روی کدام‌یک از بخش‌های رایانش ابری سرمایه‌گذاری کنیم؟

به‌ همان ترتیبی که سازمان‌های بیشتری به‌سمت استراتژی اول ابر حرکت می‌کنند، می‌توان انتظار داشت که شاهد قابلیت‌های جدید، عملکرد بهبودیافته، گسترش‌پذیری و سفارشی‌سازی بیشتری از سوی ارائه‌دهندگان خدمات ابری (CSP) باشیم، زیرا بازیگران بزرگ این صنعت از بازار چند میلیارد دلاری رایانش ابری به‌سادگی صرف‌نظر نمی‌کنند. موسسه تحقیقاتیForrester Research پیش‌بینی می‌کند که دوران ابر همه‌منظوره (General-Public) سپری شده و در سال 2022 می‌توان انتظار داشت که شاهد رشد ابرهای خاص‌منظوره باشیم. ابرهایی که به‌طور سفارشی برای سازمان‌ها و شرکت‌ها طراحی می‌شوند. در نقطه مقابل گارتنر پیش‌بینی می‌کند که ابرهای توزیع‌شده رونق بیشتری خواهند گرفت. در این مقاله، به‌ مهم‌ترین روندهای رایانش ابری نگاه خواهیم کرد که سرمایه‌گذاری روی آن‌ها بازدهی خوبی خواهد داشت. این بازدهی برای شرکت‌های فعال در حوزه رایانش ابری به‌معنای سودآوری بیشتر و برای متخصصان به‌معنای فرصت‌های شغلی جذاب است. 

مجازی‌سازی مولفه کلیدی رایانش ابری

فناوری زیرساختی و کلید موفقیت محاسبات ابری، مجازی‌سازی است. بنابراین، اگر به‌عنوان یک متخصص یا شرکت فعال در حوزه رایانش ابری، روی پیاده‌سازی مجازی‌سازی یا یادگیری مجازی‌سازی سرمایه‌گذاری کنید، به ‌سودآوری خوبی دست پیدا می‌کنید. مجازی‌سازی به‌معنای پارتیشن‌بندی یک سرور فیزیکی به ‌چند سرور منطقی است. هنگامی که سرور فیزیکی تقسیم می‌شود، هر سرور منطقی مانند یک سرور فیزیکی رفتار می‌کند و می‌تواند یک سیستم‌‌عامل و برنامه‌های کاربردی را به‌طور مستقل اجرا کند. شرکت‌های بزرگی مانند وی‌ام‌ویر و مایکروسافت به‌ بهترین شکل خدمات مجازی‌سازی تجاری را ارائه می‌کنند که به ‌کاربران اجازه می‌دهند به‌جای استفاده از رایانه شخصی خود برای ذخیره‌سازی و محاسبات از سرور مجازی این شرکت‌ها استفاده کنند. این راه‌حل‌ها سریع و مقرون‌به‌صرفه هستند و بسته به ‌نیاز کاربران توان پردازشی مناسبی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و افرادی که مسئولیت آزمایش‌ برنامه‌ها بر عهده آن‌ها است، مجازی‌سازی کاملا کاربردی و مفید است، زیرا به توسعه‌دهنده اجازه می‌دهد کدی را بنویسد که در محیط‌های مختلف اجرا شود و مهم‌تر از آن روند آزمایش کدها ساده‌تر می‌شود. مجازی‌سازی در حوزه‌های زیر استفاده می‌شود:

1.  مجازی‌سازی شبکه
2.  مجازی‌سازی سرور
3. مجازی‌سازی فضای ذخیره‌سازی

مطلب پیشنهادی

آشنایی با مباحث کلی مجازی‌سازی

مجازی‌سازی (Virtualization) چیست و چگونه به یاری سازمان‌ها می‌آید؟

مجازی‌سازی شبکه

• روشی برای ترکیب منابع موجود در یک شبکه با تقسیم پهنای باند موجود به ‌کانال‌هایی است که هر کدام از کانال‌ها مستقل هستند و می‌توانند به یک سرور یا دستگاه خاص اختصاص داده شوند. 

مجازی‌سازی ذخیره‌سازی

• ادغام فضای ذخیره‌سازی فیزیکی چند دستگاه ذخیره‌سازی شبکه به‌گونه‌ای که به‌نظر می‌رسد در حال کار با یک دستگاه ذخیره‌سازی واحد هستید. در این‌جا فضای ذخیره‌سازی از طریق یک کنسول مرکزی مدیریت می‌شود. مجازی‌سازی فضای ذخیره‌سازی معمولاً در شبکه‌های مبتنی بر معماری SAN استفاده می‌شود.

