14 تخصص پرکاربرد حوزه فناوری که ممکن است در آینده منسوخ ‌شوند

در شرایطی که مقالات و اخبار زیادی در مورد تخصص‌های فناوری وجود دارند که از کمبود فعلی یا آینده افراد واجد شرایط سخن می‌گویند، اما در مورد تخصص‌هایی که ممکن است به‌زودی منسوخ شوند، اطلاعات چندانی در دست نیست. به همین دلیل، کارشناسان شورای فناوری فوربس (Forbes Technology Council)، پژوهشی در این زمینه انجام دادند و مشاغل مختلف صنعت فناوری را مورد بررسی قرار دادند تا بدانند در حال حاضر چه مشاغلی در دنیای اشتغال وجود دارند، در آینده افراد به چه مهارت‌ها و دانشی نیاز خواهند داشت و چه مشاغلی به‌تدریج حذف خواهند شد. در ادامه، 14 تخصص در حوزه فناوری را مورد بررسی قرار می‌دهیم که ممکن است به‌زودی اثری از آن‌ها باقی نماند.

1. کدنویسی تکراری (Repetitive Coding)

به‌زودی توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و سازندگان محصولات و پلتفرم‌های جامع، راه‌حل‌های مفید و انعطاف‌پذیری را مشاهده خواهند کرد که نیازمند کدنویسی حداقلی هستند یا بدون نیاز به کدنویسی به آن‌ها اجازه ساخت پلتفرم‌های جامعی را می‌دهد. به‌طوری‌که توانایی استفاده و ادغام بهترین راه‌حل‌ها بدون نیاز به کدنویسی یا با حداقل کدنویسی پدید خواهد آمد.

به بیان دقیق‌تر، این راه‌حل‌ها یکی از ملزومات مهمی خواهند بود که مهندسان نرم‌افزار از آن‌ها استفاده خواهند کرد. در نتیجه، فرصت‌های شغلی برای افرادی که مسئولیت بازنویسی توابع تکراری و ارزیابی کدها را برعهده خواهند داشت، به مراتب کمتر می‌شود، زیرا الگوریتم‌های هوشمند در زمان کوتاهی قادر به ارزیابی، شناسایی و تصحیح کدها خواهند بود.  

2. مهندسی شبکه (Network Engineering)

یکی از پیش‌بینی‌های جالب، اما عجیب فوربس در این زمینه کم‌رنگ شدن حضور مهندسان شبکه در حوزه فناوری اطلاعات است. در گذشته، مهندسی شبکه یکی از سخت‌ترین و حیاتی‌ترین عنوان‌های شغلی برای هر شرکتی محسوب می‌شد. وظیفه مهندسان شبکه این است که مسیریاب‌ها، دروازه‌ها و سیستم‌ها را به‌گونه‌ای در کنار یک‌دیگر پیکربندی کنند که امکان برقراری ارتباط با یک‌دیگر را داشته باشند و شبکه‌ای قدرتمند را پیاده‌سازی ‌کنند، به‌طوری‌که همه کلاینت‌ها بدون مشکل قادر به اتصال به شبکه باشند و به منابع موردنیاز دسترسی پیدا کنند.

با این حال، فوربس پیش‌بینی می‌کند در آینده زیرساخت‌های ابری، خودکارسازی مدیریت شبکه و فراگیر شدن این زیرساخت‌ها باعث حذف تدریجی این عنوان شغلی شود. 

3. توسعه تک‌زبانه

(Single-Language Development)

در گذشته، زبان‌های نرم‌افزاری چرخه عمر طولانی داشتند، به این معنی که توسعه‌دهندگان و مهندسان نرم‌افزار می‌توانستند تمام کار خود را با یک زبان نرم‌افزاری اختصاصی انجام دهند و در بازار رقابتی خطری احساس نکنند، اما اکنون مشاهده می‌کنیم که شرکت‌ها به دنبال جذب افرادی هستند که توانایی کدنویسی به زبان‌های مختلف را داشته باشند. به همین دلیل، به‌تدریج به پایان دوره‌ای می‌رسیم که افراد تنها بر یک زبان کدنویسی مسلط بودند. در نتیجه، پیدا کردن توسعه‌دهندگان و مهندسان ماهر که به زبان‌های خاص مسلط باشند به یکی از چالش‌های مهم سازمان‌ها تبدیل خواهد شد. 

4. مدیریت مرکز داده در محل

(On-Premises Datacenter Management)

مدیریت سنتی مراکز داده درون‌سازمانی به‌تدریج منسوخ می‌شود، اما این روند در کوتاه‌مدت اتفاق نخواهد افتاد. یکی از دلایل این امر پیداپیش مفهومی به‌نام مرکز داده به‌عنوان سرویس (Data Center As a Service) است که بازهم «ابر» عامل این مسئله خواهد بود. به همین دلیل، فوربس پیش‌بینی می‌کند در آینده نزدیک کارکنان فناوری اطلاعات که در این حوزه مشغول کار هستند باید به‌فکر عنوان‌های شغلی تخصصی و جدید باشند.

