دستگاه‌های خودپرداز دوست‌داشتنی پنجاه ساله شدند

این تحول نوین در عرصه بانک‌داری باعث شد تا فرهنگ بانک‌داری خودکار که بعضی به آن بانک‌داری سلف سرویس نیز می‌گویند، پیش از آنکه کارت‌های اعتباری و هدیه رواج پیدا کنند کار خود را آغاز کند. موفقیت این دستگاه‌های پرداخت‌کننده پول نقد باعث شد تا مردم به‌سمت خریدهای عجیب و غریب متمایل شده، پول بیشتری را در تعطیلات و اوقات فراغت خرج کنند و مهم‌تر از آن در هر مکان و هر زمانی به خدمات بانکی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. در ادامه با گسترش زیرساخت‌ها، سامانه‌ها و افزایش سطح دانش، بانک‌داران متقاعد شدند تا ابزارهایی همچون پایانه‌های فروش، بانک‌داری تلفنی و بانک‌داری اینترنتی را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. بانک‌ها در آن زمان تبلیغات گسترده‌ای در این زمینه انجام و روی دو محور اصلی مانور می‌دادند. اول آنکه سرویس‌دهی به مشتریان در هر ساعت از شبانه‌روز امکان‌پذیر خواهد بود و دوم آنکه مشتریان دیگر محدود به شعبه خاصی نخواهند بود. 

مطلب پیشنهادی

رخنه

چرا هکرها به گوشی همراه کاربران علاقه بسیاری دارند؟

اما مشتریان در آن زمان با چند مشکل بزرگ روبه‌رو بودند. اول آنکه باید نحوه کار با دستگاه‌ها را فرا می‌گرفتند. دوم آنکه باید پین‌کدی را به یاد می‌آوردند و سوم آنکه مجبور بودند تراکنش‌های مالی را خود شخصاً انجام دهند و مهم‌تر از آن به دستگاه خودپرداز اعتماد می‌کردند. در حالی که امروزه هر فردی بدون هیچ‌ مشکلی با این دستگاه‌ها کار می‌کند، اما در آن روزگار مردم هیچ‌گاه با دستگاه‌های تمام الکترونیک و خودکار کار نکرده بودند. دستگاه‌هایی که البته مشکلاتی نیز داشتند. با توجه به سهل‌الوصول بودن این دستگاه‌ها و تقاضای گسترده برای استفاده از این دستگاه‌ها، بانک‌ها تصمیم گرفته بودند تنها به مشتریانی که دارای اعتبار بهتری بودند، اجازه دسترسی به این دستگاه‌ها را بدهند. 

