایانه‌ای است، زیرا علاقه‌مندان به بازی‌های ویدیویی مجبور نخواهند شد برای انجام جدیدترین بازی‌ها با گرافیک بالا، هزینه زیادی بابت خرید سخت‌افزارها متحمل شوند.

رایانش ابری در زیرساخت‌های بازاریابی: HubSpot، Adobe Marketing Cloud

به‌طور سنتی، تمامی فرآیندهای مربوط  به بازاریابی و جمع‌آوری داده‌ها و سنجه‌ها (آمار کمپین‌ها، برنامه‌‌های استراتژیک، میزان مشارکت و غیره) باید به شکل جداگانه انجام شده و گزارش‌ها به صورت تفکیکی آماده شوند. یک بازاریاب مجبور است در تعامل با یک تحلیل‌گر تمام نقاط قوت را استخراج و به یکدیگر متصل کند تا تصویر دقیقی ایجاد شود. در ادامه بر مبنای تصویر به‌دست آمده یک برنامه بازاریابی را برای آینده آماده کند. یک زیرساخت بازاریابی ابرمحور یک پلتفرم بازاریابی دیجیتالی ارائه می‌کند که به دقیق‌ترین شکل ممکن با ابزارهای بازاریابی همچون ایمیل‌ها، ابزارهای تحلیلی و ابزارهای سنجش وضعیت شبکه‌های اجتماعی ادغام می‌شود. در بستر فوق تمامی داده‌ها به شکل یکپارچه در اختیار بازاریان قرار می‌گیرد تا استراتژی‌های بازاریابی را در کوتاه‌ترین زمان و به دقیق‌ترین شکل پیاده‌سازی کنند. راه‌حل‌های بازاریابی مبتنی بر ابر اجازه می‌دهند تا کمپین‌های بازاریابی چند کاناله را به شکل ساده‌تری ایجاد کرده و مدیریت کرد. هدف از ارائه بسترهای بازاریابی ابرمحور کمک به طراحی استراتژی‌های بازاریابی قدرتمند، بهبود نرخ بازگشت سرمایه و جذب مشتریان بیشتر است.

رایانش ابری در حوزه آموزش (SlideRocket، Ratatype و سرویس وب آمازون)

روزگاری که برای جست‌وجوی اطلاعات باید به کتابخانه مراجعه می‌کردید و کتابخانه‌ها تنها منبع در دسترس بودند به پایان رسیده است. امروزه اتاق‌های درس‌ دیجیتالی به دانشجویان و دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا کنفرانس‌ها و ارائه‌های خود را به شکل آنلاین برگزار کنند. افراد از طریق وب‌کنفرانس‌ها در کلاس‌ها شرکت می‌کنند و از راه دور در پروژه‌های گروهی مشارکت دارند.

رایانش ابری در حوزه سلامت (Dell’s Secure Healthcare، ClearDATA)

قبل از ارائه سامانه‌های مدیریت سلامت ابرمحور، بیمارستان‌ها باید رکوردهای اطلاعاتی و سوابق بیماران را به شکل دستی ثبت می‌کردند. کارکنان بیمارستان‌ها با انبوهی از فرم‌ها و فایل‌ها روبرو بودند و برای پیدا کردن اطلاعات مجبور بودند زمان زیادی را صرف بررسی تاریخچه پذیرش بیماران و جست‌وجوی فایل‌ها کنند. امروزه تمامی این اطلاعات در سرویس‌های ابرمحور به شکل طبقه‌بندی شده ذخیره‌سازی شده و بر مبنای یک راهکار ایمن و یکپارچه در اختیار کادر بیمارستانی قرار دارد. راهکار فوق نه تنها حجم بارکاری کادر بیمارستانی را کمتر کرده، بلکه به پزشکان اجازه داده زمانی که در بیمارستان حضور ندارند و از صدها کیلومتر دور به سوابق بیماران دسترسی داشته و پس از بررسی سوابق، تشخیص خود را ارائه کرده و داروهای موردنیاز را تجویز کنند. در ادامه کادر بیمارستانی بر مبنای تشخیص و تجویز پزشک می‌توانند داروهای مناسب را به بیماران بدهند. تمامی این فرآیندهای به ظاهر ساده بر مبنای سرویس‌های ابرمحور انجام می‌شود.

