با چشمانی باز رشته‌های علوم کامپیوتر را انتخاب کنیم

خوشحالی...
پیش از هر چیز بگویم که دوست و همکار دیرینه ما، بهروز نوعی‌پور، یکی از خوش‌ذوق‌ترین نویسندگان مجله، پس از چند سال دوری، به جمع ما باز گشته است. آن دسته از خوانندگان مجله که از نخستین شماره‌ها، در بیست سال پیش با شبکه همراه بوده‌اند، حتما قلم جذاب و موشکاف بهروز را به خاطر دارند. قلمی که از یک سو پیچیده‌ترین موضوعات فنی را هدف می‌گرفت و از سوی دیگر، مطالب کسب وکار الکترونیک و حتی موضوعات اقتصادی دنیای آی‌تی در تیررس آن بوده است. به نوبه خودم بسیار خوشحالم که بار دیگر بهروز نوعی‌پور گرامی را در تحریریه شبکه داریم. از همین ابتدا، حضور او در ساختار مجله، طنین‌انداز شده است: به پیشنهاد او، بخش جدیدی در مجله راه‌اندازی شده است با عنوان «دانش کامپیوتر» که در حال حاضر خودش نویسنده آن است. هدف این بخش واکاوی مباحث مختلف آموزش دانش کامپیوتر در ایران و جهان است. در همین ابتدا گفته باشم که منظور از دانش کامپیوتر در این نوشتارها، تقریبا تمامی رشته‌های حوزه کامپیوتر، از مهندسی کامپیوتر تا شبکه و ...  است اما به دلیل آن‌که منابع تعیین کننده آکادمیک در سطح جهانی از این مجموعه با عنوان «دانش کامپیوتر» یاد می‌کنند ما نیز با تأسی به آن‌ها از این نام در بخش جدید مجله استفاده کردیم.

چرا آموزش دانش کامپیوتر...
به نظر نمی‌رسد که اهمیت رشته یا رشته‌های دانش کامپیوتر در سطح جهانی و در زندگی امروزه بر کسی پوشیده باشد. دانشی که اکتساب سطحی از آن برای هر کس در هر جایگاه و پایگاه اجتماعی، ضروری است و نداشتن آن به منزله بی‌سوادی در قرن بیست‌ویکم است. 
هدف از راه‌اندازی این بخش در مجله و ارایه این سلسله مقالات، نگاهی پژوهشی به موضوع مهم انتقال دانش به کشور است. نزدیک سی سال است که من در حوزه مطبوعات مرتبط با کامپیوتر و آی‌تی فعالیت دارم و کمابیش با فعالیت‌های مطبوعاتی این حوزه آشنایی دارم. اما بدون هیچ تردیدی، جای یک بحث نسبتاً مستدل و روش‌مند را در این زمینه خالی دیده‌ام. امیدوارم که این بخش جدید بتواند این جای خالی را به شکل مناسبی پر کند و به سهم و اندازه خود به جوانان کشورمان کمک کند تا با چشمانی باز رشته مورد علاقه و متناسب با استعدادهای خود را بیابند و انتخاب کنند.

کجا بخوانم...
 به دلیل نیاز جوامع و جذابیت‌های پیدا و پنهان رشته‌های مختلف کامپیوتر و آی‌تی و هجوم تعداد زیادی از جوانان در ایران و کشورهای مختلف دنیا برای تحصیل در این رشته‌ها، تقریبا تمامی دانشگاه‌های ایران و جهان دروس مربوط به این رشته‌ها را ارایه می‌کنند و می‌توان گفت که رشته‌های علوم کامپیوتر تبدیل به یکی از پایه‌ای‌ترین و اصلی‌ترین رشته‌ها شده است. همین موضوع کار را برای علاقمندان به این رشته‌ها سخت کرده است. این که کدام گرایش را در کدام دانشگاه بخوانند. 
با وضعیت دانشگاه‌های داخلی اغلب خوانندگان کمابیش آشنا هستند. با این حال هم در این شماره و هم در شماره‌های آینده سرفصل‌های دروس این دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت و تفاوت‌های احتمالی آن‌ها با یکدیگر و نیز با استانداردهای جهانی مورد کنکاش قرار خواهند گرفت.
 هم اکنون، علاوه بر دانشگاه‌های معروف دنیا که اغلب مردم با نام‌های آن‌ها آشنا هستند، دانشگاه‌های شاخص دیگری به جمع نام‌دارن پیوسته‌اند که ضرورت ایجاب می‌کند جوانان ما با آن‌ها آشنا شوند و گمان نکنند که دانش کامپیوتر تنها نزد چند دانشگاه معروف در یکی دو کشور است و بس. کافی است در همین شماره مجله، به مقاله 10 دانشگاه برتر دنیا در سال 2017، نگاهی بیندازید تا دریابید که چهار دانشگاه برجسته در حوزه کامپیوتر در قاره آسیا قرار دارند. کافی است کمی از دانشگاه‌های بسیار برجسته فاصله بگیریم، آن‌گاه با طیف وسیعی از دانشگاه‌ها در اقصی نقاط دنیا آشنا خواهیم شد که رشته‌های کامپیوتر را ارایه و تدریس می‌کنند و نیز دروسی که ارایه می‌دهند باعث می‌شود تا در وقت و انرژی جوانانی که می خواهند در این رشته‌ها تحصیل کنند صرفه‌جویی شود. بدیهی است ما مخالفتی با دانشگاه‌های معروف نداریم، اما واقعیت این است که اگر هدف‌مان صرفا راه‌یابی به این دانشگاه‌ها باشد، می تواند برای بسیاری از جوانان ما ناامیدکننده باشد؛ چرا که ظرفیت پذیرش این دانشگاه‌ها محدود است و در عین حال رقابت از سراسر دنیا برای اخذ پذیرش از آن‌ها بسیار فشرده؛ ضمن آن که هیچ ضرورتی برای تحصیل در این دانشگاه‌ها وجود ندارد. اگر قصد تحصیل در خارج از کشور را داریم، تعداد زیادی از دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند مقصد ما باشند. این دانشگاه‌ها در عین حال که شرایط مناسب‌تری برای پذیرش دانشجو دارند، می‌توانند برای هدف انتقال دانش فنی به کشور نیز گزینه‌های بهتری باشند.

