آشنایی با مهم‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال یک روش برای بررسی و پیش‌بینی حرکت قیمت‌ها در بازارهای مالی است. در این روش، تحلیل‌گران بر اساس داده‌های تاریخی قیمت، حجم معاملات و سایر اطلاعات مرتبط، الگوهای گرافیکی و روندهای قیمتی را بررسی می‌کنند تا بازدهی و جهت حرکت قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند.

تحلیل تکنیکال بر این اصل تمرکز دارد که تاریخچه حرکت قیمت‌ها، الگوهای قابل تشخیص و تکرار و روندهایی را در خود دارد که می‌توانند در آینده تکرار شوند. برای انجام تحلیل تکنیکال، تحلیل‌گران از ابزارهایی مانند نمودارهای قیمت، نمودارهای کندلیستی، شاخص‌های فنی (مانند میانگین متحرک، نسبت قیمت به درآمد، نسبت قیمت به سود و غیره) و الگوهای گرافیکی (مانند الگوهای دوقلوی قیمت، سه قله/سه پایین، سر و شانه و غیره) استفاده می‌کنند.

هدف اصلی تحلیل تکنیکال، تشخیص نقاط ورود و خروج بهینه در بازار و پیش‌بینی روند قیمت‌ها است. با استفاده از این روش، تحلیل‌گران تکنیکال سعی می‌کنند الگوهای قیمتی را شناسایی کنند و با ترکیب آنها با سایر ابزارهای تحلیلی، تصمیم‌گیری درباره خرید یا فروش داشته باشند. مزیت اصلی تحلیل تکنیکال این است که بر اساس اطلاعات تاریخی و قیمتی قابل دسترس است و نیاز به تحلیل بنیادی ورودی‌های اقتصادی و شرکتی را ندارد. علاوه بر این، تحلیل تکنیکال قابلیت استفاده در بازارهای مختلف مانند بازارهای سهام، ارزهای خارجی، سرمایه‌گذاری در طلا و غیره را دارد. با این حال، باید توجه داشت که تحلیل تکنیکال همچنان تخمینی است و نمی‌تواند با قطعیت 100% حرکت قیمت‌ها را پیش‌بینی کند. عوامل خارجی غیر قابل پیش‌بینی‌ مانند اخبار و رویدادهای سیاسی و اقتصادی می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر روند بازار داشته باشند.

آشنایی با انواع الگوهای تحلیل تکنیکال

اکنون که متوجه شدیم، تحلیل تکنیکال چیست، وقت آن رسیده با انواع الگوها در این زمینه آشنا شویم.

الگوی دوقلوی قیمت (Double Top/Double Bottom)

الگوی دوقلوی قیمت (Double Top/Double Bottom) یک الگوی تحلیل تکنیکال است که از طریق نمودار قیمت‌ها را نشان می‌دهد. این الگو در دو حالت متفاوت به نام Double Top (دوقلوی بالا) و Double Bottom (دوقلوی پایین) شناخته می‌شود. الگوی Double Top زمانی رخ می‌دهد که دو قیمت بالا در یک بازه زمانی شکل گیرند. به طور کلی، این الگو نشان‌گر احتمال تغییر جهت حرکت قیمت از صعودی به نزول است. الگوی Double Top به صورت زیر است:

     قیمت --------------       قله 1     --------------

                \                      /

                 \                    /

                  \                  /

                   \                /

                    \              /

                     \            /

                      \          /

     قیمت --------------       قله 2     --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به عمق 1 می‌رسد، سپس کاهش می‌یابد و در نهایت به عمق 2 می‌رسد. این الگو نشانگر ضعف قیمت در تلاش برای عبور از عمق 1 است و ممکن است نشان دهنده تغییر جهت حرکت قیمت به سمت پایین باشد.

الگوی Double Bottom زمانی شکل می‌گیرد که دو قیمت مشابه در یک بازه زمانی به وجود آیند. این الگو نشانگر احتمال تغییر جهت حرکت قیمت از نزولی به صعود است. الگوی Double Bottom به صورت زیر است:

     قیمت --------------       پایین 1    --------------

                      /          \

                     /            \

                    /              \

                   /                \

                  /                  \

                 /                    \

     قیمت --------------       پایین 2    --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به پایین 1 می‌رسد، سپس افزایش می‌یابد و در نهایت به پایین 2 می‌رسد. این الگو نشانگر قدرت قیمت در تلاش برای تحقق افزایش قیمت پس از رسیدن به پایین 1 است و ممکن است نشان دهنده تغییر جهت حرکت قیمت به سمت بالا باشد. در هر دو حالت Double Top و Double Bottom، تحلیل‌گران تکنیکال ممکن است وقتی قیمت از نقطه تایید الگو عبور می‌کند، ورود به معامله یا خروج از معامله را در نظر بگیرند. همچنین، می‌توانند از سایر ابزارهای تحلیلی مانند شاخص‌های فنی و الگوهای دیگر برای تایید این الگوها استفاده کنند.