کاربردهای رایانش ابری در آینده

آینده محاسبات ابری روشن است. موسسه IDC پیش‌بینی کرده 75 درصد داده‌های عملیاتی سازمان‌ها در چند سال آتی خارج از مراکز داده درون سازمانی میزبانی خواهند شد. همچنین 40 درصد سازمان‌های پیشرو قابلیت‌های محاسبات ابری و لبه‌ را توسعه خواهند داد. همچنین انتظار می‌رود تا سال 2022 یک‌چهارم دستگا‌ه‌های نقطه پایانی (دستگاه‌های کاربران) قابلیت اجرای الگوریتم‌های هوش مصنوعی را داشته باشند. الگوریتم‌هایی که داده‌های آن‌ها توسط سرویس‌های ابری میزبانی می‌شود.

محاسبات ابری در تجارت

محاسبات ابری به کسب‌وکارها کمک می‌کند در کوتاه‌ترین زمان برنامه‌های راهبردی خود را به سرانجام رسانده و روی فرآیندهای اصلی کسب‌وکار متمرکز شوند و نگران مسائل جانبی همچون افزایش هزینه نگه‌داری از تجهیزات نباشند. به بیان دیگر محاسبات ابری پنج فاکتور مهم انعطاف‌پذیری، چابکی، امنیت، جابجایی و گسترش‌پذیری را به شکل همزمان در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهند. ترکیب این پنج فاکتور کلیدی در یک برنامه تجاری بهبود عملکرد، گسترش فعالیت‌های تجاری و حتا ورود به بازارهای نوظهوری را به ارمغان می‌آورد.

امنیت در بستر ابر

امروزه شرکت‌ها به جای دیوارهای آتش سنتی از مدل امنیتی Zero-trust گوگل استفاده می‌کنند. به‌کارگیری این مدل امنیتی انعطاف‌پذیری زیادی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد تا به کاربران خود اجازه دهند در هر مکان و با هر دستگاهی فرآیند احراز هویت را برای ورود به حساب‌ها انجام داده و از راه دور فعالیت‌های کاری خود را انجام دهند. یک سرویس میزبانی مدیریت شده در پشت صحنه، به کاربران اجازه می‌دهد بدون نگرانی از بابت مسائل امنیتی و خطراتی که پیرامون شبکه و دستگاه‌های شبکه قرار دارد فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند.

شرکت‌های فعال در زمینه تحلیل داده‌ها

شرکت‌های فعال در حوزه تحلیل داده‌ها به کسب‌‌وکارها کمک می‌کنند تا استراتژی‌های تجاری مناسب را اتخاذ کنند. این شرکت‌ها داده‌های متعلق به کسب‌وکارها را دریافت و به عنوان در اختیار الگوریتم‌های هوشمند قرار داده و نتایج پالایش شده را در قالب یک گزارش قابل استناد و استفاده در اختیار کسب‌و‌کارها قرار می‌دهند. با توجه به این‌که فرآیند فوق دائما در حال انجام است و شرکت‌ها به‌طور پیوسته داده‌های مختلفی را تولید می‌کنند، فرآیند پردازش و تحلیل داده‌ها هیچ‌گاه پایان نمی‌پذیرد. صنعت امنیت سایبری نیز بر مبنای یک رویکرد پویا دائما به تحلیل داده‌ها نیاز دارد تا پیش از آن‌که بدافزارها یا هکرها بتوانند آسیب جدی به سامانه‌ها وارد کنند، حملات آن‌ها را بی اثر کنند. صنایع این چنینی باید فرآیند تجزیه و تحلیل مستمر داده‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرانجام برسانند. به همین دلیل است که شرکت‌های امنیتی و شرکت‌های فعال در حوزه پردازش داده‌ها مجبور هستند از زیرساخت‌های ابرمحور برای ذخیره‌سازی و دسترسی سریع به داده‌ها استفاده می‌کنند. رایانش ابری با ارائه مجموعه کاملا جدید از قابلیت‌ها، چالاکی این صنایع را دوچندان می‌کند.

ترندهای محبوب مرتبط با رایانش ابری در سال 2020

شیوع کووید 19 مزید بر علت شد تا رایانش ابری به شکل دقیق‌تری از سوی کسب‌وکارها دنبال شده و حتا برخی از کارشناسان پیش‌بینی کنند در آینده شاهد شکل‌گیری موج جدیدی از تغییرات در این حوزه باشیم. از جمله این ترندها به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

رایانش کوانتومی

در ابتدای مطلب توضیحاتی در ارتباط با رایانش کوانتومی ارائه کردیم. شرکت‌هایی همچون آی‌بی‌ام، مایکروسافت، گوگل و آمازون در تلاش هستند علم کوانتوم را به شکل کاربردی توسعه دهند تا برای حل مسائل زمان‌بر از آن استفاده کرد. این شرکت‌ها همچنین به دنبال ادغام دقیق‌تر این محاسبات با زیرساخت‌های ابرمحور هستند تا کاربران به شکل رایگان یا پرداخت حق اشتراک از آن‌ استفاده کنند.