مجازی سازی سرور

مجازی‌سازی سرور به‌معنای انتزاعی کردن منابع سرور مانند پردازنده‌ها، حافظه اصلی، سیستم‌عامل و غیره از دید کاربران سرور است. هدف مجازی‌سازی سرور بهبود مفهوم اشتراک منابع، کاهش بار و پیچیدگی محاسبات از دید کاربران است. مجازی‌سازی عامل گسترش روزافزون رایانش ابری و رونق گرفتن این فناوری در سال 2022 شناخته شده است. عاملی که باعث شده تا مجازی‌سازی در دنیای رایانش ابری مهم باشد، کمبود کاستی‌های سخت‌افزاری از جانب نرم‌افزار است. در نمونه‌های ساده و اولیه، رایانه‌های شخصی می‌توانند از حافظه مجازی برای جبران عدم وجود حافظه اصلی کافی روی یک سیستم استفاده کنند. به ‌بیان دقیق‌تر از فضای هارددیسک به‌عنوان جایگزین موقت حافظه اصلی استفاده کنند. به‌طور معمول، هارددیسک فضای بیشتری نسبت به ‌حافظه دارد. اگرچه دیسک‌های مجازی کندتر از حافظه واقعی هستند، اما اگر به‌درستی مدیریت شوند، جایگزینی کارآمد هستند. 

رایانش مشبک 

رایانش مشبک یکی دیگر از فناوری‌های مهمی است که ارزش بررسی را دارد. هنگامی که کولر یا هر وسیله الکتریکی منزل را روشن می‌کنید، به این نکته فکر نمی‌کنید که انرژی الکتریکی موردنیاز برای روشن کردن دستگاه‌ها از کجا می‌آید یا برق موردنیاز تجهیزات الکترونیکی چگونه تامین می‌شوند. برقی که ما در خانه دریافت می‌کنیم از طریق یک شبکه انتقال قدرت که شامل ایستگاه‌های برق، ترانسفورماتورها، خطوط برق و ایستگاه‌های انتقال هستند به‌سمت خانه ما می‌آید. این مولفه‌ها در تعامل با یک‌دیگر شبکه برق را به‌وجود می‌آورند. به ‌همین ترتیب، در دنیای فناوری محاسبات مشبک به‌ زیرساختی اشاره دارند که منابع محاسباتی مانند رایانه‌های شخصی، سرورها، ایستگاه‌های کاری و عناصر ذخیره‌سازی را به‌هم مرتبط می‌کند و از طریق پیاده‌سازی ساده‌ترین مکانیزم ارتباطی به‌ کاربران اجازه می‌دهد به‌ منابع موردنیاز خود دست پیدا کنند. 

رایانش مشبک (Grid Computing) میان‌افزاری (Middle Ware‌‌) است که برای هماهنگ کردن و مرتبط کردن منابع مختلف فناوری ‌اطلاعات در یک شبکه از آن استفاده می‌شود. این فناوری بیشتر در تحقیقات علمی و دانشگاه‌ها برای اهداف آموزشی استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، گروهی از دانشجویان معماری را تصور کنید که روی پروژه‌های مختلف کار می‌کنند، اما تنها برخی از آن‌ها به ابزارها و نرم‌افزارهای خاص طراحی دسترسی دارند. بنابراین باید راه‌حلی ارائه کنیم تا همه دانشجویان بتوانند به ابزارهای موردنیاز دست پیدا کنند. برای حل این مشکل، نرم‌افزار طراحی در شبکه دانشگاهی (Campus Network) قرار می‌گیرد تا همه کامپیوترهای متصل به شبکه دانشگاهی به ‌نرم‌افزار دسترسی داشته باشند و دانشجویان بتوانند برای انجام پروژه‌های خود از آن استفاده کنند. در بیشتر مواقع محاسبات ابری و محاسبات مشبک با هم اشتباه گرفته می‌شوند. درست است که هر دو عملکرد تقریبا مشابهی دارند، اما هر یک از آن‌ها بر مبنای معماری خاصی این‌کار را انجام می‌دهند. از تفاوت‌های این دو فناوری به‌موارد زیر باید اشاره کرد:

