این مطلب یکی از مجموعه مقالات پرونده ویژه «نرمافزارهای متنباز» شماره 196 ماهنامه شبکه است. علاقهمندان میتوانند کل این پرونده ویژه را از روی سایت شبکه دانلود کنند.
پروژه شبکه نوآوری باز چه چیزهایی برای جامعه متن باز به همراه دارد؟
در واقع، OIN یک شرکت مشارکتی است که هرگونه نوآوری در لینوکس و سایر پروژههای متن باز را با توجه به قدرت نفوذ خود در بیشتر از 1200 پتنت و اپلیکیشن جهانی امکانپذیر میکند. در کنار این مسئله، یک موافقتنامه منحصر به فرد و با حق امتیاز آزاد هم وجود دارد. همان طور که اطلاع دارید، سابقه ما در زمینه پتنت بیشتر از صدها میلیون دلار ارزش دارد و هر فرد یا شرکتی میتواند بهصورت رایگان به پتنتهای OIN دسترسی داشته باشد. این دسترسی تا زمانی ادامه خواهد داشت که فرد یا شرکت طرف قرارداد موافقت کند که از هیچ شخص یا شرکتی که در پکیج نرمافزاری این مجموعه بهنام سیستم لینوکس حضور دارد، شکایت نکند. همچنین، شرکتی که بهتازگی از این امتیاز برخوردار شده قادر است به 2200 پتنتی که مربوط به سایر صاحبان امتیاز میشود و داخل سیستم لینوکس قرار دارد، دسترسی داشته باشد. در واقع، طرف قرارداد موافقت میکند تا از پتنت غیرمتجاوز در لینوکس پشتیبانی کند. در این بین، اگر مجموعهای فاقد پتنت باشد هم میتواند با گرفتن مجوز OIN به پتنتهای موجود در OIN دسترسی داشته باشد.
از سال 2005 به بعد، رشد OIN و درجه مقبولیت آن به چه اندازه بوده است؟
از زمانی که OIN راهاندازی شد، میزان استفاده از لینوکس و متن باز بهطور غیرمنتظره افزایش یافته است. حتی یک فرد معمولی هم امروزه به تعداد بیشماری نقاط کلیدی و حساس در لینوکس و نرمافزارهای متن باز دسترسی دارد. موتورهای جستوجو، گوشیهای هوشمند، محاسبات ابری، شبکههای مالی و بانکی، شبکههای موبایل و خودرو و بسیاری نمونههای دیگر در صنایع مختلف در حال استفاده از لینوکس و متن باز هستند. در طی این مدت توسعه و توزیع میزان استفاده از لینوکس گسترش پیدا کرده و در کنار آن، میل و اشتیاق سازمانها و کسب و کارهای پیشرو برای پیوستن به OIN بیشتر شده است. کسانی که به این سیستم ملحق میشوند، میتوانند بهصورت رایگان به پتنتهایی که صدها میلیون دلار ارزش دارند دسترسی داشته باشند. اما این تنها یک بعد قضیه است. عضویت در جامعه OIN بهمعنای نمایش تعهد سازمانها به لینوکس و متن باز است. این دو عامل باعث شده است تا OIN در طی 5 سال اخیر با سرعت بسیار زیادی رشد و پیشرفت داشته باشد. هماکنون شاهد آن هستیم که اعضای جدید از تمام نقاط مختلف دنیا در حال پیوستن به این جامعه هستند. در کنار آن، صنایع و سکوهایی نظیر خودروها، سرویسهای ارتباطات مخابراتی NFV (مجازیسازی فانکشن شبکه)، اینترنت اشیا، مجموعههای زنجیرهای دیجیتالی تمایل زیادی دارند تا به این جامعه اضافه شوند.
کیث برگلت مدیر عامل سازمان OIN
چگونه موفق شدید یک محدوده پرواز ممنوع پتنتی در اطراف لینوکس بسازید؟
هسته اصلی و مرکزی OIN مجوزهای متقابل بسیار قدرتمند هستند. هر سازمان، کسب و کار یا فردی میتواند به OIN بپیوندد و بدون اینکه حق امتیازی پرداخت کند، به پتنت دیگران دسترسی داشته باشد. نکته مهم آن است که همه اعضا با یکدیگر توافق میکنند از هیچکس بهخاطر کتابخانههای نرمافزار که به آن سیستم لینوکس میگوییم شکایت نکنند.
