۶۴۸۱ ثبت غیرقانونی خودرو: حاصل نفوذپذیری اپراتورها و معماری قدیمی سامانه ثبت سفارش

محمد شریعتمداری، وزیر صنعت امروز در برنامه حالا خورشید حاضر شد و ابعاد جدیدی از تخلفات صورت گرفته در ثبت سفارش خودرو را تشریح کرد. به گفته ایشان، یکی دو ماه بعد از ورود به وزارتخانه، گزارش‌هایی مبنی بر اینکه « در (مرکز) ثبت سفارش، خبرهایی هست» بدستشان رسیده است؛ یعنی عده‌ای با وجود ممنوعیت، بطور مخفیانه در سامانه ثبت سفارش می‌کنند. به گفته وزیر، به حراست وزارتخانه گزارش‌هایی رسید مبنی بر اینکه « ممکن است در سامانه شما نفوذ کرده باشند». در آذرماه ۹۶، حراست وزارتخانه مأمور رسیدگی به این جریان شد و با به خدمت گرفتن گروهی از کارشناسان فناوری اطلاعات از خارج وزارتخانه، رکوردهای ثبت سفارش تا تاریخ ۲۵ آذر ۹۶ ( بازه‌ای حدوداً یک ساله ) مورد بررسی قرار گرفتند. در این بررسی، ۶۴۸۱ رکورد غیرقانونی پیدا شد که نشان می‌داد در عملیات ثبت سفارش، دستکاری شده است.

وزیر صنعت علت این ماجرا را، قدیمی بودن معماری و ساختار این سامانه و البته احتمال همکاری برخی از اپراتورهای سامانه ثبت سفارش با متخلفین می‌داند. طبق توضیح وزیر، در حالت عادی متقاضیان با ورود به سامانه ثبت سفارش و پر کردن فرم‌ها، درخواست خود را اعلام می‌کنند. این سامانه با مراکز و دستگاه‌های دیگری هم در ارتباط است و به دلیل معماری قدیمی و عدم توانایی تحمل حجم بالای درخواست‌ها و استعلام‌های سایر دستگاه‌ها، قادر به استفاده از دیتابیس مرکزی خودش نبوده است. در نتیجه برای رفع این مشکل، از دیتابیس دیگری استفاده می‌شود و اطلاعات ورودی سامانه بر روی این دیتابیس واسطه قرار می‌گیرد و زمانیکه یک دستگاه بطور مثال گمرک، نیاز به استعلام داشته باشد به این دیتابیس متصل می‌شود و اطلاعات لازم را بدست می‌آورد. بررسی‌‌ها نشان می‌دهد متخلفین، با دسترسی به شناسه و کد کاربری برخی از اپراتورهای سامانه ثبت سفارش، موفق به ورود به سامانه و دستکاری سفارش‌ها شده‌اند. طبق گزارش وب‌سایت شبکه خبر: « به گفته شریعتمداری این 100 شرکت یا شخص، با بکارگیری افراد آگاه به فناوری اطلاعات وارد سامانه ثبت سفارش واردات کالا شدند و با اعمال تغییراتی در نام کالاها، تاریخ ثبت سفارش، تاریخ مجوزها و تاریخ تمدید ثبت سفارش‌ها  را تبدیل به واردات خودرو  کردند». وزیر صنعت معتقد است: « این اپراتورها باید جوابگو باشند» چراکه باید مشخص شود این شناسه‌‌ها چطور به دست افراد متخلف افتاده است.

در خردادماه امسال، رئیس سازمان بازرسی کشور خبر از هک شدن سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت داد. اقتصادنیوز از قول وی چنین نوشت: «متاسفانه سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) هک شد و حدود ٥ هزار خودرو مدل بالا و گران قیمت وارد کشور شد که از این تعداد حدود ٤ هزار خودرو ترخیص و وارد بازار شده است و هزار خودرو همچنان در گمرک است که امیدواریم در این خصوص نیز تصمیم‌گیری شود.» البته روز بعد، وزارت صنعت در جوابیه‌ای موضوع هک شدن وب‌سایت خود را تکذیب کرد: «بررسی‌های انجام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص کرد که در مجموع 6 هزار و 481دستگاه خودرو با تخلف واردکنندگان و سامانه ثبت سفارش، به گمرکات کشور وارد شده که از این تعداد، 1900 خودرو ترخیص شده و بقیه آنها همچنان در گمرک مانده است.»

مدتی پیش از این، مجتبی خسروتاج رئیس سازمان توسعه تجارت با تأکید بر اینکه « به طور قطع در این‌باره تخلف صورت گرفته است» گفت: «این اشکال هم می‌تواند در سیستم و هم در افرادی باشد که در ارتباط با ثبت سفارش بودند اما وقتی موضوع را با شرکت‌های واردکننده در میان می‌گذاریم، می‌گویند کارمندان ما ثبت سفارش کرده‌اند و ما از آن بی‌خبریم».