• رایانش ابری بیشتر به‌عنوان راهکاری برای استفاده بهینه از منابع سرورها شناخته شده و استفاده می‌شود. 
• رایانش مشبک از منابع موجود و سیستم‌های کامپیوتری متصل به‌هم برای دستیابی به یک هدف مشترک استفاده می‌کند.
• رایانش ابری یک مدل متمرکز است.
• رایانش مشبک یک مدل غیرمتمرکز است که محاسبات به ‌روش‌های مختلف روی آن انجام می‌شود. 
• ابر مجموعه‌ای از سرورها است که معمولاً متعلق به یک شرکت واحد و مشخص هستند. 
• یک شبکه مشبک مجموعه‌ای از رایانه‌ها است که به‌ یک‌دیگر متصل می‌شوند تا کاربران بتوانند از قدرت ترکیبی منابع به‌شکل اشتراکی استفاده کنند. 
• ابر خدمات کاربردی بیشتری ارائه می‌کند که از مهم‌ترین آن‌ها باید به میزبانی وب، پشتیبانی از استقرار بانک‌های اطلاعاتی و موارد دیگر اشاره کرد. 
• شبکه مشبک خدمات محدودی را ارائه می‌کند و به ‌همین دلیل است که بیشتر در مراکز آموزشی استفاده می‌شود. 
• به‌طور معمول محاسبات ابری توسط یک سازمان بزرگ ارائه می‌شوند.
• محاسبات مشبک می‌توانند منابعی که در اختیار سازمان‌های مختلف قرار دارد را ترکیب کنند، با این‌حال، به دلیل ملاحظات مختلفی که وجود دارد این اتفاق به‌ندرت می‌افتد. 

ابر بومی (Cloud Native)

اگر اطلاعاتی در ارتباط با ابر بومی ندارید، پیشنهاد می‌کنم کمی در اینترنت تحقیق کنید تا ببینید تا چه اندازه مورد توجه شرکت‌های بزرگ قرار دارد. تقریبا همه تحلیل‌گران بر این باور هستند که ابر بومی در سال 2022 در کانون توجه خواهد بود و به ‌یکی از استراتژی‌های اصلی دنیای ابر تبدیل می‌شود. موسسه Forrester پیش‌بینی کرده که ضریب نفوذ کانتینرها از 33 درصد سال 2021 به 42 درصد در سال 2022 افزایش پیدا می‌کند و تقریبا نیمی از شرکت‌های بزرگ از کانتینرها برای انجام فعالیت‌های حرفه‌ای استفاده خواهند کرد، زیرا فناوری‌های ابر بومی به‌ همه حوزه‌های فناوری از کلان داده‌ها گرفته تا هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء نفوذ کرده است. گارتنر پیش‌بینی می‌کند تا سال 2025 پلتفرم‌های بومی ابری به‌عنوان پایه و اساس بیش از 95 درصد فعالیت‌های آنلاین خواهند بود، در حالی که این میزان در سال 2021 کمتر از 30 درصد بود. لی ساستار، تحلیل‌گر ارشد موسسه Forrester می‌گوید: «شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان از رویکردهای مبتنی بر ماشین مجازی سنتی (VM) برای توسعه و استقرار برنامه‌ها به‌سمت کانتینرها در حال حرکت هستند. کانتینرها در مقایسه با ماشین‌های مجازی به‌شکل ساده‌تری هماهنگ‌ شده و مقیاس‌بندی می‌شوند، زیرا روش‌های مختلفی برای انجام این‌کار وجود دارد. بنابراین انتظار داریم در سال‌های آینده کانتینرها به‌عنوان جایگزین ماشین‌های مجازی شناخته شوند. به‌طور مثال، می‌توانید یک نوع سیستم هماهنگ‌کننده کانتینر اختصاصی داشته باشید، اما آن‌چه ما می‌بینیم پذیرش فناوری‌های مرتبط دیگری مثل کوبرنتیس است.» از طرفی هم‌گرایی ابر و اینترنت اشیاء بیشتر از قبل خواهد شد. با این‌حال، هنگام ساخت برنامه‌های اینترنت اشیاء در فضای ابری باید به ‌نکات مهمی مثل فضای ذخیره‌سازی، رمزگذاری و پردازش داده‌ها دقت کنید. به‌طور معمول، توسعه‌دهندگان برنامه‌های کاربردی این پرسش را مطرح می‌کنند که بهتر است داده‌ها در ابر ذخیره‌سازی شوند یا دستگاه اینترنت اشیاء؟ این موضوع به ‌عوامل مختلفی بستگی دارد، دستگاه‌های اینترنت اشیاء برای جمع‌آوری و انتقال داده‌ها به ابر بهینه‌سازی شده‌اند، اما معمولاً منابع داخلی لازم برای جمع‌آوری و ذخیره‌سازی بلندمدت داده‌ها را ندارند. نکته مهم دیگری که باید به آن دقت کنید امنیت اطلاعاتی است که حالت سکون دارند. برخی از داده‌ها حساس و به‌راحتی قابل شناسایی هستند و باید از روش‌های خاصی برای ایمن‌سازی آن‌ها استفاده کنید که رمزنگاری یکی از آن‌ها است. نکته‌ای که در مورد رمزنگاری باید به آن دقت کنید این است که هنگام رمزگذاری سرباره بیشتری را تجربه می‌کنید. خوشبختانه ارائه‌دهندگان خدمات ابری به‌دلیل منابع پردازشی قدرتمندی که دارند، سعی می‌کنند این سرباره تاثیر منفی روی تجربه کاربری مشتریان نگذارد. به‌طور معمول، کارشناسان توصیه نمی‌کنند هر چیزی را رمزگذاری کنید. اگر داده‌های پزشکی را از یک دستگاه اینترنت اشیاء به‌ فضای ابری منتقل می‌کنید، این‌کار ضروری است، اما داده‌هایی که جنبه آماری و عمومی دارند، نیازی به ‌رمزنگاری ندارند.

