برای مطالعه بخش نهم آموزش رایگان پایتون اینجا کلیک کنید
عملگرهای یگانه(Unary)
عملگرهای یگانه به یک متغیر یا عبارت به عنوان ورودی نیاز دارند. شما در بیشتر موارد از این عملگرها در ارتباط با فرآیند تصمیمگیری استفاده میکنید. بهطور مثال، شما ممکن است به دنبال پیدا کردن مقداری باشید که شبیه به مقادیر دیگر نیست. عملگرهای یگانه به شرح زیر هستند:
عملگر |
توصیف |
مثال |
~ (نقیض) |
بیتهای یک مقدار را معکوس میکند. به عبارت دقیقتر همه صفرها را تبدیل به یک و همه یکها را به صفر تبدیل میکند.
|
~4 در خروجی برابر با -5 است |
-(منفی) |
مقدار متغیر اصلی را منفی میکند. در نتیجه مقادیر منفی را مثبت و مقادیر منفی را مثبت میکند. |
-(-4) برابر با 4 و -4 برابر با -4 است |
+ (مثبت) |
این عملگر همیشه یک مقدار یکسان با آنچه در ورودی وارد کردهاید باز میگرداند. |
+4 مقداری برابر با 4 ارائه میکند. |
عملگرهای ریاضی
کامپیوترها بیشتر به دلیل تواناییشان در انجام محاسبات ریاضی پیچیده شهرت دارند. با اینحال، وظایف پیچیدهای که کامپیوترها انجام میدهند، در اغلب موارد بر پایه عملیات ساده ریاضی انجام میشود. پایتون به شما اجازه میدهد از کتابخانههایی برای انجام عملیات ریاضی پیچیده استفاده کنید. شما میتوانید از کتابخانهها همراه با توابع و عملگرهای ریاضی استفاده کنید. جدول زیر عملگرهای ریاضی استفاده شده در پایتون را نشان میدهد.
عملگر |
توصیف |
مثال |
- |
عملوند سمت راست را از عملوند سمت چپ کسر میکند |
5-2=3 |
* |
عملوند سمت راست در عملوند سمت چپ ضرب میکند |
5*2=10 |
/ |
عملوند سمت چپ را تقسیم بر عملوند سمت راست میکند |
5/2=2.5 |
% |
عملوند سمت چپ را تقسیم بر عملوند سمت راست کرده و باقیمانده را باز میگرداند |
5%2=1 |
** |
برای به توان رساندن استفاده میشود. بهطور مثال اگر بخواهیم عدد 5 را دوبار در خودش ضرب کنیم به جای 5*5 در ریاضی از نماد توان استفاده میکنیم که در پایتون نماد توان به این شکل استفاده میشود. |
5 ** 2=25 |
// |
این عملگر برای تقسیم رند استفاده میشود. مقدار سمت چپ عملوند بر مقدار عملوند سمت راست تقسیم شده و مقدار اعشاری حذف میشود. |
5 //2=2 |
عملگرهای مقایسهای
عملگرهای مقایسهای یک مقدار را با مقدار دیگری مقایسه کرده و سپس به شما اعلام میدارند که رابطه شما دارای یک مقدار درست است یا خیر. بهطور مثال 1 کمتر از 2 است، اما 1 هیچگاه بزرگتر از 2 نیست. از این عملگرها عمدتا زمانی استفاده میشود که قرار است عملیاتی پس از برقراری شرایط مربوطه انجام شود. عملگرهای رابطهای/مقایسهای در پایتون به شرح زیر هستند.
عملگر |
توصیف |
مثال |
== |
برابر بودن مقادیر عملوندهای سمت راست و چپ را بررسی میکند. در صورت برابر بودن مقدار true و در صورت برابر نبودن مقدار False را باز میگرداند. |
1 == 2 is |
=! |
نابرابری یا اختلاف عملوندهای سمت چپ و راست را ارزیابی میکند. اگر مقدار دو عملوند برابر باشد مقدار False را باز میگرداند. در غیر این صورت مقدار true را باز میگرداند. |
1 != 2 is |
< |
اگر مقدار عملوند سمت چپ بزرگتر از مقدار عملوند سمت راست باشد مقدار true را باز میگرداند. در غیر این صورت مقدار false را بر میگرداند. |
1 > 2 is |
> |
اگر مقدار عملوند سمت چپ کوچکتر از مقدار عملوند سمت راست باشد مقدار true را باز میگرداند. |
1 < 2 is |
=< |
اگر مقدار عملوند سمت چپ کوچکتر یا مساوی مقدار عملوند سمت راست باشد مقدار true و در غیر این صورت مقدار False را باز میگردازند. |
1 >= 2 is |
=> |
و در غیر این صورت مقدار False را بر میگرداند. |
1 <= 2 is |
عملگرهای منطقی
عملگرهای منطقی مقادیر true یا false متغیرها یا عبارات را با هم ترکیب کرده و به شما اجازه میدهند بر مبنای ارزش حقیقی یک مقایسه عملیات مربوطه را انجام دهید. شما از عملگرهای منطقی برای ساخت عبارات منطقی که برای انجام وظایف خاصی به کار گرفته میشوند استفاده میکنید. جدول زیر عملگرهای منطقی را توصیف میکند.
