چگونه در مصاحبه استخدامی سرپرست سامانه‌های کامپیوتری و شبکه موفق شویم؟

شبکه‌های کامپیوتری مجموعه‌ای متشکل از رایانه‌ها و تجهیزات متصل به یکدیگر هستند که منابعی را به‌اشتراک قرار می‌دهند. منابع ممکن است در محدوده یک شبکه محلی و درون سازمانی به‌اشتراک قرار گیرند. به‌طور مثال، ممکن است تمامی سامانه‌های کامپیوتری قادر به ارسال اطلاعات برای چاپگری باشند که به شبکه متصل است یا ممکن است در مقیاس وسیع‌تری در ابعاد اینترنت به خدمت‌رسانی مشغول باشند. ‌اشتراک‌گذاری فضای ذخیره‌سازی ابری، توان محاسباتی پردازنده‌های مرکزی و هایپرویزورهایی که در قالب ماشین‌های مجازی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرند نمونه‌های بارزی در این زمینه هستند. شیوع کووید 19 باعث شد تا روند گسترش شبکه‌های کامپیوتری شتاب بیشتری پیدا کند و سازمان‌ها به دنبال جذب متخصصانی باشند که توانایی پیاد‌ه‌سازی بسترهای ارتباطی فیزیکی یا مجازی را دارند. سازمان‌ها به دو گروه متخصصان شبکه نیاز دارند، گروه اول متخصصانی هستند که وظیفه طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های فیزیکی، مراکز داده و شبکه‌های سازمانی را عهده‌دار هستند. گروه دوم متخصصانی هستند که شبکه‌های مجازی یا به عبارت دقیق‌تر شبکه‌های نرم‌افزار محور را پیاده‌سازی می‌کنند. مشاغل مختلفی در دنیای شبکه‌های کامپیوتری وجود دارد که برخی از آن‌ها پر سود و البته پر دردسر هستند، در حالی که برخی دیگر دردسر کمتری دارند. 

اگر به دنبال شغلی مرتبط با شبکه‌های رایانه‌ای هستید، ابتدا باید سطح مهارت‌های خود در حوزه شبکه را ارتقا دهید و با نحوه کار و پیکربندی تجهیزات شبکه آشنا باشید. بهترین راه کسب مهارت حضور در دوره‌های آموزشی است که همزمان با ارائه مفاهیم تئوری، مفاهیم عملی کار با تجهیزات را آموزش می‌دهند. به عنوان یک کارجو همواره به این اصل مهم دقت کنید که برای موفقیت در جلسه مصاحبه باید فرآیندی دو مرحله‌ای را پشت سر بگذارید. مرحله اول تسلط بر مهارت‌های کلیدی و موردنیاز بازار کار است. مرحله دوم بررسی کلی سوالاتی است که ممکن است در جلسه استخدامی مطرح شوند. البته سوالات مطرح شده در هر مصاحبه بسته به موقعیت شغلی تفاوت‌هایی دارند، اما برخی سوالات وجه اشتراک دارند. در یک جلسه مصاحبه استاندارد پرسش‌های عمومی مرتبط با شغل سرپرست سامانه‌های کامپیوتری و شبکه به دو بخش پرسش‌های مقدماتی و پیشرفته تقسیم می‌شود. در مرحله بعد پرسش‌هایی متناسب با شرح وظایفی که سازمان تعریف کرده مطرح می‌شوند.

بخش اول، پرسش‌هایی در ارتباط با مبانی شبکه‌های کامپیوتری

همان‌گونه که اشاره شد بخش اول پرسش‌ها و پاسخ‌ها پیرامون مباحث اولیه قرار دارند.

1. چه تعریفی از شبکه‌های کامپیوتری دارید؟

پاسخ: شبکه کامپیوتری به مجموعه‌ای متشکل از دستگاه‌های الکترونیکی اشاره دارد که بر مبنای یک توپولوژی خاص به یکدیگر متصل شده‌اند و منابعی را با یکدیگر به اشتراک قرار می‌دهند. اینترنت مثال روشنی در این زمینه است.

2. چه تصوری از گره دارید؟

پاسخ: در شبکه‌های رایانه، یک دستگاه به عنوان یک گره شناخته می‌شود.

