اسب‌های تروای مایکروسافت

حدود شش ماه پیش توسعه‌دهنده‌گان Raspberry Pi با مایکروسافت همکاری را شروع کردند که به ارائه یک نسخه ویژه ویندوز 10 برای اجرا روی این سخت‌افزار منجر شده است. البته هنوز این نسخه ویژه وارد بازار نشده است، ولی قرار است گروه «توسعه‌دهنده برنامه‌های ویندوز روی IoT» آن را رایگان تا آخر سال ارائه کند. چرا مایکروسافت دوست دارد ویندوز 10 را روی کیت‌های سخت‌افزاری مانند Raspberry Pi ببیند؟ همه پاسخ این پرسش را می‌دانند: «خیز بلند برای تصاحب بازار اینترنت اشیا». در سال‌های آتی، بزرگ‌ترین مقصد این کیت‌ها بازار اینترنت اشیا است و مایکروسافت هم نمی‌خواهد این بازار را نادیده بگیرد یا از دست بدهد؛ حتی به قیمت ارائه یک نسخه رایگان از ویندوز 10.
سیسکو می‌گوید تا سال 2020 نزدیک به 50 میلیارد دستگاه اینترنت اشیا روی اینترنت فعال خواهند بود. بازار 50 میلیاردی اصلاً کوچک و قابل اغماض نیست. اگر شما بتوانید درصد خیلی کوچکی از آن را به‌خود اختصاص بدهید، باز هم برنده‌ هستید و یک شاهراه درآمدزایی دارید. ممکن است بگویید «مایکروسافت ویندوز 10 را رایگان روی کیت‌های سخت‌افزاری ارائه می‌دهد، پس چه درآمدزایی دارد؟» این‌جا است که باید به سراغ حل معادله بزرگ‌تری برویم. معادله‌ای که به‌شدت راهبرد این روزهای مایکروسافت را توجیه می‌کند و دورنمایی از جایگاه این شرکت به‌دست می‌دهد. چرا مایکروسافت به یک ‌باره این همه منبع باز شده است؟ آیا دوست دارد نرم‌افزارهایش رایگان روی محصولات دیگران باشند؟ مثلاً برای سیستم‌عامل‌های آندرویید و آی‌اواس برنامه توسعه می‌دهد و برنامه‌های تقویم‌ها و صفحه ‌کلیدهای این شرکت روی دستگاه‌هایی مانند ساعت‌های هوشمند می‌نشینند و اتفاقاً بهترین هم هستند. رایگان شدن ویندوز 10 برای اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌ها و رایگان شدن آفیس 2016 برای رقابت با سرویس‌های گوگل و دیگر شرکت‌ها و در ادامه افزایش حجم سرویس OneDrive تصمیم‌های جدید و پی‌درپی هستند که از سوی غول ردموند رسانه‌ای می‌شوند مثالی که در بالا اشاره کردیم، ویندوز 10 روی کیت‌های سخت‌افزاری! یکی از دلایل منبع باز شدن پلتفرم‌هایی مانند دات‌نت و ارائه سرویس‌های رایگان ابری Azure برای لینوکس و غیره نیز هدفی جز به‌کارگیری روی سیستم‌ها و محصولات دیگر نیست. 
برای پاسخ به این پرسش باید به سراغ گوگل و مدل کسب ‌و کارش برویم. پول‌سازی این غول دنیای اینترنت از طریق تبلیغات آنلاین است. در این دو تا سه دهه، انواع استانداردها، سرویس‌ها، ابزارها و پلتفرم‌های منبع باز را ساخته و رایگان در اختیار دیگران قرار داده است تا در محصولات خود استفاده کنند. خودتان نگاهی بیاندازید تا متوجه شوید روی هر چیزی از گوشی‌های هوشمند، تبلت و ساعت هوشمند تا سیستم‌های جاسازی شده، خودران‌ها و هزار محصول دیگر حتی در حوزه‌های پزشکی و زیست‌محیطی و غیره ابزارها و پلتفرم‌های گوگل خودنمایی می‌کنند. سپس در دل این ابزارها و پلتفرم‌ها تبلیغات آنلاین را قرار داده است. در گام بعدی، اگر احساس کند این ابزارها و تبلیغات دردسرساز می‌شوند یا تهدیدی محسوب خواهند شد، آن‌ها را تصاحب یا نابود می‌کند. ماجرای بلک‌بری بهترین نمونه است. ابزارهای گوگل یک جور اسب تروا هستند. در ظاهری فریبنده روی محصولات دیگران می‌نشینند و بعد هر زمان که گوگل اراده کند، کارکرد دیگری پیدا خواهند کرد. 
حالا به‌نظر می‌رسد مایکروسافت نیز این سیاست را در پیش گرفته است و اسب‌های تروای خود را می‌سازد و روی محصول‌ها و پلتفرم‌های مختلف می‌گستراند. به‌جای این‌که مانند گذشته به‌طور مستقیم از فروش سیستم‌عامل ویندوز و نرم‌افزارهایی مانند آفیس درآمدزایی کند، می‌خواهد به‌طور غیرمستقیم و از طریق تبلیغات آنلاین و فروش نسخه‌های سفارشی شده پول‌سازی کند و دانه بپاشد تا بعداً کاربران به‌دام بیفتند و به نوعی معتاد ابزارها و سیستم‌عامل او شوند. در حالی که هر روز یک خبر می‌رسد که فلان چیز مایکروسافت منبع باز شد و بعد همه فریاد خوشحالی سر می‌دهند، پس از سال‌های سال این غول انحصاری کم ‌آورده است و کارشناسان و افرادی که بلد هستند معادله‌های سخت پشت ‌پرده کسب ‌و کارها را حل کنند، نگران‌ هستند. 
مایکروسافت قبلاً نشان داده که چقدر بی‌رحم است. ماجرای نوکیا و مدیرعامل نفوذی او را هنوز فراموش نکرده‌ایم. وضعیت بازار نیز می‌گوید اتفاقاً این راهبرد مایکروسافت جواب می‌دهد و این شرکت متحول شده خیز بلندی برای تصاحب بخش‌هایی از بازار برداشته که قبلاً هیچ چشم‌داشتی به آن‌ها نداشته است. در روزهای آینده این ترفند مایکروسافت بیش‌تر نمایان خواهد شد. 
در انتهای این یادداشت نیز باید فرا رسیدن بهار، نوروز و رویش سبز دوباره طبیعت را به تمام اهالی شبکه و خوانندگان عزیز تبریک بگویم و آرزو کنم سالی بهاری پیش‌ رو داشته باشند و از ایام تعطیلات نوروز بهترین بهره را ببرند. سال نو مبارک!