سبد مهارت و شناسنامه مهارت

مطلب پیشنهادی

مهارت‌های نرم و سبد مهارت‌ها چیستند؟

آشنایی با مهارت‌های نرم و سبد مهارت‌ها

در مورد سبد مهارت‌ها هم اشاره کردم که به مجموعه مهارت‌هایی که ما برای زندگی و کارمان به آن‌ها نیاز داریم سبد مهارت گفته می‌شود و از چهار نوع مهارت تشکیل می‌شود: مهارت‌های تخصصی، مهارت‌های اولیه زندگی، مهارت‌های شخصی و شخصیتی و مهارت‌های اجتماعی. 

مهارت‌های تخصصی یا مهارت‌های سخت، آن دسته از مهارت‌هایی هستند که ما معمولا در دانشگاه یا آموزشگاه‌ها و یا موسسات حرفه‌ای یاد می‌گیریم و شغل ما بر اساس آن شکل می‌گیرد. سه دسته دیگر از مهارت‌ها را می‌توان مهارت‌های نرم نامید. کارفرمایان برای استخدام به‌دنبال ترکیب مناسبی از هر دو دسته مهارت‌های نرم و سخت هستند.

اما ما چگونه و بر اساس چه معیاری می‌توانیم سبد مهارت‌های خود را تشکیل یا توسعه دهیم؟ تلاش خواهم کرد به تعدادی از این عوامل اشاره کنم.

•  تحصیلات و تجربیات: پیش از هر چیز باید به زمینه تحصیلی و تجربیات زندگی خود مراجعه کنیم. ما رشته‌ تحصیلی خود را بر اساس بخت و اقبال انتخاب نمی‌کنیم؛ هر چند ممکن است برخی از ما در انتخاب رشته یا تعیین استعداد خود به‌ویژه در سال‌های نوجوانی اشتباه کنیم اما اغلب افراد، خود یا به کمک دیگران، سعی می‌کنند زمینه تحصیلی نسبتا نزدیک به استعدادهای خود را انتخاب ‌کنند. این‌که در چه رشته‌ای تحصیل کرده‌اید و چند ساعت آموزش در آن رشته کسب کرده‌اید، یکی از عوامل اصلی در انتخاب مهارت‌هایی است که در سبد مهارت‌های خود جای می‌دهید.

گاه پیش می‌آید که رشته تحصیلی شما یک چیز است اما تجربیات زندگی شما تا حدودی چیز دیگر. به‌عنوان مثال، من در دوره لیسانس در رشته جامعه‌شناسی تحصیل کردم اما در همان موقع و حتا قبل از آن، بیشترین علاقه‌ام و مطالعاتم در رشته روان‌شناسی بوده است. بعد‌ها برای تحصیلات تکمیلی هم رشته روان‌شناسی را انتخاب کردم. این خود نشان‌دهنده این است که برای من روان‌شناسی از اول دارای اهمیت خاصی بوده است. بنابر‌این داشتن علاقه و اشتیاق، یکی از عوامل انتخاب یک مهارت به‌حساب می‌آید و شما برای پی بردن به این عامل، می‌توانید علایق خود را در طول زمان ردگیری کنید.