عملگر |
توصیف |
مثال |
And |
اگر هر دو عملوند دارای مقدار true باشد مقدار True را باز میگرداند. در غیر این صورت خروجی برابر با مقدار False خواهد بود. |
True and True is True True and False is False False and True is False False and False is False |
Or |
اگر هر یک از عملوندها دارای مقدار True باشد مقدار true را باز خواهد گرداند. اما اگر هر دو عملوند دارای مقدار false باشند مقدار false را بر میگرداند. |
True or True is True True or False is True False or True is True False or False is False |
Not |
مقادیر عملوندها را برعکس میکند یا به عبارت دقیقتر برای معکوس کردن وضعیت منطقی عملوندها استفاده میشود. |
not True is False not False is True |
عملگرهای بیتی
عملگرهای بیتی بهطور مستقیم با بیتهای منحصر به فردی که درون یک مقدار قرار دارند سروکار داشته و آنها را ویرایش میکنند. بهطور مثال عدد 6 در مبنای باینری برابر با 0110 است. عدد 5 در مبنای باینی برابر با 0101 است. حال اگر بخواهیم از عملگرهای بیتی برای جمع این دو مقدار استفاده کنیم، عمل جمع روی مقادیر صفر و یک این عدد انجام شده و خروجی 1 را نشان خواهد داد. اگر با مبناها و به ویژه مبنای دودویی هنوز ناآشنا هستید، پیشنهاد میکنم در اولین فرصت به سراغ یادگیری این مبنا بروید. در دوران برنامهنویسی خود مجبور میشوید بارها و بارها از این مبنا استفاده کنید. یک عملگر بیتی به شکل مستقیم با بیتهای یک مقدار سروکار دارد. زمانی که با عملگرهای بیتی کار میکنید، مقدار 0 برابر با false و مقدار 1 برابر با true در نظر گرفته میشود. بهطور مثال اگر در محیط پایتون عبارت 5 & 3 را نوشته و کلید اینتر را فشار دهید پایتون مقدار 1 را به شما نشان خواهد داد. جدول زیر عملگرهای بیتی موجود در پایتون را نشان میدهند.
عملگر |
توصیف |
مثال |
& (And) |
این عملگر عملکردی شبیه به عملگر And منطقی دارد و تک به تک بیتهای متناظر با یکدیگر را ارزیابی میکند و اگر هر دو مقدار یک باشند خروجی true (یک) برای یک مقدار مقدار نشان میدهد. مثال روبرو این مسئله را به خوبی نشان میدهد. |
0b1100 & 0b0110 = 0b0100 |
| (Or) |
اگر هر یک از بیتهای منحصر به فرد دو عملوند برابر با true باشد حاصل جمع آن بیت برابر با true خواهد بود. |
0b1100 | 0b0110 =0b1110 |
^ (Exclusive or) |
اگر فقط یکی از بیتهای منحصر به فرد دو عملوند برابر با مقدار true باشد مقدار true را بر میگرداند. اگر هر دو بیت برابر با true یا هر دو برابر با false باشند مقدار false برگردانده خواهد شد. |
0b1100 ^ 0b0110 =0b1010 |
~ (One’s complement) |
ارزش مکمل یک عدد را محاسبه میکند. |
~0b1100 = –0b1101 ~0b0110 = –0b0111 |
<< شیفت به چپ |
بیتهای عملوند سمت چپ را بر مبنای مقداری که درون عملوند سمت راست قرار دارد به سمت چپ شیفت میدهد. |
0b00110011 << 2 = 0b11001100 |
>> شیفت به راست |
بیتهای درون عملوند چپ را بر مبنای مقداری که درون عملوند سمت راست قرار دارد به سمت راست شیفت میدهد. |
0b00110011 >> 2 = 0b00001100 |
عملگرهای انتصابی
عملگرهای انتصابی مقادیر را درون متغیرها قرار میدهند. این عملگرها در مقایسه با عملگرهایی که مشاهده کردید عملکرد سادهای دارند. پایتون برای راحتی کار برنامهنویسان عملگرهای انتصابی مختلفی در اختیار آنها قرار داده است. این عملگرها در مدت زمان انتصاب مقداری به یک متغیر قادر به انجام محاسبات ریاضی هستند. جدول زیر عملگرهای انتصابی را نشان میدهد.
