آیا فناوری می‌تواند مشکل اپیدمی کمبود خواب را حل کند؟

هزینه‌های کم‌خوابی

کمبود خواب، به‌ویژه خواب عمیق (با امواج مغزی دلتا)، با بیماری‌های مزمن از جمله بیماری آلزایمر، اضطراب، زوال عقل، افسردگی، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ مرتبط است. همچنین بر عملکرد‌های شناختی، توجه و تصمیم‌گیری اثرگذار است؛ چرا که مغز بدون خواب عمیق و امواج دلتا، خاصیت ترمیم‌کنندگی نخواهد داشت. 

از طرفی، کمبود خواب علاوه بر تاثیر زیان‌بار بر سلامت، هزینه‌های اقتصادی سنگینی را به‌همراه دارد. تنها در پنج کشور OECD (سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) این رقم، سالانه در حدود ۶۸۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که از این رقم مبلغ۴۰۰ میلیارد دلار برای ایالات متحده و 60 میلیارد دلار سهم آلمان است. به طور مشابه، در یک تحقیق، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم اختلالات خواب در استرالیا معادل ۱درصد تولید ناخالص داخلی محاسبه شده است. 

گمان می‌رود غیبت در کار ناشی از کمبود خواب، سالانه باعث از دست رفتن ۱۰ میلیون ساعت کاری در ایالات متحده، ۴.۸ میلیون ساعت در ژاپن و ۱.۷ میلیون ساعت در آلمان می‌شود. کمبود خواب همچنین بر بهره‌وری افراد تأثیر مستقیم می‌گذارد. تحلیلی که با استفاده از داده‌های شرکت‌های آمریکایی صورت گرفته است، هزینه سالانه بهروی پایین ناشی از خواب را رقمی بین ۱۳۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار برای هر کارمند نشان می‌دهد. کم‌خوابی یا بی‌خوابی، نه‌تنها عملکرد کارکنان در محل کار را مختل می‌کند بلکه هزینه‌های مراقبت‌های سلامتی را برای کارفرمایان نیز افزایش می‌دهد. 

مقابله با کم‌خوابی

به گفته محققان و پزشکان، افراد می‌توانند با تنظیم زمان خواب و بیداری ثابت، افزایش ورزش صبحگاهی، کاهش مصرف نوشیدنی و کافئین و حذف نور آبی از صفحه نمایش حداقل یک ساعت قبل از خوابیدن، کیفیت و کمیت خواب خود را بهبود بخشند. برای کارفرمایان، توصیه‌هایی شامل درک اهمیت خواب برای سلامتی و عملکرد در محل کار، فراهم کردن امکاناتی مانند اتاقک‌های چرت زدن و سالن‌های ورزشی و جلوگیری از کار، بعد از ساعت کاری ارائه شده است.

راه‌حل‌های مبتنی بر فناوری، مانند پوش‏افزارها، به‌طور فزاینده‌ای به معضل کاهش سطح خواب در سطح جهان پرداخته‌اند. تعداد ثبت اختراع‌های فناوری خواب در طول دهه گذشته به‌طور متوسط ​​سالانه ۱۲ درصد افزایش یافته است. پیش‌بینی‌های بازار نشان می‌دهد که هجوم دستگاه‌های خواب می‌تواند ارزش بازار جهانی این حوزه را تا سال ۲۰۲۶ به حدود ۳۲ میلیارد دلار برساند، ارزش بازار در سال ۲۰۱۹  رقم 11 میلیارد دلار بوده است. بسیاری از دستگاه‌های جدید نظارت بر کیفیت خواب، بر حرکت و سیگنال‌های زیستی تمرکز دارند، به این ترتیب امکان نظارت دقیق بر خواب را در مقیاس واقعی فراهم می‌کنند. 

فناوری خواب: دیدگاه‌های جامعه دانشگاهی

فناوری خواب به‌عنوان یک بخش مجزا و متمایز در حوزه سلامت شناخته شده است. دامنه فعالیت متخصصان فناوری خواب، آن‌ها را قادر می‌سازد تا در مراکز خواب، آزمایشگاه‌های اختلالات تنفسی مرتبط با خواب، تنظیمات تجهیزات پزشکی بادوام (DME)، محیط‌های تحقیقاتی دانشگاهی و صنعتی به تحقیق در مورد این مشکل بپردازند.