SASE باعث بهبود عملکرد مکانیزم‌های امنیتی می‌شود 

کاملا روشن است که نحوه پیاده‌سازی مکانیزم‌های امنیتی در حال تغییر است. با دیجیتالی شدن هر چه بیشتر سازمان‌ها به‌کارگیری راه‌حل‌های معماری مبتنی بر SASE که ترکیبی از شبکه گسترده-نرم‌افزار‌محور (SD-WAN) و فناوری‌های امنیتی شبکه هستند، افزایش پیدا می‌کند. به‌گفته گارتنر، آینده دنیای امنیت از آن سرویس لبه دسترسی ایمن (SASE) است که رویکردی توزیعی به‌جای متمرکز دارد. با گسترش روزافزون استفاده از خدمات ابرمحور، تعداد برنامه‌های ابرمحور نیز افزایش پیدا می‌کنند. مزیت‌های SASE تنها در دسترسی آسان به‌ منابع خلاصه نمی‌شود، این فناوری با حذف پیچیدگی‌های مرسوم، قابلیت‌های مهم جدیدی در اختیار کارشناسان امنیت قرار می‌دهد تا بتوانند به ‌الزامات دسترسی پویا که به‌دلیل تحول دیجیتال ایجاد می‌شود به‌درستی پاسخ دهند. علاوه بر این، امکان دسترسی امن به ‌خدمات ابرمحور را برای کاربرانی که در موقعیت‌های جغرافیایی مختلف قرار دارند فراهم می‌کند. پیش‌بینی می‌شود حدود 40 درصد مشتریان شبکه گسترده-نرم‌افزارمحور تا سال 2024 به‌طور کامل از راه‌حل SASE استفاده کنند. این رقم در سال 2020 نزدیک به 35 درصد بود. 