الگوی سه سرباز سفید/ سه کلاغ سیاه (Three White Soldiers/Three Black Crows)

الگوی سه سربازسفید (Three White Soldiers) و الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) دو الگوی تحلیل تکنیکال هستند که در نمودار قیمت‌ها شکل می‌گیرند و معمولا در بازارهای مالی برای پیش‌بینی تغییر جهت حرکت قیمت استفاده می‌شوند.

الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers) در نمودارهای قیمتی در زمانی که قیمت به صورت پیاپی سه می‌شکند و هر سه قله با قدمت کمتر از قبلی قرار گرفته باشد، شکل می‌گیرد. الگوی Three White Soldiers نشانگر پیشرفت قوی خریداران است و معمولا به تغییر جهت حرکت قیمت از نزولی به صعود اشاره می‌کند، درست مشابه با حالت زیر:

     قیمت --------------       قله 1     --------------

                \                      /

                 \                    /

                  \                  /

                   \                /

                    \              /

                     \            /

                      \          /

     قیمت --------------       قله 2     --------------

                                \

                                 \

                                  \

                                   \

                                    \

                                     \

                                      \

     قیمت --------------       قله 3     --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به قله 1 می‌رسد، سپس با افزایش مستمر به قله 2 و سپس قله 3 می‌رسد. این الگو نشانگر قدرت خریداران است که باعث ایجاد افزایش قیمت‌ها و تغییر جهت حرکت از نزول به صعود می‌شود.

الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) بر خلاف الگوی Three White Soldiers، نشانگر ضعف قیمت در تلاش برای افزایش است و معمولا به تغییر جهت حرکت قیمت از صعودی به نزولی اشاره می‌کند. الگو به صورت زیر عمل می‌کند:

     قیمت --------------       پایین 1    --------------

                      /          \

                     /            \

                    /              \

                   /                \

                  /                  \

                 /                    \

     قیمت --------------       پایین 2    --------------

                                \

                                 \

                                  \

                                   \

                                    \

                                     \

                                      \

     قیمت --------------       پایین 3    --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به پایین 1 می‌رسد، سپس با کاهش مستمر به پایین 2 و سپس پایین 3 می‌رسد. این الگو نشانگر ضعف قیمت در تلاش برای افزایش است و ممکن است به تغییر جهت حرکت قیمت از صعود به نزول اشاره کند. تحلیل‌گران تکنیکال وقتی الگوی Three White Soldiers شکل می‌گیرد، ورود به معامله خرید را در نظر می‌گیرند، در حالی که وقتی الگوی Three Black Crows شکل می‌گیرد، ورود به معامله فروش را در نظر می‌گیرند.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) به طور گسترده‌ای در تحلیل بازارهای مالی استفاده می‌شود. این الگو به صورت یک پیکره معکوس شکل می‌گیرد و معمولا به تغییر جهت حرکت قیمت از صعود به نزول اشاره می‌کند. الگوی سر و شانه شامل سه قله است که قله مرکزی (سر) بین دو قله کوچکتر (شانه‌ها) قرار می‌گیرد. قله مرکزی بالاترین قیمت در الگو است و دو قله کوچکتر به هر دو طرف آن واقع می‌شوند. الگوی سر و شانه به صورت زیر است:

        قیمت --------------       قله 1     --------------

                   \                      /

                    \                    /

                     \                  /

                      \                /

                       \              /

                        \            /

                         \          /

        قیمت --------------       سر      --------------

                         /          \

                        /            \

                       /              \

                      /                \

                     /                  \

        قیمت --------------       قله 2     --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به قله 1 می‌رسد، سپس کاهش می‌یابد و به سر می‌رسد که بالاترین قیمت در الگو است، سپس مجددا افزایش می‌یابد و به قله 2 می‌رسد. پس از شکل‌گیری کامل الگو، تحلیل‌گران تکنیکال ممکن است وقتی قیمت از خط گردن الگو (خطی که قله 2 و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند) عبور می‌کند، ورود به فروش را در نظر بگیرند، زیرا این رویکرد اشاره می‌کند که قیمت ممکن است به سمت پایین حرکت کند. همچنین، وجود الگوی سر و شانه معکوس به نزول (معکوس سر و شانه) نیز وجود دارد که به تغییر جهت حرکت قیمت از نزول به صعود اشاره می‌کند.