تحقیقات نشان داده است که از پوش‏افزارها می‌توان برای بررسی رابطه خواب با عوامل جمعیت شناختی، اجتماعی-اقتصادی، سبک زندگی، سلامت و پیری استفاده کرد. با رایج شدن روزافزون این پوش‌افزارها، نظارت از دور می‌تواند ابزار مفیدی برای پزشکانی باشد که به‌دنبال درک بهتر اختلالات خواب و یافتن راه‌های موثر برای درمان آن هستند. در فوریه ۲۰۲۱، ما با تعدادی از دانشگاهیان مصاحبه کردیم تا دیدگاه آن‌ها را در مورد فناوری خواب بدانیم.

دکتر فیلیس زی، استاد عصب‌شناسی و رئیس بخش داروی خواب در دانشکده پزشکی فاینبرگ دانشگاه نورث وسترن، گفت: «درک قرار گرفتن در معرض نور و الگوهای فعالیت خواب ‌و‌ بیداری میلیون‌ها نفر، به ما کمک خواهد کرد تا توصیفی از خواب سالم یا غیرطبیعی ارائه دهیم.» 

دکتر ونگ کونگ لیم، استادیار دانشکده پزشکی Duke-NUS، در سنگاپور، به نیاز برای «مدارک عینی و مبتنی بر شواهد برای کاربرد پوش‌افزار در تشخیص اختلالات خواب» قبل از استفاده از این دستگاه‌ها برای نظارت بر خواب در مقیاس واقعی اشاره کرد. دکتر لیم با اشاره به این‌که مطالعات بالینی در مقیاس بزرگ در پزشکی قلب‌ و‌ عروق، شواهد کافی برای سازمان غذا و دارو ایجاد کرده است تا استفاده از برخی ساعت‌های هوشمند برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی را تأیید کند، گفت:« کار مشابهی باید در فضای اختلال خواب انجام شود تا اعتماد جامعه بالینی به دستگاه‌های مصرفی (برای بهبود خواب) جلب شود.»

دکتر کالین اسپی، استاد پزشکی خواب در دانشگاه آکسفورد نیز شواهد بیشتری می‌خواست. او خاطرنشان کرد که «ادعاها مبنی بر اینکه پوش‌افزارهای نظارت بر خواب می‌توانند به اختلالات خواب کمک کنند، هنوز در کارآزمایی‌های کنترل تصادفی‌ در مقیاس بزرگ، به‌ویژه با توجه به مسائل سلامتی، مانند بی‌خوابی و بیماری‌های همراه، تأیید نشده‌اند». دکتر اسپی همچنین افزود که فناوری می‌تواند تأثیرات مضری داشته باشد و باعث ایجاد استرس و مانع خواب راحت افراد شود. علاوه بر این، او به ما گفت که شکایات مردم در مورد خواب لزوماً با اندازه‌گیری‌های پوش‌افزارها مطابقت ندارد، زیرا این دستگاه‌ها هنوز به اندازه کافی بهینه نشده‌اند. او  نگران این باور است که «یک دستگاه به شما کمک می‌کند که شرایطی مانند فشار خون بالا یا بی‌خوابی را مدیریت کنید»؛ به همین دلیل ممکن است مانع از آن شود که به‌دنبال مشاوره بالینی واقعی باشید.

استفاده از داده‌های رفتاری برای بهبود خواب

پوش‏افزارها می‌توانند برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به رفتارمرتبط با خواب، مانند این‌که افراد زمان خواب منظمی دارند یا بیشتر در آخر هفته‌ها می‌خوابند، ارزشمند باشند. استفاده از فناوری برای به‌دست آوردن شواهدی در مورد این نوع رفتار می‌تواند به افراد کمک کند تا گام‌های سازنده‌ای برای بهبود خواب خود بردارند.

دکتر Ingo Fietze، رئیس مرکز بین رشته‌ای پزشکی خواب در بیمارستان Charité در برلین، تأکید می‌کند که وقتی داده‌های رفتاری مرتبط با خواب را در بین جمعیت زیادی مشاهده و مقایسه کنیم، بینش حاصل از آن می‌تواند درک ما از خواب را متحول کند. هرچه بیشتر در مورد رفتار خواب جمعیت بدانیم، بهتر می‌توانیم تفاوت‌های بین‌فرهنگی و جنسیتی را شناسایی کنیم و در مورد تأثیر نور، دما، صدا و رطوبت اطلاعات کسب کنیم. هرچه خواب را بهتر درک کنیم، مداخله و ارائه توصیه‌هایی برای نوبت کاری یا ساعات کاری انعطاف‌پذیر، جت لگ مربوط به پروازها، مدرسه، ورزش‌های رقابتی و کار در موقعیت‌هایی مانند فضای بیرونی و بیایانی آسان‌تر می‌شود.