3. منظور از توپولوژی شبکه چیست؟

پاسخ: توپولوژی (هم‌بندی) به یک ساختار فیزیکی اشاره دارد که نحوه اتصال کامپیوترها یا گره‌ها به یکدیگر را مشخص می‌کند. توپولوژی یک چینش دقیق مولفه‌های مختلف یک شبکه نظیر گره‌ها، پیوند‌ها و.... است. به‌طور کلی، ساختار هم‌بندی یک شبکه ممکن است از لحاظ فیزیکی یا منطقی به تصویر کشیده شود. هم‌بندی یک شبکه بر مبنای چیدمان سیستم‌ها نیست، بلکه به نوع کابل‌کشی بستگی دارد. از توپولوژی‌های رایج در این زمینه می‌توان به مدل ستاره‌ای، حلقوی، خطی، درختی، تکامل یافته، غیر تکاملی و ترکیبی اشاره کرد.

4. روتر چیست؟

پاسخ: روتر دستگاهی است که وظیفه ارسال اطلاعات از منبع به مقصد را از طریق شبکه‌های کامپیوتری بر عهده دارد.

5. مدل OSI چیست؟

پاسخ: مدل OSI سرنام Open System Interconnection یک مدل مرجع است که توضیح می‌دهد چگونه برنامه‌های مختلف از طریق شبکه‌های رایانه‌ای قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر هستند.

6. لایه‌های مختلف مدل OSI را توضیح دهید.

پاسخ: مدل OSI از لایه‌های زیر تشکیل شده است:

• لایه پیوند داده: وظیفه این لایه انتقال داده‌ها از لایه شبکه ماشین مبدأ به لایه شبکه ماشین مقصد است. این لایه وظیفه ارائه سرویس‌های مشخص به لایه شبکه، مدیریت خطاهای انتقال و تنظیم جریان داده‌ها را عهده‌دار است.
• لایه شبکه: مسئولیت ارسال بسته شامل مسیریابی از طریق روترهای میانی را عهده‌دار است. وظایف این لایه به ترتیب کنترل عملکرد زیر شبکه، مسیریابی، کنترل گلوگاه‌ها، کیفیت سرویس‌دهی و مرتبط کردن شبکه‌های ناهمگن است.
• لایه انتقال: سرویس‌های ارتباطی مبدأ به مقصد (end-to-end) را برای برنامه‌های کاربردی موجود در معماری لایه‌بندی شده پروتکل‌ها و مولفه‌های شبکه فراهم می‌کند.
• لایه نشست: کار هماهنگ‌سازی و حفظ ارتباطات بین دو گره شبکه را بر عهده دارد.
• لایه نمایش: وظیفه خدمت‌رسانی به لایه‌های بالا و پایین خود (کاربرد و نشست) را دارد. در این لایه، کارهای لازم برای نمایش اطلاعات ارجاعی از جمله مدیریت ساختار داده‌ها و تبدیل آن‌ها به زبانی قابل فهم برای لایه کاربرد، انجام می‌شود.
• لایه کاربرد: لایه کاربرد شامل تمام پروتکل‌ها و متدهایی است که در حوزه ارتباطات پردازش-به-پرداش در سرتاسر شبکه پروتکل اینترنت (IP) قرار می‌گیرند.
• لایه فیزیکی پایین‌ترین لایه در مدل مرجع ارتباط سامانه‌های باز (OSI) است. این لایه وظیفه انتقال بیت‌ها از طریق کانال مخابراتی را عهده‌دار می‌شود.

7. هاب، سوییچ و روتر را توضیح دهید.

تعریف کلی هر یک از این مفاهیم به شرح زیر است:

1. هاب: تمامی داده‌های دریافتی را به شکل پخشی برای تمامی پورت‌ها ارسال می‌کند. هاب یک نقطه اتصال مشترک میان تمامی دستگاه‌ها است.
2. سوییچ: راهگزین (سوییچ) برای آن‌که بسته‌های اطلاعاتی را به شکل دقیق برای کلاینت درخواست‌کننده ارسال کند یک مکانیزم اتصال پویا ایجاد می‌کند.
3. روتر: مسیریاب دستگاهی است که مسئولیت ارسال بسته‌های داده‌ای را بر عهده دارد.