با توجه به فراگیر شدن فزاینده فناوری‌های ابرمحور، آینده فناوری اطلاعات بر روی نوآوری‌های مرتبط با حوزه کسب‌و‌کار از طریق تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و خودکارسازی متمرکز خواهد بود. 

5.  حفظ و نگه‌داری از راه دور فناوری اطلاعات

(Remote IT Maintenance)

تخصص بعدی که در حوزه فناوری در حال حذف شدن است، حفظ و نگه‌داری از راه دور فناوری اطلاعات است. سازمان‌ها، محاسبات و ذخیره‌سازی بیشتری را در لبه شبکه‌های خود قرار می‌دهند و این‌گونه نیست که بابت نصب، مدیریت و به‌روزرسانی سخت‌افزار در سایت‌های کوچک هزینه کنند یا کارمندانی را استخدام کنند. ‌به همین دلیل، راه‌حل‌های لبه توسط کارمندان شاغل در حوزه‌هایی مثل فروشگاه‌های خرده‌فروشی، مدیران تسهیلات (Facilities Managers) یا سایر کارمندانی که مهارت‌های آن‌ها ارتباط مستقیمی با حوزه فناوری ندارد، انجام خواهد شد. 

6. تخصص تک- نرم‌افزاری

(Single-Software Expertise)

به‌زودی پیدا کردن شغل برای یک متخصص تک- نرم‌افزاری سخت‌تر می‌شود. در گذشته، تیم‌های شاغل در سازمان‌ها، عملیات را حول محور یک برنامه کاربردی واحد مثل CRM برای فروش، ERP برای امور مالی و غیره متمرکز می‌کردند. امروزه، شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌ها مجبور هستند از ده‌ها یا صدها برنامه کاربردی استفاده می‌کنند، بنابراین تیم‌های هوشمند فناوری اطلاعات سازمان‌ها به سراغ ادغام‌‌سازی و خودکارسازی راه‌حل‌های مختلف نرم‌افزاری می‌روند. به همین دلیل، سازمان‌ها به دنبال افرادی خواهند بود که توانایی کار با چند نرم‌افزار کاربردی بزرگ را داشته باشند. به بیان دقیق‌تر، در حال حاضر، اگر فردی زیر و بم‌های یک برنامه کاربردی واحد بزرگ را بداند، قادر به یافتن شغلی مناسب است، اما در آینده افراد باید توانایی کار با ابزارهای مختلف را داشته باشند تا بتوانند بر چالش‌های اساسی پیرامون کسب‌و‌کار‌ها غلبه کنند. 

7. مهندسی زیرساخت (Infrastructure Engineering)

در گذشته، وجود مهندسان زیرساخت در سازمان‌ها رایج بود، زیرا دپارتمان‌های فناوری اطلاعات به دنبال نظارت اساسی بر راه‌حل‌های داخلی و عملکرد تجهیزات بودند. همه‌گیری کووید-19، با مهاجرت انبوه و سریع به ابر و روند نابودی تدریجی مهندسی زیرساخت همراه بود. به همین دلیل، انتظار می‌رود در آینده نزدیک مهندسی زیرساخت تنها در سرویس ابر عمومی و ارائه‌دهندگان خدمات شبکه به حیات خود ادامه دهد. 

8. بهینه‌سازی سئو (SEO Optimization)

به‌نظر می‌رسد در آینده شاهد افراد اندکی به‌عنوان متخصص سئو باشیم. افزونه‌ها، پلاگین‌ها و ابزارهای زیادی وجود دارند که صاحبان مشاغل می‌توانند از آن‌ها برای بهینه‌سازی سریع و آسان وب‌سایت‌های خود استفاده کنند. بدون شک، هنوز افرادی هستند که شغل‌شان بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو است، اما آن‌ها به‌سرعت به بخش کوچکی از یک کار بزرگ تبدیل می‌شوند. همچنین، فراموش نکنید که شرکت‌هایی مثل گوگل، مایکروسافت و شرکت‌های دیگری روند هوشمندسازی گسترده موتورهای جست‌وجو را آغاز کرده‌اند. با ظهور چت‌بات ChatGPT که نگاه‌ها را معطوف به خود ساخت، به‌نظر می‌رسد که آینده سئو دست‌خوش تغییرات اساسی و گسترده شود. 

9. تغییرات اساسی در حوزه ‌هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

(AI And ML Development)

خدمات خودمحور، بسیاری از تخصص‌های فنی را منسوخ خواهند کرد. علاوه بر این، خدمات زیرساختی با ظهور فناوری ابر در حال منسوخ شدن هستند. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین از تخصص‌های بعدی فناوری هستند که به واسطه خدمات خودمحور تغییرات اساسی را تجربه خواهند کرد. به بیان دیگر، برخی از تخصص‌ها و مهارت‌ها با تغییرات اساسی روبه‌رو خواهند شد که از آن جمله باید به پیش‌پردازش، تجمیع داده‌ها، نحوه انتخاب مدل‌ها، مهندسی خط لوله و مصورسازی اشاره کرد.