عملگر |
توصیف |
مثال |
= |
عملوند سمت راست را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar = 2 |
=+ |
مقدار عملوند سمت راست را با عملوند سمت چپ جمع کرده و مقدار را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar += 2 خروجی برابر با 4 است |
=- |
مقدار عملوند سمت راست را از عملوند سمت چپ کم کرده و مقدار را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar -= 2 خروجی برابر با 2 است |
=* |
مقدار عملوند سمت راست را در عملوند سمت چپ ضرب کرده و مقدار را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar *= 2 خروجی برابر با 4 است |
=/ |
مقدار عملوند سمت راست را بر عملوند سمت چپ تقسیم کرده و مقدار را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar /= 2 خروجی برابر با مقدار 2.0 است |
=% |
مقدار عملوند سمت راست را بر عملوند سمت چپ تقسیم کرده و باقیمانده را به عملوند سمت چپ اختصاص میدهد |
MyVar %= 2 خروجی برابر با 0.0 است |
=** |
برای به توان رساندن استفاده میشود. مقدار عملوند سمت چپ به میران تعیین شده در عملوند سمت راست به توان میرسد. |
MyVar=5 MyVar **= 3 خروجی این عبارت برابر با مقدار 125 میشود. |
=// |
مقدار عملوند سمت چپ را بر مقدار عملوند سمت راست تقسیم کرده و یک مقدار عدد صحیح را در عملوند سمت چپ قرار میدهد |
MyVar=2 MyVar //= 2 خروجی برابر با مقدار 1 است |
عملگرهای عضویت
عملگرهای عضویت برای بررسی اینکه مقداری درون یک فهرست یا مجموعه دنبالهدار قرار دارد یا خیر و سپس نشان دادن یک مقدار خروجی واقعی استفاده میشوند. عملگرهای عضویت را میتوانید شبیه به یک روال جستوجو در بانکهای اطلاعاتی تصور کنید. شما مقداری که فکر میکنید در یک بانکاطلاعاتی وجود دارد را وارد کرده و روال جستوجو مقدار را برای شما پیدا کرده یا در صورت عدم وجود مقدار در بانک اطلاعاتی این مسئله را به شما اعلام میکند. جدول زیر عملگرهای عضویت پایتون را نشان میدهد.
عملگر |
توصیف |
مثال |
In |
مشخص میکند که آیا مقداری که درون عملوند چپ قرار دارد در مجموعهای که در عملوند سمت راست قرار دارد وجود دارد یا خیر |
“Hello” in “Hello Goodbye” is True |
Not In |
این عملگر به منظور شناسایی عدم وجود مقدار عملوند چپ در مجموعهای که در عملوند سمت راست قرار دارد استفاده میشود. |
“Hello” not in “Hello Goodbye” is False |
عملگر تعیین هویت
عملگرهای تعیین هویت مشخص میکنند که آیا یک مقدار یا عبارت به کلاس یا نوع خاصی تعلق دارند یا خیر. شما از عملگرهای تعیین هویت استفاده میکنید تا مطمئن شوید که با همان اطلاعاتی که فکر میکنید در حال کار هستید. این عملگرها در کم کردن میزان خطاهای برنامه کاربردی کمک فراوانی میکنند. جدول زیر این عملگرها را نشان میدهد.
عملگر |
توصیف |
مثال |
Is |
اگر مقداری متعلق به نوع دادهای باشد که مشخص کردهاید مقدار true برگردانده میشود. |
type(2) is int خروجی برابر با True است |
Is not |
عملگر فوق عملکردی برعکس عملگر Is دارد. هنگامی که نوع مقدار یا عبارت عملوند سمت راست متفاوت از مقدار یا عملوند سمت چپ باشد مقدار true را بر میگرداند. |
type(2) is not int خروجی برابر با False است |
در شماره آینده آموزش پایتون به سراغ مبحث تقدم عملگرها و ساخت و استفده از توابع خواهیم رفت.
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