چگونه بخوانم و ...
آنچه که در شماره 196 ماهنامه شبکه و در روزهای آینده در بخش دانش کامپیوتر سایت شبکه می‌بینید تنها پیش‌درآمدی است بر مبحث گسترده علوم کامپیوتر. بسیاری از موضوعات در این شماره مجال طرح نیافتند و شاید هم تا چند شماره آینده مطرح نشوند. این که چگونه مطالعه کنیم و از چه روش‌هایی برای تثبیت آنچه می‌خوانیم بهره بگیریم از موضوعاتی است که پس از طرح موضوعات اولیه و پایه‌ای این حوزه مطرح خواهند شد. 
همچنین در برنامه‌های آینده ما، پرداختن به موضوعات مربوط به مشاغل حوزه کامپیوتر نیز قرار دارد که به موقع در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

این بار به منزل نمی‌رسد مگر ...
هر کدام از ما، یک روز، در برابر این پرسش‌ها قرار گرفته‌ایم که، کدام رشته و کدام دانشگاه. همه آن‌هایی که کنکور و انتخاب رشته را از سرگذرانده‌اند، می‌دانند که پاسخ دادن به این پرسش‌ها چندان ساده نیست. به ویژه در دنیایی که هر روز بر پیچیدگی آن افزوده می‌شود و به ویژه آن که بخش زیادی از این پیچیدگی از رشته‌ای ناشی می‌شود که موضوع مورد بحث ما است: علوم کامپیوتر. 
شاید در روزهایی که ما انتخاب رشته می‌کردیم، به شدت نیاز داشتیم که از راهنمایی و همفکری دیگران بهره‌مند شویم. احتیاج داشتیم که افراد یا موسساتی بودند که به ما در جهت شناسایی دانشگاه‌ها و رشته‌ها و تناسب آن ها با خواسته‌ها و یا استعداد‌های ما، فارغ از اهداف مالی خود، کمک می‌کردند. 
وقتی یادداشت این شماره همکارم مهدی صنعت جو را خواندم متوجه شدم که هدف‌گیری ما در این سلسله مقالات، صحیح بوده است. این یادداشت به وضوح نشان می دهد نیاز به چینین راهنمایی‌هایی کاملا واقعی است.
اکنون این فرصت برای خوانندگان ماهنامه و سایت شبکه پدید آمده است که در مورد موضوع مورد علاقه و در عین حال مورد نیاز آن‌ها صحبت شود.در این مجموعه مطالب، قرار نیست ما متکلم وحده باشیم: ما بگوییم و شما بشنوید. برای آن که بیشترین بهره از این مجموعه گرفته شود، ما نیز نیاز داریم تا بازتاب کارمان را در آیینه شما ببینیم. پس با ما گفت‌وگو کنید. از تجربه‌های خود در زمینه انتخاب رشته و یا نیازهای خود در این زمینه بگوید. اگر دانشجوی یکی از رشته‌های حوزه کامپیوتر هستید، از تجربیات خود بگویید. این که درس‌های شما تا چه میزان منطبق با نیازهای واقعی جامعه شما است. این که دانشگاهی که در آن درس می‌خوانید تا چه میزان دروس خود را مطابق با استاندارد‌های بین‌المللی ارایه می‌کند. مجموعه این نظرات به ما کمک می‌کند جهت‌گیری مقالات به سمت و سویی باشد که بیشترین نیازهای شما را پوشش دهد.
اگر از زمان انتخاب رشته شما گذشته است، احتمالا در خانواده و اقوام دست‌کم یک نفر را دارید که در موقعیت انتخاب رشته و دانشگاه باشد. از این فرصت استفاده کنید و با درگیر کردن خود و او با این مباحث، به پیشرفت او از یک سو و به بالا گرفتن این بحث در سطح جامعه از سوی دیگر، کمک کنید.
و سرانجام این که، بسیاری از خوانندگان بیست سال پیش مجله، که آن روز در موقعیت انتخاب رشته و دانشگاه قرار داشتند، اینک اساتیدی هستند که در دانشکده‌های کامپیوتر و سایر دانشکده‌ها تدریس می‌کنند. آن‌ها تجربه‌های گران‌بهای دانشجویی و استادی را با هم دارند. از آن‌ها می‌خواهم در این بحث با ما همراه شوند و تجربیات خود را، چه در زمان دانشجویی و یا اکنون با نسل جوان‌تر از خود در میان بگذارند.
منتظر همه شما هستیم.