مطلب پیشنهادی

ادغام امنیت و شبکه در ابرها

چگونه امنیت سرویس‌ها و تجهیزات لبه شبکه را تامین کنیم؟

زیربنایی برای نوآوری در کسب‌وکار

به‌گفته گارتنر، محاسبات ابری در چند سال آینده باعث پیدایش مدل‌های جدیدی از کسب‌وکار می‌شوند. به‌طور مثال، یک شرکت حمل‌ونقل که روی مباحث لجستیک تمرکز دارد، می‌تواند بیمه B2B دریافت کند. ابر با ارائه قابلیت‌های کاربردی جذاب بخش عمده‌ای از اختلال در فعالیت‌های تجاری را برطرف می‌کند و به‌ شما امکان می‌دهد مدلی جدید از کسب‌وکار را پیاده‌سازی کنید که کاملا منطبق با ابر است، امکان جمع‌آوری و استخراج خودکار داده‌ها را می‌دهد و اجازه می‌دهد فرصت‌های بالقوه را کشف کنید. دستیابی به‌ چنین رویکرد جذابی دست‌کم به ‌چند سال زمان نیاز دارد، اما این روند از هم‌اکنون آغاز شده و تا چند وقت دیگر شاهد اتفاقات جالبی در این زمینه خواهیم بود که یکی از آن‌ها فراجهان است. گارتنر می‌گوید: «تغییر و تحولات مختلفی در دنیای فناوری در حال شکل‌گیری است که باعث شکل‌گیری مفهومی جدید به‌نام تکنولوژیست‌های کسب‌و‌کار‌ می‌شود. تکنولوژیست کسب‌وکار، متخصصی نیست که حوزه کاری او ارتباط مستقیم با فناوری ‌اطلاعات داشته باشد یا محل کار او واحد فناوری ‌اطلاعات یک سازمان باشد. او فردی است که در پس‌زمینه فناوری اطلاعات ایفای نقش دارد و به‌بیان ساده یک شهروند توسعه‌دهنده (Citizen Developer) است. شهروند توسعه‌دهنده کارمند یا متخصصی است که با استفاده از ابزارهایی که توسط واحدهای فناوری اطلاعات یا کسب‌وکار ممنوع نشده‌اند، خدمات کاربردی را برای مصرف خود یا دیگران ایجاد می‌کند. همان‌طور که از نام این عنوان مشخص است، ایده این است که برنامه‌های کاربردی آینده توسط افرادی که واقعاً از آن‌ها استفاده می‌کنند ترکیب و مونتاژ می‌شوند که یک تحول بزرگ در دنیای فناوری است. به‌بیان دقیق‌تر، شهروند توسعه‌دهنده به دنیای پسا‌برنامه‌نویسی اشاره دارد. 

هیچ تعیین مهارت یا تخصص پیچیده خاصی برای توسعه‌دهندگان شهروند تعریف نشده، با این‌حال، آن‌ها کارمندان یک سازمان هستند. گارتنر به‌ سازمان‌ها توصیه می‌کند به‌جای این‌که به‌دنبال «فناوری اطلاعات در سایه» باشند و همواره به‌دنبال شناسایی و حذف ابزارهایی باشند که کارمندان به‌دور از چشم آن‌ها در سازمان مشغول استفاده از آن‌ها هستند، از رویکرد شهروند توسعه‌دهنده استقبال کنند تا بتوانند از مزایای بالقوه آن برای پیشبرد اهداف سازمانی استفاده کنند. 

اگر به‌دنبال ابزارها یا راه‌حل‌های جدیدی برای بهبود فعالیت‌های تجاری هستید از خود سوال کنید که چگونه می‌توانید از مفهوم تکنولوژیست‌های کسب‌وکار به‌شکل تاثیرگذاری استفاده کنید. دورنمایی که از آینده مشاهده می‌کنیم، شکل‌گیری نوع جدیدی از برنامه‌های کاربردی است که توسط افرادی تولید خواهد شد که کمترین دانش برنامه‌نویسی را دارند. به‌بیان دقیق‌تر تا سال 2025 نزدیک به 70 درصد برنامه‌های کاربردی که کارمندان سازمان‌ها از آن استفاده می‌کنند بر مبنای این مفهوم ساخته خواهند شد. رویکرد فوق به‌ سازمان‌ها اجازه می‌دهد از برنامه‌های کاربردی سفارشی که مختص سازمان است و اجازه می‌دهند یک مزیت رقابتی شاخص نسبت به ‌رقبا داشته باشند استفاده کنند. 

کلام آخر

با در نظر گرفتن این روندهای رایانش ابری، تحلیل‌گران توصیه می‌کنند که مدیران ارشد ذهنیت خود در ارتباط با فناوری اطلاعات را از کنترل به حاکمیت تطبیقی تغییر دهند. به‌منظور استفاده حداکثری از فرصت‌هایی که ابر فراهم می‌کند، آن‌ها به رهبران فناوری اطلاعات توصیه می‌کنند دوآپس را جدی بگیرند و به‌فکر آماده‌سازی تیم‌های تلفیقی باشند. تنها با توجه به‌ توصیه‌ها و پیش‌بینی‌های انجام شده این شانس را دارید تا فاصله خود از رقبا را حفظ کنید و از فرصت‌های جدیدی که روندهای ابری بزرگ در سال 2022 در اختیارتان قرار می‌دهند نهایت استفاده را ببرید.