خودکارسازی

صرفه‌جویی در زمان و کاهش اشتباهات مهم‌ترین دستاورد خودکارسازی فعالیت‌های تجاری است. ابزارهای خودکارسازی در دسترس نشان داده‌اند در زمان بروز خطا در فرآیندهای تجاری این ظرفیت را دارند تا مکان و علت بروز مشکل را به شکل دقیقی مشخص کنند. به‌طور مثال، توسعه‌دهندگان می‌توانند با اعمال تغییراتی روی وب‌سایت‌های میزبانی شده روی ابر یکسری فعالیت‌های تجاری را خودکارسازی کنند. مدیریت برنامه‌ها و کارهای روزمره می‌تواند فرآیند خسته‌کننده‌ای باشند، خودکارسازی فرآیندهای کاری روی بستر ابر راهکاری برای خلاص شدن از انجام کارهای تکراری و سنتی است.

امنیت و مقوله ابر

بسیاری از سازمان‌ها مقوله امنیت و اهمیت آن‌را به درستی درک‌ کرده‌اند، با این‌حال برخی از آن‌ها برداشت نادرستی از مفهوم امنیت سرویس‌های ابرمحور دارند و تصور می‌کنند این تنها ارائه‌دهندگان خدمات ابری هستند که باید امنیت ابر را تامین کنند. مهم است به این نکته دقت کنید که رعایت اصول امنیتی یک وظیفه مشترک میان ذینفعان است. برای شرکت‌های فعال در حوزه خدمات SaaS ارائه‌دهندگان خدمات ابری یک لایه اضافی از امنیت را در قالب ویژگی‌های از پیش ساخته شده ارائه می‌کنند. با این حال انتظار می‌رود، ارائه‌دهندگان سرویس‌های IaaS و SaaS در سال‌های آتی قابلیت‌های امنیتی بهتری در اختیار کسب‌وکارها قرار دهند.

اینترنت اشیا

رشد روزافزون حس‌گرها و تجهیزات متصل به اینترنت به معنای افزایش ترافیک سرویس‌های ابرمحور است. اینترنت اشیا با هدف انعطاف‌پذیری، بهبود کارایی، دستیابی به سرعت بیشتر در انجام فرآیندها، پردازش سریع‌تر اطلاعات و به اشتراک‌گذاری دقیق‌تر اطلاعات با استقبال گسترده سازمان‌ها روبرو شده است. مدل‌های رایج سرویس‌های ابرمحور نمی‌توانند به حجم زیاد تراکنش‌های تجهیزات اینترنت اشیا پاسخ دهند، به همین دلیل انتظار می‌رود در سال‌های آتی معماری و مدل‌های جدیدی از سرویس‌های ابرمحور ابداع شوند.

پارادایم فارغ از سرور (serverless)

مدیر ارشد فناوری اطلاعات شرکت آمازون، محاسبات فارغ از سرور را تحول مهم بعدی دنیای رایانش ابری می‌داند. محاسبات فارغ از سرور یک مدل اجرای محاسبات ابری است که یک فراهم‌کننده خدمات ابری، سروری را اجرا کرده و به‌طور پویا فرآیند تخصیص منابع محاسباتی را مدیریت می‌کند. در رویکرد فوق قیمت‌گذاری بر مبنای میزان مصرف واقعی منابع توسط یک برنامه انجام می‌شود. سرویس وب آمازون (AWS) در حال کار روی این پارادایم و بهره‌برداری از مزایای آن است.

نتیجه‌گیری

تاثیرات قابل تامل رایانش ابری بر نحوه انجام فعالیت‌های تجاری، سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ را متقاعد ساخته تا به دنبال توسعه مدل‌های ابرمحور خاص خود باشند. تقریباً تمامی فناوری‌های نوین همچون زنجیره بلوکی، واقعیت مجازی و افزوده، روباتیک و اینترنت اشیا به رایانش ابری وابستگی زیادی پیدا کرده‌اند. سازمان‌ها تنها به دلیل توان محاسباتی زیادی که این فناوری در اختیارشان قرار می‌دهد به دنبال به‌کارگیری رایانش ابری نیستند، بلکه به دلیل سرعت زیاد در دسترسی به داده‌ها، ظرفیت بالای ذخیره‌سازی و ایمن بودن این فناوری تصمیم گرفته‌اند به شکل گسترده‌ای از آن استفاده کنند.