زمانی که تصمیم به ساخت OIN گرفتید، با چه چالشهایی روبهرو شدید؟
در تاریخچه صنعت فناوری هیچ تعریفی برای OIN وجود ندارد. شاید بزرگترین چالش ما عدم درک درست افراد این حوزه با مدل کسب و کاری بود که ارائه میکردیم. این مسئله که هیچ هزینه یا مبلغی بابت عضویت و دسترسی به پتنتها دریافت نمیشود، برای دیگران غیرقابل هضم بود. آنها نمیتوانستند بپذیرند که OIN بهمنظور کمک به همه شرکتهای متعهد به لینوکس ساخته شده است. طی سالهای اول حضور ما در قالب OIN، خیلی از مدیران و پیشروان این صنعت مانند آیبیام، ردهت، SUSE، گوگل و تویوتا نسبت به این قضیه اطمینان نداشتند و حاضر نبودند برای یک هدف خیلی خوب سرمایهگذاری کنند، سرمایهگذاری که هیچ برگشت مالی برای آنها به همراه ندارد. اما آنها متوجه میشدند که اختراعات و نوآوریهای اشتراکی در زمینه نرمافزار متن باز میتواند برای تمام کسانی که به آن تکیه دارند مفید و سودمند باشد. در چنین دگرگونی و تغییر و تحولی است که فرصتهای تازه پدیدار میشوند و راه نویی از ارزشسازی در اقتصاد جدید انتظارمان را میکشد و میتواند مکمل فناوری، استعداد و مدلهای فوقالعاده کسب و کار باشد.
جامعه OIN بهمنظور حذف پتنتهای کمکیفیت برای راهکارهای متن باز اعضای خود را به انجام چه کارهایی تشویق میکند؟
پتنتهایی که از کیفیت پایینی برخوردارند مختص سازمانها و شرکتهایی هستند که بهدنبال دستاندازی و ایجاد مشکل برای رقبای خود هستند، چون محصولی که ارائه میکنند نمیتواند در بازار رقابت کند. جامعه OIN در جهت حذف این پتنتها روشهای متعددی را به کار گرفته است. ما همواره از تمجیدکنندگان و تحسینکنندگان تلاشهای USPTO (اداره پتنت و علامت تجاری امریکا)، سایر فعالان پتنتهای بینالمللی و مؤسسات دولتی مختلف در اتحادیه اروپا و آسیا هستیم. این سازمانها بهطور پیوسته سطح استانداردهای لازم برای ثبت پتنتهای جدید را بالا میبرند تا پتنتهای با کیفیت کم از دور خارج شوند. علاوه بر این، سازمانهایی در امریکا، اتحادیه اروپا و آسیا وجود دارند که وظیفه آنها بررسی پتنتها پیش از توسعه است. اینگونه اقدامات فوقالعاده مفید و مؤثر هستند.
یک سازمان چه مواردی را باید مد نظر داشته باشد تا خود را از اتهام کپیبرداری از پتنت دیگران بهدلیل استفاده از متن باز در امان نگه دارد؟
اولین قدم مثبت ملحق شدن به OIN است. در نتیجه، توسعهدهندگان لینوکس و متن باز، توزیعکنندگان و کاربران قادر خواهند بود به پتنتهایی بسیار استراتژیک که متعلق به OIN است دسترسی داشته باشند. اقدام مهم بعدی درک و فهم درست از مجوزهای مختلفی است که توسط جامعه متن باز استفاده میشود. این مجوزها در Open Source Initiative قابل مشاهده هستند.
منابعی مانند لینوکس دیفندرز چگونه میتوانند به سازمانها در حل مشکلات مربوط به پتنتها کمک کنند؟
ما جامعه متن باز را به مشارکت در انتشارات تدافعی تشویق میکنیم. این مسئله به ارزیابی بهتر پتنت کمک میکند و در نتیجه باعث محدود شدن مجوزهای آتی برای سایر پتنتها میشود. لینوکس دیفندرز تصمیم دارد به برخی از پتنتهای خاص و ویژه که هنوز در مراحل اپلیکیشن قرار دارند مجوز بدهد تا از بروز مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری کند. علاوه بر این، به اعضای جامعه متن باز در خصوص سایر استراتژیهای تدافعی آموزشهای لازم را میدهیم.
برخلاف دنیای واقعی، میزان آگاهی درباره اهمیت پتنتها و ساختار مجوزها و حق امتیاز در فضای متن باز نسبتاً پایین است. بهنظر شما OIN تا چه اندازه میتواند در بالا بردن سطح دانش و آگاهی تأثیرگذار باشد؟
ما علاوه بر نشر آگاهیهای لازم از طریق مصاحبهها و پوشش رسانهای، برنامه آموزشی بسیار مبسوط و گستردهای داریم. سخنرانانی داریم که در رویدادهای متن باز در تمام نقاط دنیا حضور دارند.
همچنین، بهواسطه پشتیبانی شبکه قانونی اروپایی و راهاندازی شبکه قانونی آسیایی به تعلیم و تربیت نیروهای حرفهای کمک میکنیم.
OIN از چه طریقی توسعهدهندگان را به انتخاب فناوریهای متن باز تشویق میکند؟
ما معتقدیم همه محصولات و سرویسها و بهویژه آنها که مبتنی بر فناوریهای متن باز هستند باید قادر به رقابت در همه عرصهها باشند. از همین رو، با کاهش خطر کپیبرداری از پتنتها سعی میکنیم به این امر کمک زیادی بکنیم. تمام پتنتهای باارزشی که متعلق به خود ما است، به طور رایگان در دسترس توسعهدهندگان، توزیعکنندگان و کاربران لینوکس و سایر فناوریهای متن باز که به OIN ملحق میشوند قرار میگیرد.