•  شغل یا فعالیت فعلی: هم به شغل فعلی خود دقت کنید و هم به کاری که در این شغل انجام می‌دهید. شغل شما هم بر حسب تصادف در سر راه شما قرار نگرفته است. ببینید که چه چیزی در شغل شماست که شما را به آن جذب کرده است. درک این موضوع می‌تواند به انتخاب مهارت‌هایی که به آن‌ها نیاز دارید کمک کند.
•  بهتر بودن: شما در طول زمان تا به امروز با دوستان و همکاران و خویشاوندان روابطی داشته‌اید، اتفاقاتی برای شما پیش آمده است، کتاب‌هایی خوانده‌اید، فیلم‌هایی دیده‌اید و ... چیزهای زیادی از این روابط و اتفاقات آموخته‌اید. در طول زمان متوجه شده‌اید که در برخی کارها بهتر از کارهای دیگر عمل می‌کنید. به این کارها دقت کنید. مهارت‌های نرمی که می‌خواهید در سبد مهارت‌هایتان قرار دهید قطعا از دل همین تجربیات می‌آیند.
•  انگیزه: وقتی نسبت به چیزی انگیزه داشته باشید، به‌طور طبیعی به آن فکر می‌کنید، مطالعه می‌کنید، فیلم می‌بینید و هر چیز مربوط به آن برایتان جذاب می‌شود. ببینید کدام یک از کارها و مهارت‌ها هستند که نسبت به آن‌ها چنین شوقی دارید. 
•  منافع: شما باید بتوانید از مهارت‌های خود منافع به‌دست آورید. این منافع می‌توانند مادی، مانند حقوق و مزایا باشند و یا غیرمادی مانند منزلت اجتماعی. باید برای خودتان مشخص کنید که بعد از یاد گرفتن یک مهارت در کدام زمینه از زندگی شما منافعی حاصل شده یا بیشتر شده است. یادگیری مهارتی که مشکلی از شما یا خانواده یا شرکت یا جامعه شما را حل نمی‌کند و باری را از دوش‌تان برنمی‌دارد، در واقع هدر دادن وقت و انرژی است. 
•  کمک تخصصی : برای آن‌که بتوانید سبد مهارت‌هایتان را تکمیل کنید، باید بدانید که روی کدام مهارت باید سرمایه‌گذاری کنید. برای درک این‌که در چه زمینه‌هایی استعداد، علاقه یا توانایی دارید بهتر است از یک مشاور شغلی یا روان‌شناس کمک بگیرید. یک متخصص با بررسی مجموعه کارهایی که تاکنون انجام داده‌اید و یا مایل به انجام آن‌ها هستید و انجام چند تست در این کار به شما کمک می‌کند.
•  تست‌ها: مجموعه چند تست در زمینه شناخت استعدادهای تحصیلی یا شغلی و همین‌طور هوش عمومی و یا هوش‌های چندگانه می‌تواند تا حدود زیادی به شما در جهت یافتن زمینه استعدادها و توانایی‌هایتان کمک کند. تست لنگرگاه‌های شغلی ادگار شاین1 از جمله تست‌هایی است که مجموعه علایق یا استعدادهای افراد را به ۸ لنگرگاه تقسیم می‌کند و لنگرگاه‌های برتر آزمون‌دهنده را مشخص می‌کند. تست رغبت‌سنج هالند نیز یکی از ابزارهایی است که امروزه به‌شکل گسترده‌ای، حتا در سطوح دبیرستانی برای کشف استعدادها و اشتیاق افراد به‌کار برده می‌شود. این تست در نهایت افراد را به ۶ دسته تقسیم می‌کند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. تست‌های هوش عمومی مانند تست هوش ریون به شما کمک می‌کنند که دریابید نمره هوش عمومی یا IQ شما چند است. اما تست هوش چندگانه گاردنر2  تنها IQ شما را نمی‌سنجد بلکه با طرح سوالاتی، زمینه اصلی اشتیاق یا استعداد شما را از میان چندین زمینه می‌سنجد. تست هوش هیجانی بار-آن، تست دیگری است که نمره هوش هیجانی شما را می‌سنجد. تست‌ دیسک، تست رضایت شغلی مینه‌سوتا، تست جانسون اوکانر و تست استعدادیاب کلیفتون از دیگر تست‌هایی هستند که می‌توانند در زمینه یافتن استعداد به شما کمک کنند.

