هوش مصنوعی ترسوها را درمان می‌کند

یک تیم از دانشمندان علوم اعصاب اعلام کرده‌اند موفق به شناسایی راهکاری شدند که به آن‌ها اجازه می‌دهد ساختار عصبی انسان‌ها را به گونه‌ای دستکاری کنند تا انسان‌ها بتوانند بر مشکل ترس غلبه کنند. اگر آن‌ها موفق شدند راهکار خود را بر مبنای تحقیقات بیشتری به اثبات برسانند، آن‌گاه این توانایی را خواهند داشت تا به بیماران مبتلا به فوبیا یا اختلال استرسی پس از سانحه روانی (PTSD) سرنام post-traumatic stress disorder کمک کنند تا فرآیند درمانی خود را در سریع‌ترین زمان ممکن به اتمام برسانند. این تیم بین‌المللی نتایج دستاورد خود را در مجله نیچر منتشر کرده‌اند. 

مطلب پیشنهادی

بررسی سناریوهای احتمالی

به راستی هوش مصنوعی یک تهدید است؟

موسسه ملی بهداشت و روان ایالات متحده گفته است: «نزدیک به 19 میلیون انسان بالغ در ایالات متحده یا به عبارت دقیق‌تر 8.7 درصد از جمعیت بزرگ‌سال از مشکل ترس ماندگار رنج می‌برند. ترسی که در ارتباط با اشیا خاص یا مکان‌های خاص با این افراد باقی مانده است.» PSTD نوع دیگری از اختلال عصبی است که حدود 7.7 میلیون بزرگ‌سال ایالات متحده درگیر آن هستند. این مشکل عمدتا پس از یک حادثه شدید روحی روانی به وجود می‌آید. نویسندگان این مقاله گفته‌اند: «آن‌ها در نظر دارند راهکارهایی که در زمینه درمان بیماری اضطراب وجود دارد را گسترش دهند. به طور مثال، انزجار درمانی که به نام شرطی‌سازی بیزاری‌آور نیز مشهور است بر مبنای این ایده عمل می‌کند که بیمار را با  ترس خود در ارتباط با اتاق‌های تاریک، ساختمان‌های بلند، آسانسور یا اتاق‌های تنگ باید روبرو کرد. این ایده‌ می‌گوید، رویارویی بیماران با ترس خود به هیچ عنوان برای آن‌ها مضر نیست.»

اما رویکرد جدید از ترکیبی به نام رمزگشایی نوروفیدبک (Decoded Neurofeedback) استفاده می‌کند که ترکیبی از هوش مصنوعی و فناوری اسکن مغزی است. دانشمندان در آزمایش خود 18 داوطلبی که سالم بودند را مورد بررسی قرار دادند. در این آزمایش به جای آن‌که شرکت‌کنندگان در آزمون با یک ترس مستقیم روبرو شوند با یک ترس خفیف روبرو شدند، به عبارت دیگر هر زمان یک تصویر خاص را در کامپیوتر مشاهده می‌کردند یک شوک الکتریکی کوچک به آن‌ها داده می‌شد.

اسکنر مغز فعالیت ذهنی داوطلبان را ضبط می‌کرد و هر زمان نشانه‌هایی از حافظه ترس (fear memory) رخ می‌دادند آن‌را مشخص می‌کرد. پژوهشگران اعلام کرده‌اند: «به کارگیری روش‌های تشخیص تصویری مبتنی بر هوش‌مصنوعی به شکلی سریع و دقیق قادر بود اطلاعات مربوط به حافظه ترس را مورد تحلیل قرار دهد.» بن سیمور نویسنده این مقاله و عصب‌شناس دانشکده مهندسی دانشگاه کمبریج در مصاحبه مطبوعاتی گفت: «چالش بعدی که در این زمینه وجود داشت پیدا کردن راهکاری به منظور کاهش ترس و یا حذف کلی ترس از حافظه بود. بدون آن‌که اینکار به صورت آگاهانه انجام شود. تیم من متوجه شدند مغز داوطلبان هنوز هم نشانه‌های ویژه‌ای از حافظه ترس را نشان می‌دهد، حتا زمانی که در حال استراحت کردن بودند و به طور آگانه هیچ‌گونه عامل ترسی وجود نداشت.»

از آن‌جایی که دانشمندان به سرعت موفق شدند الگوهای مغزی را رمزگشایی کنند، در نتیجه تصمیم گرفتند به داوطلبان مقدار کمی پول دهند تا به این شکل خاطرات ترس با پاداش گره بخورد. داوطلبان گفتند، این جایزه نقدی باعث شد تا فعالیت مغزی آن‌ها تغییر پیدا کند، اما آن‌ها نمی‌دانستند این عمل چگونه انجام شده است. تیم روش خود را به مدت سه روز تکرار کردند. در پایان این آزمایش مبتنی بر پاداش، عصب‌شناسان به دواطلبان همان عکسی که قبلا با شوک الکتریکی همراه بود را نشان دادند. در عین ناباوری هیچ‌گونه فعالیتی در آمیگدال مرکز ترس در مغز مشاهده نشد. دکتر آی کویزومی پژوهشگر مرکز شبکه‌های عصبی در ژاپن گفته است: «در واقع، ویژگی‌های حافظه ترس که قبلا برای پیش‌بینی شوک دردناک تنظیم شده بود، مجددا برنامه‌ریزی شده بود و جای خود را به پیش‌بینی یک رویکرد مثبت داده بود. این دستاورد به معنای آن است که اکنون می‌توانیم برای کم کردن حافظه ترس به جای آ‌ن‌که داوطلبان را به طور آگاهانه در معرض رویارویی مستقیم با تجربه ترس قرار دهیم از این رویکرد استفاده کنیم.»

نویسندگان این مقاله عنوان داشته‌اند که آزمایش آن‌ها در مقیاس کوچک انجام شده است و برای آن‌که این رویکرد به یک درمان بالینی تبدیل شده که بتواند بیماران مبتلا به فوبیا یا PSTD را درمان کند به آزمایش‌های بیشتری نیاز است. با این حال، آن‌ها گفته‌اند: «امیدوار هستیم رمزگشایی نوروفیدبک بتواند به بیماران کمک کند که دچار استرس نشوند و همچنین عوارض جانبی داروهایی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند را کاهش دهد.»