با توجه به اینکه در حال حاضر شبکه شما بیشتر از 2200 شرکتکننده و عضو دارد، آیا میتوان گفت که خطرات و تهدیدات لینوکس کاهش پیدا کرده است؟
همیشه احتمال کپیبرداری غیرقانونی و دزدیده شدن پتنتها وجود دارد. یکی از دلایل راهاندازی OIN از بین بردن تهدیداتی بود که متوجه لینوکس است. با گسترش روزافزون جامعه OIN تعداد موارد مربوط به مالکیت معنوی محصولات و گرفتن حق امتیاز برای آنها رشد پیدا میکند. در نتیجه مطمئن خواهیم بود که ابداع و نوآوری در هسته به رشد خود ادامه میدهد و به سازمانها کمک میکند تا نیرو و منابع خود را معطوف سطوح بالاتر کنند تا بتوانند کیفیت سرویسها و محصولاتشان را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
به عقیده شما بیشترین تهدید از کدام سمت متوجه پتنتها است: دنیای ابری، موبیلیتی یا بخشهای نوظهور مانند اینترنت اشیا و هوش مصنوعی؟
با توجه به اینکه فناوریهای محاسباتی در حال تبدیل شدن به فاکتورهای کلیدی در صنایعی مانند خودروسازی هستند، میزان استفاده از لینوکس و فناوریهای متن باز هم افزایش مییابد. به همین دلیل است که شرکتهایی مانند تویوتا، دایملر بنز، فورد، جنرالموتورز، سوبارو و هیوندای-کیا یا تا به حال به عضویت OIN درآمدهاند یا به امضای قرارداد خیلی نزدیک هستند. حتی تویوتا در سرمایهگذاری مالی برای OIN هم مشارکت بسیار قابل توجهی داشته است.
آیا درنهایت این اعلان جنگ به مایکروسافت نیست؟
طی چند سال گذشته، مایکروسافت هم گامهای مثبتی در زمینه عضویت در جامعه متن باز برداشته است. ما همچنان آنها را تشویق میکنیم تا به OIN ملحق شوند و تعهد خود به نوآوریهای اشتراکی و عدم تجاوز به پتنتهای حوزه لینوکس و متن باز را بهصورت عمومی آشکار کنند.
دیدگاه شما درباره بهکارگیری متن باز در محصولات مهمی که مایکروسافت عرضه میکند چیست؟
اینها نشانه آن است که مایکروسافت متوجه شده موفقیت آنها نباید تنها از ناحیه مالکیت معنوی نرمافزارها و استانداردها باشد. اگر آنها بتوانند به یکی از شهروندان خوب جامعه متن باز تبدیل شوند، قادر خواهند بود از مزایا و فواید نوآوریها و کاهش هزینهها که ناشی از توسعه، توزیع و استفاده از لینوکس است، بیشترین بهره را ببرند. همان گونه که در بالا اشاره کردم، ما همچنان مایکروسافت را به ملحق شدن به جامعه OIN تشویق میکنیم. عضویت آنها نشاندهنده تعهد و پشتیانی از لینوکس و متن باز است.
علاوه بر پستی که در حال حاضر در OIN در اختیار دارید، موفق شدهاید تا استراتژیهای IP را به بهترین شکل در شرکتهای مختلف فناوری مدیریت کنید. از نظر شما، توسعه استراتژی IP برای یک شرکت متن باز تا چه اندازه اهمیت دارد؟
در این چند سال و با تغییر قدرتهای بازار، قوانین تازهای وضع شده است. همه شرکتهای فناوری باید استراتژیهای IP خود را بازنگری کنند. میزان استفاده از متن باز در بین فروشندگان فناوری با سرعت زیادی در حال افزایش و بازار در حال دو قطبی شدن است: متن باز در برابر متن غیرباز. ما معتقدیم که در حال حاضر و در آینده، شرکتهایی موفق خواهند بود که بیشترین بهره را از نوآوریهای اشتراکی فناوری ببرند. آنها تلاش خواهند کرد تا بیشتر منابع خود را روی شاخههای بالای فناوری سرمایهگذاری کنند. در نتیجه، با عضویت در جامعه OIN، فروش محصولات باارزش با بهکارگیری پتنتهای استراتژی IP، انتشارات تدافعی یا هر دوی آنها تداوم خواهد داشت.
در آخر، ممکن است آیندهای که در پیش داریم عاری از هر گونه پتنت برای متن باز باشد؟
پتنتهای نرمافزاری در تمام دنیا، البته بهجز هند، از اهمیت بالایی برخوردارند. به همین دلیل نمیتوان آینده متفاوتی را برای آن متصور شد.
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