مطلب پیشنهادی

مهارت‌های نرم در سه سال بسیار سخت

آشنایی با ده‌ مهارت مهم نرم

شناسنامه مهارت

برای این‌که بتوانید هر مهارت را از مهارت دیگر تشخیص دهید، باید برای آن مهارت شناسنامه تهیه کنید. شناسنامه چیست؟ در شناسنامه ما معمولا تاریخ تولد، اسامی والدین، اسامی فرزندان، محل تولد و موضوعاتی از این دست نوشته شده است. شناسنامه‌ مهارت نیز چیزی شبیه شناسنامه ما است. یعنی ذکر می‌شود که این مهارت از کدام خانواده یا گروه مهارت‌ها است و خود به چه مهارت‌هایی تقسیم می‌شود. مثلا مهارت گوش دادن از خانواده مهارت‌های ارتباطی است یا حل مسئله و تصمیم‌گیری از گروه مهارت‌های تحلیلی به حساب می‌آیند.

یکی از نکات بسیار مهم در مورد مهارت‌هایی که انتخاب می‌کنید، دامنه و گستره آن مهارت است. معمولا مهارت‌ها جزئی از یک خانواده بزرگ‌تر هستند و گاه خود نیز به چند زیرمجموعه تقسیم می‌شوند. دقت کنید که مهارت انتخابی شما زیرمجموعه‌های زیادی نداشته باشد و نتوان آن را به چند مهارت دیگر تقسیم کرد؛ چرا که هر یک از آن‌ها خود مهارت‌های جداگانه‌ای هستند و مستلزم صرف وقت برای یادگیری. بنا‌براین نمی‌توانند به‌عنوان یک مهارت در سبد مهارت‌های شما جا ‌بگیرند. به‌عنوان مثال مهارت ارتباطی یا مهارت‌ دیجیتال را در نظر بگیرید. مهارت ارتباطی خود به چندین مهارت دیگر تقسیم می‌شود از جمله مهارت ارائه، مهارت سخنرانی، مهارت متقاعدسازی، مهارت‌های انتقال پیام مانند مهارت‌های گفتاری و زبان بدن، مهارت‌های دریافت پیام مانند گوش دادن فعال، مشاهده کردن و پاسخ دادن و انواع مهارت‌هایی که در روابط کاری و نوشتاری مطرح می‌شوند. به‌طور طبیعی شما نمی‌توانید این همه مهارت را تحت عنوان یک مهارت انتخاب کنید. مهارت دیجیتال را در نظر بگیرید. این مهارت از یک سو شامل انواع مهارت‌های اولیه مانند کار کردن با کام‍پیوتر، گوشی‌های همراه و... و آشنایی با نرم‌افزارهای ویرایش و یا گرافیکی و اداری ساده است. همچنین، جست‌وجو در اینترنت و یا ساخت اکانت و کار با شبکه‌های اجتماعی، درخواست شغل در اینترنت و...؛ در سر دیگر این طیف، تولید محتوا برای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، انجام عملیات سئو برای محتوای اینترنتی، استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزارهای بازاریابی، کدنویسی یک وب‌سایت، طراحی محصول یا خدمات دیجیتال قرار دارد. (در مورد مهارت‌های دیجیتال به‌زودی مقاله یا مقالات جداگانه‌ای خواهم نوشت.) به این ترتیب باید مهارتی را انتخاب کنید که نتوان آن را به تعداد زیادی مهارت تقسیم کرد.

نکته مهم دیگر ارتباط و تاثیر مهارت‌ها بر یک‌دیگر است. اگر مهارتی که یاد می‌گیرید، مهارت دیگرتان را که از قبل داشته‌اید تقویت کند، سبد مهارت‌های شما کامل‌تر و قوی‌تر می‌شود. اگر شما مهارت گوش دادن فعال را یاد بگیرید حتما در مهارت مذاکره خبره‌تر می‌شوید، چرا که گوش دادن فعال به طرف مذاکره می‌تواند احتمال توافق و رسیدن به یک نقطه مشترک را بسیار بالا ببرد.  

پی‌نویس:

1. تست لنگرگاه شغلی: http://karinsoo.com/s/FRD10

2. تست هوش گاردنر: http://karinsoo.com/s/ID90J