برخی از شرکت‌های فناوری سلامت از داده‌های رفتاری برای کمک به افراد برای ایجاد عادت‌های خواب بهتر استفاده می‌کنند. برای مثال، داده‌های رفتاری به‌دست آمده از ردیاب‌های خواب می‌توانند از روش‌هایی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) پشتیبانی کنند، که در آزمایش‌های بالینی نشان داده شده است که در درمان بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب مؤثر است. CBT به طور سنتی معمولا به صورت انفرادی و چهره به چهره توسط متخصصان ارائه می‌شود، بنابراین افزایش مقیاس درمانی در جمعیت‌های بزرگ دشوار است. اما تحقیقات در مورد مداخلات دیجیتال CBT نشان می‌دهد که می‌توانند یک درمان موثر و مقرون به‌صرفه برای بی‌خوابی ارائه دهند. یکی از اولین استفاده‌کنندگان از تکنیک‌های نظارت از راه دور خواب، شرکت مراقبت‌های بهداشتی مستقر در کالیفرنیا ResMed است که دستگاه‌ها و فناوری‌های سلامت دیجیتال را برای درمان اپنه خواب (ایست موقت تنفس در هنگام خواب) ارائه می‌دهد. بیماران می‌توانند به داده‌های شخصی خود دسترسی داشته باشند، از برنامه‌های CBT برای درمان وضعیت خود استفاده کنند و بر پیشرفت و بهبود آن نظارت داشته باشند.

Jim Hollingshead، رئیس بخش مراقبت‌های خواب و تنفس شرکت، خاطرنشان می‌کند که 87 درصد از بیمارانی که از راه دور و تحت نظارت خود از محصولات ResMed استفاده می‌کنند، به درمان‌های خود پایبند هستند. به گفته وی، داده‌های جمع‌آوری‌شده از این طریق، دری را به روی خواب شبانه و داده‌های تنفسی باز می‌کند که می‌تواند به ما در درک بیشتر ارتباط بین اختلالات خواب و سایر بیماری‌های مزمن، مانند دیابت کمک کند. او افزود که از دیدگاه کسب‌و‌کار، ترکیب فرآیندهای تشخیص، درمان و ردیابی، پیامدهای مهمی برای رشد و سودآوری آینده دارد. نظارت از راه دور، نه‌ تنها بر کیفیت و کمیت خواب بیماران کمک می‌کند، بلکه هزینه‌ها را برای آن‌ها و شرکت‌های بیمه به‌طور یکسان کاهش می‌دهد.

شرکت‌های بیمه سلامت ممکن است روند نظارت از راه دور خواب را با توجه به ارزش آن تسریع کنند. به‌عنوان مثال، در موارد مشکوک به آپنه خواب، بیشتر بیمه‌های آمریکایی، قبل از بازپرداخت یک شب اقامت در کلینیک خواب، غربالگری اولیه را با استفاده از تست خواب در خانه توصیه می‌کنند. این رویکرد باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌های مربوط به بستری می‌شود.

برخی از شرکت‌های بیمه در حال حاضر برای تشویق به عادات سالم‌تر و کاهش هزینه‌های طولانی‌مدت مراقبت‌های بهداشتی، پوشیدنی‌های رایگان یا با بهای کم را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. توانایی تشخیص اختلالات خواب می‌تواند یک امتیاز قابل توجه برای مشاغل و افرادی محسوب شود که از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. به موازات آن، پرداخت کنندگان بیمه سلامت می‌توانند راه‌های بازپرداخت هزینه‌های پزشکی مربوط به خدمات پایش خواب در خانه را پیدا کرده و مورد استفاده قرار دهند.

 مشارکت در اکوسیستم‌های سلامت دیجیتال

شرکت‌های بیمه و سایر شرکت‌ها به‌طور فزاینده‌ای در حال ایجاد اکوسیستم‌های سلامت دیجیتال هستند: خدمات گسترده و مبتنی بر پلتفرم، مانند ویزیت و تجویز دارو از راه دور. در حالی که سیستم سنتی مراقبت‌های بهداشتی بیشتر پروسه درمان بیمار را در بر می‌گیرند. شرکت‌های فناوری خواب می‌توانند در این اکوسیستم‌های تازه و مبتنی بر فناوری مشارکت کنند. آن‌ها می‌توانند با سایر شرکت‌های فناوری سلامت یا با شرکت‌های بیمه سلامت یا با گسترش خدمات دیجیتالی گسترده‌تر با آن‌ها همکاری کنند. آن‌ها می‌توانند در حین کمک به بیماران مبتلا به اختلالات خواب، به افراد سالم هم برای افزایش رفاه و عملکرد شناختی خود از طریق خواب بهتر کمک کنند.