8. : منظور از مدل TCP / IP چیست؟

پاسخ: TCP / IP سرنام پروتکل کنترل انتقال و پروتکل اینترنت است. پروتکل فوق چگونگی انتقال و مسیریابی بسته‌های اطلاعاتی میان دو گره پایانی شبکه را نشان می‌دهد.

9. لایه‌های مختلف TCP / IP Model را توضیح دهید.

پاسخ: لایه کاربرد، لایه انتقال، لایه شبکه یا اینترنت و لایه رابط شبکه.

10. منظور از HTTP چیست؟

پاسخ: HTTP سرنام پروتکل انتقال ابرمتن (Hyper Text Transfer Protocol) است که از پورت 80 برای ارسال اطلاعات به شکل خام و رمزنگاری نشده استفاده می‌کند. HTTP یکی از پروتکل‌های کلیدی انتقال اطلاعات روی وب است.

11. منظور از TCP و UDP چیست؟

پاسخ: پروتکل هدایت انتقال (TCP) سرنام Transmission Control Protocol مجموعه‌ای از پروتکل‌های قراردادی است که پایه و اساس اینترنت را شکل می‌دهد.  پروتکل بسته داده کاربر (UDP) سرنام User Datagrams یکی از مولفه‌های اصلی مجموعه پروتکل‌های اینترنت است. TCP یک پروتکل اتصال‌گرا است، در حالی که UDP یک پروتکل فارغ از ارتباط (connectionless) است.

12.  منظور از دیوارآتش چیست؟

پاسخ: دیوارآتش یکی از مفاهیم دنیای امنیت است که به کامپیوترها کمک می‌کند با دسترسی غیرمجاز یا هرگونه حمله سایبری مقابله کرده و از داده‌های سازمانی یا شخصی محافظت کنند. دیوارهای آتش می‌توانند ترافیک درگاه‌های ورودی و درگاه‌های خروجی را کنترل کنند.

بخش دوم پرسش‌های استخدامی (پیشرفته)

گروه دوم پرسش‌های فنی‌تر هستند، اما پیچیده نیستند، زیرا سازمان‌ها از یک سرپرست سامانه‌ها انتظار ندارند اطلاعات فنی کاملا دقیقی در ارتباط فناوری‌های زیربنایی داشته باشد. پرسش‌های این بخش شامل موارد زیر هستند:

13.  منظور از سامانه نام دامنه (DNS) چیست؟

پاسخ:  DNSسرنام واژه Domain Name System به معنای سامانه نام دامنه است. سامانه نام دامنه یک سیستم سلسله مراتبی کلاینت-سرور لایه کاربرد برای نام‌گذاری کامپیوترها، سرویس‌ها و سایر منابعی است که به اینترنت یا شبکه محلی متصل می‌شوند. DNS شامل سه مفهوم namespace، name servers و resolvers است. وقتی می‌خواهید وارد سایتی شوید، باید نشانی وب سرور را بدانید. وب سرور با آدرس آی‌پی در اینترنت تعریف می‌شود. با توجه به این‌که به خاطر سپردن نشانی آی‌پی، دشوار است، می‌توان به جای نشانی آی‌پی از نام‌های دامنه استفاده کرد. به همین دلیل است که DNS را اغلب دفترچه تلفن اینترنتی توصیف می‌کنند.

14.  تعریف شما از پروکسی سرور چیست؟

پاسخ: پروکسی سرور مانع از آن می‌شود تا کاربران خارج از سازمان به شکل غیر مجاز به شبکه دسترسی داشته باشند.

15. کلاس‌بندی شبکه چه معنایی برای شما دارد؟

پاسخ: آدرس آی‌پی یک عدد 32 بیتی و منحصر به فرد برای هر کامپیوتر (یا سایر تجهیزاتی که قابلیت اتصال به شبکه را دارند) متصل به شبکه است. آدرس آی‌پی دارای 4 بایت مجزا به شرح زیر است:

X.Y.Z.W

آدرس فوق در مبنای 10 نوشته می‌شود و عبارتی شبیه به 80.7.5.9 است. هر بخش می‌تواند مقدار0 تا 255 داشته باشد. این 32 بیت به سه قسمت «مشخصه کلاس»، «شناسه کلاس» و « شناسه کامپیوتر میزبان » تقسیم می‌شود و بنا بر وسعت شبکه به 5 کلاس دسته‌بندی می‌شود. کلاس‌بندی پروتکل IPv4 به پنج گروه تقسیم می‌شود. این طبقه‌بندی در جدول یک نشان داده شده است.