الگوی مثلث (Triangle Pattern)

الگوی مثلث (Triangle Pattern) یکی دیگر از الگوی تحلیل تکنیکال است که در تحلیل بازارهای مالی استفاده می‌شود. این الگو نشانگر تعادل بین خریداران و فروشندگان است و به عنوان یک الگوی ادامه‌ حرکت قیمت می‌تواند استفاده شود. الگوی مثلث شامل دو خط متقاطع است که یک خط مورب صعودی (خط مقاومت) و یک خط مورب نزولی (خط پشتیبان) است. این خطوط با اتصال قله‌ها و پایه‌های قیمت به هم شکل می‌گیرند و تصویری همانند حالت زیر دارند:

        قیمت --------------       قله 1     --------------

                   \                      /

                    \                    /

                     \                  /

                      \                /

                       \              /

                        \            /

                         \          /

        قیمت --------------   خط مقاومت   --------------

                         /          \

                        /            \

                       /              \

                      /                \

                     /                  \

        قیمت --------------   خط پشتیبان  --------------

در این الگو، قیمت ابتدا به قله 1 می‌رسد و سپس با افزایش و کاهش مستمر بین خط مقاومت و خط پشتیبان حرکت می‌کند. همان‌گونه که اشاره کردیم الگوی مثلث نشانگر توازن میان خریداران و فروشندگان است و نمایانگر تضاد است. این تضاد ممکن است به دلیل حاکمیت نیروی خریداران یا فروشندگان یا تعداد کم پیشنهادات خرید یا فروش باشد.

در تحلیل‌های تکنیکال، معمولا وقتی قیمت از خط مقاومت یا خط پشتیبان عبور می‌کند و حجم معاملات نیز افزایش می‌یابد، تحلیل‌گران ممکن است ورود به معامله را در نظر بگیرند، زیرا حدس می‌زنند که قیمت ممکن است به سمت حرکت قوی‌تری در جهت عبور ادامه یابد. همچنین، الگوی مثلث به دو شکل معکوس نیز تبدیل می‌شود، یعنی مثلث نزولی (Descending Triangle) و مثلث صعودی (Ascending Triangle) که هر کدام به تغییر جهت حرکت قیمت از نزول به صعود یا از صعود به نزول اشاره می‌کنند.

الگوی سه قله/سه پایین (Triple Top/Triple Bottom)

این الگوها نشانگر تغییر جهت حرکت قیمت از صعودی به نزولی (در حالت سه قله) و از نزولی به صعودی (در حالت سه پایین) هستند. الگوی سه قله شامل سه قله بالاتر از هم در یک نمودار است. قیمت ابتدا به قله اول می‌رسد، سپس نزول می‌کند و در ادامه مجددا به قله دوم صعود می‌کند. پس از آن، قیمت نزولی دیگری دارد و سپس به قله سوم صعود می‌کند. این الگو نشانگر ضعف قدرت خریداران و احتمال تغییر جهت حرکت قیمت به سمت پایین است.

به طور مشابه، الگوی سه پایین شامل سه پایین پایین‌تر از هم در یک نمودار است. قیمت ابتدا به پایین اول می‌رسد، سپس صعود می‌کند و در ادامه مجددا به پایین دوم نزول می‌کند. پس از آن، قیمت صعودی دیگری دارد و سپس به پایین سوم صعود می‌کند. این الگو نشانگر ضعف در قدرت فروشندگان و احتمال تغییر جهت حرکت قیمت به سمت بالا است. در تحلیل‌های تکنیکال، وقتی قیمت از این الگوها عبور می‌کند، معمولا تحلیل‌گران انتظار دارند که جهت حرکت قیمت به سمت معکوسی تغییر کند. برای تایید این الگوها و افزایش قدرت پیش‌بینی، معمولا از سایر ابزارهای تحلیلی مانند حجم معاملات، شاخص‌های فنی و نقاط پیوستگی (Support and Resistance) نیز استفاده می‌شود. به طور خلاصه، الگوی سه قله و الگوی سه پایین به عنوان نشانگرهای مهم در تحلیل بازارهای مالی استفاده می‌شوند و می‌توانند به تشخیص تغییر جهت حرکت قیمت و تحلیل روند بازار کمک کنند.

توجه داشته باشید که الگوهای تحلیل تکنیکال تنها یکی از ابزارهای مورداستفاده در تحلیل بازار هستند و برای اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری باید از سایر عوامل و شرایط موجود در بازار برای تحلیل و ارزیابی استفاده کرد. همچنین، الگوهای تحلیل تکنیکال ممکن است در برخی مواقع ناپایداری داشته باشند و نتایج غیر صحیح را ارائه کنند. بنابراین، استفاده از این الگوها نیاز به مطالعه و شناخت دقیق ترندها، تجزیه و تحلیل دقیق‌تر نمودارها و معیارهای دیگر دارد.