با نگاهی به آینده، مشارکت‌کنندگان در اکوسیستم‌های فناوری سلامت می‌توانند گام‌های بلندی برای استفاده از مزایای اقتصادی و اجتماعی بالقوه فناوری خواب بردارند:

• کارفرمایانی که به‌دنبال بهبود کیفیت و سلامت خواب نیروی کار خود هستند، می‌توانند اطمینان یابند که برنامه‌های مراقبت بهداشتی، اقدامات پیشگیرانه برای اختلالات خواب را هم شامل می‌شود؛ برنامه‌های رفاهی گسترده‌تر که از تغذیه، تناسب اندام و مدیریت استرس نیز پشتیبانی می‌کند.
•  شرکت‌های بیمه و دیگر نهادهایی که اکوسیستم‌های سلامت دیجیتال را ایجاد می‌کنند، می‌توانند از رویکردهای راه دور برای تشخیص و درمان اختلالات خواب و برای پیگیری پایبندی به مداخلات بهبود خواب استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند چنین مداخلاتی را در ارائه خدمات بهداشتی خود برای جمعیت بیمه‌شده سالم هم بگنجانند.
•  شرکت‌هایی که در زمینه  فناوری خواب فعال هستند می‌توانند کارآزمایی‌های تصادفی و کنترل‌شده در مقیاس کلان را برای هر یک از محصولات خود انجام دهند تا بررسی کنند که آیا بین استفاده از پوش‏افزارها و بهبود خواب یا خواب عمیق ارتباط علت معلولی وجود دارد یا خیر. آن‌ها همچنین می‌توانند با پزشکان و دانشگاهیان همکاری کنند تا روش‌های اندازه‌گیری کیفیت خواب را توسعه دهند و اطمینان حاصل کنند که پزشکان معالج، داده‌های گمراه‌کننده از پوش‏افزارها دریافت نمی‌کنند.
•  صنعت فناوری خواب، می‌تواند با بهره‌گیری از روش‌هایی به تشویق استفاده ابزارها و روش‌های خودنظارتی بپردازد؛ شرکت‌های پایبند به عملکرد بالینی باثبات را مشخص کند و تفاوت‌های بین برنامه‌‌های حمایت بالینی مانند CBT و سایر برنامه‌ها مانند مدیتشن را مشخص کند.

موسسات داروسازی، پزشکی و سلامت که علاقه‌مند به توسعه فناوری‌های بهبود خواب هستند، می‌توانند با رعایت اصولی، احتمال موفقیت خود را افزایش دهند. اول این‌که، آن‌ها می‌توانند مشارکت‌های آنلاین و آفلاین را به گونه‌ای ترتیب دهند که کل فرآیند درمان بیمار را برای بی‌خوابی یا اپنه خواب شامل شود، بیماری‌هایی را که ممکن است دارای عوارض اختلال خواب هستند مورد بررسی قرار دهند و خدمات مرتبط با بهبود خواب را به پیشنهادات درمانی آن بیماری‌ها اضافه کنند. دیگر آن‌که، آن‌ها می‌توانند پیشنهاد دهند که خدمات جدیدی مانند نظارت از راه دور خواب یا تشخیص آنلاین و پایش درمان در خدمات کسب و کار موجود (تحقیق و توسعه، درمان بیمارستانی و...) ادغام شود و از این طریق فرصتی‌هایی برای خود فراهم کنند. 

سوم آن‌که، آن‌ها می‌توانند با فراهم کردن دسترسی ۲۴ ساعته به مصرف‌کنندگان و ارایه خدماتی به تمامی طرف‌های این اکوسیسم ارزش ایجاد کنند؛ این خدمات شامل نظارت و تشخیص دیجیتال، کاهش هزینه‌های مراقبت و پیشگیری برای بیماران و شرکت‌های بیمه. این امر به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی فرصت‌هایی می‌دهد تا تجربه بیماران برای دریافت خدمات بهتر، را با استفاده از امکانات دیجیتالی بهبود بخشند و ظرفیت‌های خود را از طریق فعال‌سازی دیجیتال گسترش دهند.

از دست دادن خواب، تأثیر درازمدت زیان‌باری بر رفاه افراد، مشاغل و اقتصاد دارد. پوش‌افزارها و فناوری خواب هنوز در مراحل اولیه رشد خود هستند و تحقیقات بیشتری جهت ارایه مدارک معتبر برای مشاهده اثربخشی آن‌ها مورد نیاز است. با این حال، این ابزارهای نوظهور وعده‌های قابل توجهی برای درک، مدیریت و افزایش سلامت و بهزیستی مرتبط با خواب می‌دهند.