16.  واژه NIC چه مفهومی برای شما دارد؟

پاسخ: NIC سرنام Network interface card به معنای کارت رابط شبکه است. آداپتور شبکه روی کامپیوتری دسکتاپی و گاهی اوقات روی لپ‌تاپ‌های قدیمی نصب می‌شود تا کامپیوتر بتواند به شکل بی‌سیم به شبکه متصل شود. کارت‌های شبکه بر مبنای قابلیت‌ها، استانداردها و پروتکل‌هایی که از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند قیمت‌های مختلفی دارند.

17.  ASCII چیست؟

پاسخ: اسکی (ASCII) یک استاندارد کدگذاری آمریکایی برای تبادل اطلاعات است.

18. رایج‌ترین روش‌های برقراری ارتباط و انتقال داده‌ها در سامانه‌‌های ارتباطی چیست؟

پاسخ: حالت انتقال داده‌ها در یک شبکه رایانه‌ای می‌تواند ساده (Simplex)، نیمه دو طرفه (Half-Duplex) و دوطرفه (Full Duplex) باشد.

19.  پروتکل SLIP چیست؟

پاسخ: SLIP سرنام Serial Line Interface Protocol به معنای پروتکل رابط خط سریال است. پروتکل فوق برای انتقال داده‌های آی‌پی از طریق شبکه روی یک خط مشخص استفاده می‌شود. به بیان دیگر، پروتکل فوق برای پورت سریال و اتصال مودم طراحی شده است.

20. عناصر اصلی یک پروتکل را تعریف کنید؟

پاسخ: به‌طور کلی پروتکل‌ها از سه مولفه اصلی به شرح زیر ساخته شده‌اند:

ترکیب نحوی: قالب داده‌ها را شرح می‌دهد.

معناشناسی: معنای هر بخش را توصیف می‌کند.

زمان‌بندی: زمان ارسال سریع داده‌ها را تعریف می‌کند.

21.  دیکدر (رمزگشا) چیست؟

پاسخ: رمزگشا (دیکدر) برنامه‌ای است که داده‌های رمزگذاری شده را به فرمت واقعی و قابل فهم تبدیل می‌کند.

22.  IEEE چه نقشی در دنیای شبکه‌های کامپیوتری بازی می‌کند؟

پاسخ: موسسه مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) سرنام The Institute of Electrical and Electronics Engineers یک سازمان بین‌المللی و غیر انتفاعی است که وظیفه تعریف و توسعه استانداردهای مورد استفاده در شبکه‌ها را عهده‌دار است.

23.  حداکثر اندازه سگمنت در یک شبکه 100Base-FX چه مقدار است؟

پاسخ: حداکثر اندازه سگمنت در این شبکه‌ها 412 متر است.

24. در کوتاه‌ترین جمله PAN، LAN، HAN، SAN و WAN را توضیح دهید.

• PAN: PAN سرنام Personal Area Network به معنای شبکه شخصی است و اشاره به یک مکانیزم ارتباطی دارد که توسط کاربر استفاده می‌شود.

یک شبکه کامپیوتری است که برای برقراری ارتباط میان تجهیزات مختلف خانگی شبیه به گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و هرگونه دستگاه شخصی که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد استفاده می‌شود. مکانیزم ارتباطی در شبکه‌های شخصی ممکن است به صورت سیمی با استفاده از کابل شبکه یا درگاه‌های یو‌اس‌بی یا بی‌سیم و بهره‌مندی از فناوری‌هایی شبیه به امواج مادون قرمز (Infrared Data Association)، بلوتوث و UWB انجام شود.