علاوه بر این، در آینده نزدیک، راه‌حل‌های یادگیری‌ ماشین خودکار (AutoML) ابرمحور، به‌عنوان یک سرویس عادی در دسترس شرکت‌ها قرار خواهند گرفت و به‌شکل سرویس‌های خودمحور و حق اشتراک به کاربران خدمت‌رسانی می‌کنند. از این‌رو، متخصصان فعال در این حوزه باید به‌شکل مستمر تغییرات و اخبار دنیای هوش مصنوعی را دنبال کنند. 

10. توسعه وب فرانت‌اند

(Front-End Web Development)

مهارت‌های فنی همیشه اهمیت زیادی دارند و برخی از آن‌ها بیشتر مورد توجه شرکت‌ها قرار دارند، اما این حرف به این معنا نیست که مهارت‌های محبوب امروزی در آینده نیز مورد توجه قرار داشته باشند. یکی از تخصص‌های فناوری که به‌تدریج کنار گذاشته خواهد شد، توسعه وب فرانت‌اند است. همان‌طور که به‌سمت آینده حرکت می‌کنیم، خدمات توسعه وب به اندازه‌ای ساده خواهند شد که ابزارهای هوشمند به هر کاربری با حداقل دانش اجازه می‌دهند تنها از طریق کشیدن و رها کردن عناصر به بوم توسعه، مسئولیت‌های امروزی یک توسعه‌دهنده فرانت‌اند را انجام دهد. راه‌حل‌هایی مثل Squarespace و Wix تنها دو نمونه کاربردی از این سرویس‌ها هستند که روند توسعه وب را به‌شکل قابل توجهی ساده کرده‌اند. به همین دلیل، در آینده، نیاز به تیم‌های توسعه فرانت‌اند حذف خواهد شد. 

11. مدیریت سیستم‌ها (Systems Administration)

زمانی که راه‌حل‌های ابرمحور و نرم‌افزار به‌عنوان یک سرویس، به پلتفرم‌های عادی تحویل نرم‌افزار به کسب‌وکارها تبدیل ‌شوند، نیاز به مدیران و کارشناسان سیستمی کاهش می‌یابد. در حالی که پشتیبانی فنی همچنان جای رشد و پیشرفت دارد، مدیران سطح بالا که خود در حوزه سیستم‌ها فعالیت می‌کنند باید به سایر حوزه‌های فناوری اطلاعات تغییر موقعیت دهند.

12. سرپرستی پایگاه‌داده (Database Administration)

یکی دیگر از پیش‌بینی‌های فوربس، حذف عنوان شغلی سرپرست پایگاه داده است. پیش‌تر، مدیریت پایگاه داده یک عنوان شغلی محبوب با فرصت‌های شغلی فوق‌العاده بود، اما هنگامی که صحبت از ویژگی‌های شاخص ابر و پایگاه‌های داده سنتی به میان می‌آید، اکثر شرکت‌ها ترجیح می‌دهند از بانک‌های اطلاعاتی ابرمحور استفاده کنند. در آینده نزدیک، کارهایی که توسط یک مدیر پایگاه داده انجام می‌شود به الگوریتم‌ها و سرویس‌های هوشمند سپرده خواهد شد. امروزه، شاهد هسیتم که شرکت‌های زیادی به دنبال جذب مهندسان داده هستند. به همین دلیل، در آینده نزدیک، آن‌چه از شرح وظایف یک مدیر پایگاه داده باقی می‌ماند، توسط مهندسان داده انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد مهندسی داده و مشاغل مرتبط با آن به پرونده ویژه شماره 259 مجله شبکه مراجعه کنید. 

13. تضمین کیفیت (Quality Assurance)

در آینده، شرح وظایف متخصص تضمین کیفیت با وظایف توسعه‌دهندگان ادغام می‌شود، درست همان‌طور که در دهه گذشته، وظایف عملیاتی به وظایف دواپس (DevOps) تبدیل شدند. انتظار می‌رود در آینده عنوان شغلی تضمین کیفیت منسوخ ‌شود. البته، این مسئله دور از انتظار نیست، زیرا توسعه و آزمایش نرم‌افزار‌ها روند پیچیده‌تری پیدا کرده‌اند و به همین دلیل، توسعه‌دهندگان باید وظایف مربوط به تضمین کیفیت را نیز انجام دهند.

14. پشتیبانی برنامه (Application Support)

فراخودکارسازی، عامل‌های مجازی، ربات‌ها و هوش مصنوعی محاوره‌ای، به‌زودی نقش تکنسین‌های پشتیبانی برنامه‌ها در سازمان‌ها را کمرنگ می‌کنند. به همین ترتیب، استفاده از برنامه‌های خوددرمانی، هوش مصنوعی، رابط‌های کاربری طبیعی و واقعیت‌های مجازی و افزوده و ترکیبی نیز به منسوخ شدن نقش تکنسین پشتیبانی برنامه شتاب خواهند بخشید. علاوه بر این، نسل وای و نسل زد نسبت به نسل‌های قبلی به مراتب بیشتر از فناوری استفاده می‌کنند و در نتیجه در آینده نیازی به تکنسین‌های پشتیبانی برنامه نخواهیم داشت.