مطلب پیشنهادی

تعامل خودپردازها و گوشی‌های هوشمند

بدون کارت اعتباری از خودپردازهای بانک‌ها پول بگیرید

دستگاه‌های آن زمان به‌شدت سنگین، خطرناک و غیرقابل اعتماد بودند. همین موضوع باعث شده بود که نصب این دستگاه‌ها در هر مکانی امکان‌پذیر نباشد. برخلاف ماشین‌های امروزی، دستگاه‌های خودپرداز اولیه تنها قادر به انجام یک کار بودند. این دستگاه‌ها زمانی که یک کاغذ نشانه‌گذاری شده یا یک کارت پلاستیکی را از مشتریان دریافت می‌کردند فعال می‌شدند و در ساعات کاری مبلغ ثابتی وجه نقد را در اختیار آن‌ها قرار می‌دادند. پس از آنکه تراکنش انجام می‌شد، دستگاه خودپرداز این نشانه‌ها که به آن‌ها توکن گفته می‌شد را ذخیره‌سازی می‌کردند تا کارکنان بانک‌ها بتوانند میزان پولی که مشتریان از حساب خود برداشته‌اند را محاسبه و تغییرات مالی را روی حساب کارکنان اعمال کنند. کارت‌های پلاستیکی که از سوی مشتریان به دستگاه‌ها وارد شده بود، در ادامه از طریق پست برای آن‌ها برگشت داده می‌شد. این مکانیسم به‌مرور زمان پیشرفت کرد تا اینکه فناوری‌ها و استانداردهای جدید از راه رسیدند. استانداردهایی که امروزه به مردم اجازه می‌دهند در هر لحظه از شبانه‌روز از این دستگاه‌ها استفاده کنند. 
در حالی که تعداد خودپردازها در سال 1970 به رقم 1500 دستگاه در سراسر جهان می‌رسید، سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه فناوری و آن هم در مقیاس جهانی باعث شد تا تعداد این دستگاه‌ها تا سال 2000 به رقم یک میلیون دستگاه برسد. منبسط شدن این دستگاه‌ها در انجام فعالیت‌های مختلف بانکی یکی از مهم‌ترین عواملی بود که به محبوبیت بیش از پیش دستگاه‌های خودپرداز کمک کرد. انجام خدمات بانکی متعدد از طریق این دستگاه‌ها باعث شد تا مردم به‌آرامی از پول نقد به‌سمت سیستم بانکی متمایل شوند. این تغییر رویه به‌شکل قابل توجهی از شلوغی بانک‌ها کم کرد. اما بانک‌ها برای آنکه بتوانند به آحاد مردم برای استفاده از این دستگاه‌ها کمک کنند، تهمیداتی را نیز برای افراد دارای مشکلات جسمی در نظر گرفتند. دستگاه‌هایی که امروزه به‌نام IAD (سرنام Independent ATM Deployers) شناخته می‌شوند، از طریق تعامل بانک‌ها با شرکت‌های غیربانکی در مکان‌هایی خارج از شعب بانک‌ها همچون پمپ بنزین‌ها، فروشگاه‌ها و مکان‌های تفریحی قرار گرفتند و به این افراد سرویس‌دهی کردند. 

مطلب پیشنهادی

پرداخت از طریق عینک

عینک‌های آفتابی به عمر کارت‌های اعتباری پایان می‌دهند

به‌طور مثال، Cardtronics یکی از بزرگ‌ترین توسعه‌دهندگان دستگاه‌های خودپرداز IAD در جهان بیش از 230 هزار مدل از این دستگاه‌ها را در 11 کشور جهان مدیریت می‌کند. اما این دستگاه‌ها هیچ‌گاه‌ متوقف یا از رده خارج نشدند، به طوری که تعدادی از آن‌ها ضمن بهره‌گیری از مکانیسم‌های جدید احراز هویت به‌جای پین‌کدها از طریق کارت‌های بانکی و همچنین گوشی‌های هوشمند قادرند به مردم سرویس‌دهی کنند. در کشورهایی همچون ژاپن مردم از طریق مکانیسم‌های احراز هویت زیستی همچون عنبیه، اثر انگشت یا صدای خود قادرند از این دستگاه‌ها استفاده کنند. تحقیق انجام شده از سوی انجمن تجاری صنعت خودپرداز نشان می‌دهد در شرایطی که میزان این دستگاه‌ها در کشورهای اروپایی و ایالات متحده به نقطه اشباع خود رسیده‌اند، اما در مقابل در آسیا و به‌ویژه در کشورهای پرجمعیت همچون چین، هند و خاورمیانه تقاضا برای این دستگاه‌ها بسیار زیاد شده است. امروزه گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها یا کامپیوترهای شخصی در زمینه مبادلات مالی از سوی مردم مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما مشکلی که این دستگاه‌ها با آن دست به گریبان هستند به آسیب‌پذیری‌ها و هک‌های گسترده آن‌ها بازمی‌گردد. در مقابل دستگاه‌های خودپردازی که فعالیت خود را از 50 سال پیش آغاز کرده‌اند، هنوز هم بدون هیچ مشکلی به‌سمت آینده در حال حرکت هستند. دستگاه‌هایی که به نظر نمی‌رسد حداقل در کوتاه‌مدت میدان را برای دیگر فناوری‌ها خالی کنند.