• LAN: LAN سرنام Local Area Network به معنای شبکه محلی یک مکانیزم ارتباطی برای اتصال کامپیوترها و تجهیزات به یکدیگر در محیط‌های کوچک شبیه به مدارس، شرکت‌ها و دفاتر را ارائه می‌کند. دو فناوری اترنت روی کابل زوج به‌هم‌تابیده (UTP) و وای‌فای رایج‌ترین فناوری‌هایی هستند که امروزه در ارتباط با شبکه‌های محلی استفاده می‌شوند.
• HAN: HAN سرنام Home Area Network به معنای شبکه خانگی است و به معماری خاصی اشاره دارد که دستگاه‌هایی شبیه به کامپیوترهای شخصی، تلفن‌ها، فکس، ماشین‌ها و سایر تجهیزات تحت شبکه را قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر می‌کند.
• SAN: در سامانه‌های کامپیوتری، برای اتصال دستگاه‌های ذخیره‌ساز به سرورها و به صورت از راه دور از مفهومی به‌نام شبکه ذخیره‌سازی استفاده می‌شود. SAN سرنام Storage Area Network به معنی شبکه ذخیره‌سازی اطلاعات است. این نوع شبکه‌ها بیشتر برای ساخت یک بستر مناسب برای انتقال داده‌ها و اطلاعات حجیم بین سرویس‌دهنده‌ها و سرویس‌گیرنده‌ها پیاده‌سازی می‌شوند.
• WAN: شبکه گسترده سرنام Wide Area Network شبکه‌ای است که یک منطقه جغرافیایی بزرگ را پوشش می‌دهد. یک شبکه WAN از اتصال شبکه‌های مختلف کوچک‌تر از جمله شبکه‌های محلی و شبکه‌های MAN تشکیل می‌شود و این تضمین را می‌دهد که کامپیوترها و کاربران در یک مکان می‌توانند با کامپیوترها و کاربران سایر نقاط ارتباط برقرار کنند.

25. موارد استفاده کابل‌های کراس و استاندارد چیست؟

پاسخ: پرسش فوق در تمامی مصاحبه‌های استخدامی مطرح می‌شود و به همین دلیل باید در مورد کاربردهای این دو کابل اطلاع کافی داشته باشید. کابل شبکه به تمامی دستگاه‌ها اجازه می‌دهد به یک شبکه متصل شوند و با یکدیگر در ارتباط باشند. کابل شبکه می‌تواند مستقیم یا کراس باشد. هر دو این کابل‌ها در اندازه‌های مختلف در دسترس قرار دارند و برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شوند. یک کابل مستقیم برای اتصال یک کامپیوتر به سوییچ، هاب و مودم یا اتصال یک روتر به یک سوییچ استفاده می‌شود. یک کابل کراس زمانی استفاده می‌شود که قصد دارید یک کامپیوتر را به کامپیوتر دیگری یا یک سوییچ را به سوییچ دیگر یا یک هاب را به هاب دیگری متصل کنید.

26. کیفیت خدمات چیست؟

کیفیت خدمات (Quality of Service) یکی از فناوری‌های مهم در مدیریت اصولی پهنای باند شبکه است. سرپرستان شبکه می‌توانند از فناوری فوق برای اولویت‌بندی ترافیک شبکه استفاده کنند. اولویت‌بندی می‌تواند بر اساس دستگاه‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌شود، کاربردهای خاص یا نوع به ‌خصوصی از ترافیک تعیین شود. متداول‌تر روش پیاده‌سازی QoS، نرم‌افزاری است. در روش نرم‌افزاری تخصیص پهنای باند بر مبنای برنامه کاربردی یا پروتکل انجام می‌شود. روش دوم الگوی مبتنی بر VLAN است که امکان تفکیک VLANها از یکدیگر و تخصیص اولویت به یک VLAN را ارائه می‌کند. در این حالت دوربین‌های مداربسته، سرورها و ایستگاه‌های کاری قادر به دریافت پهنای باند بیشتری هستند.

27. تفاوت میان اینترنت، اینترانت و اکسترانت را توضیح دهید:

پاسخ: تمامی این اصطلاحات به چگونگی نحوه دسترسی به شبکه‌ها اشاره دارند. آن‌ها سطح دسترسی کاربران داخلی و خارجی را تعریف می‌کنند.

1. اینترنت: تمامی برنامه‌های کاربردی و کاربران در سراسر جهان می‌توانند به وب گسترده دسترسی داشته باشند.
2. اینترانت: دسترسی به شبکه را به کاربران درون سازمانی محدود می‌کند. در این حالت کاربرانی که خارج از سازمان قرار دارند اجازه دسترسی به شبکه اینترانت را ندارند.
3. اکسترانت: به شبکه سازمانی اشاره دارد که کاربران خارجی نیز اجازه دسترسی به آن‌را دارند. در معماری فوق کاربران به برنامه‌های محدودی در شبکه اکسترانت سازمانی دسترسی دارند.

28. روتر چیست؟

پاسخ: یکی از پرسش‌های متداولی است که تقریبا کارشناسان منابع استخدامی مطرح می‌کنند. مسیریاب، یک دستگاه فیزیکی است که نقش یک دروازه را میان دو شبکه بازی می‌کند. مسیریاب وظیفه ارسال بسته‌ها از یک شبکه به شبکه دیگر و بالعکس و همچنین برقراری ارتباط میان دو شبکه را عهده‌دار است.

29. VLAN چیست؟

شبکه محلی مجازی (VLAN) سرنام Virtual LAN یک زیرشبکه منطقی است که می‌تواند مجموعه‌ای از دستگاه‌‌های موجود در شبکه‌های محلی فیزیکی مختلف را گروه‌بندی و کنار یکدیگر قرار دهد. شبکه‌های محلی مجازی گروه‌بندی منطقی دستگاه‌هایی هستند که در حوزه فراگیر (broadcast domain) یکسانی قرار دارند.

30. پهنای باند اختصاصی چیست؟

شرکت‌ها برای حل مشکل محدودیت‌های اینترنت اشتراکی به راهکار پهنای باند اختصاصی نیاز دارند. این سرویس‌ها روی بستر ارتباطات رادیویی و فیبرنوری ارائه می‌شوند. در شرایط ایده‌آل شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی با طراحی و پیاده‌سازی مراکز داده‌ای با ظرفیت‌های ارتباطی قدرتمند سعی می‌کنند بهترین سرویس‌ها را در اختیار سازمان‌ها قرار دهند. به‌طور کلی پهنای باند اختصاصی با خط اشتراک دیجیتال نامتقارن (ADSL) متفاوت است. به‌طور اجمالی باید بگوییم که تضمین سرعت در تمام ساعات شبانه‌روز در پهنای باند اختصاصی تضمین شده است، در حالی که در ADSL بسته به شرایط متغیر است. در پهنای باند اختصاصی موضوعی به‌نام محدودیت حجم دانلود وجود ندارد، اما در ADSL محدویت‌هایی وجود دارد به ویژه از زمانی که ارائه سرویس‌های اینترنتی به دو بخش پهنای باند داخلی و خارجی تقسیم شد. پهنای باند اختصاصی به شما اجازه می‌دهد آدرس‌های آی‌پی متعددی را داشته باشید، در حالی که ADSL چنین قابلیتی را ارائه نمی‌کند. در پهنای باند اختصاصی با مشکل محدودیت سرعت روبرو نیستید، اما طبیعت ذاتی ADSL چنین محدودیتی را دارد. مدت زمان راه‌اندازی سرویس پهنای باند اختصاصی حداکثر 72 ساعت است، اما در ADSL این زمان ممکن است بیشتر شود. لازم به توضیح است که هزینه راه‌اندازی پهنای باند اختصاصی کمی بیشتر از ADSL است، اما در بلندمدت هزینه‌ای که پرداخت شده توجیه‌پذیر خواهد بود. پهنای باند اختصاصی، سرویسی متقارن است که سرعت ارسال و دریافت داده‌ها در آن یکسان است و وابسته به خط تلفن و زیرساخت‌های مخابراتی نیست. در زمان راه‌اندازی سرویس پهنای باند اختصاصی کارشناسان در محل حضور به هم می‌رسانند و فاصله مشترک تا دکل مربوطه را بررسی می‌کنند تا مشخص شود امکان ‌راه‌اندازی سرویس وجود دارد یا خیر.