12 فرمان کاربردی لینوکس مخصوص تازه کاران

Man

گوگل همیشه بهترین ابزار برای پاسخ به سوالات شما برای آشنا شدن با فرامین بوده است، اما اگر شما به اینترنت دسترسی ندارید و یا می‌خواهید به سرعت روش استفاده و اطلاعات مربوط به اجزای لینوکس را یاد بگیرید، فرمان man به کمک شما خواهد آمد. فرمان man مخفف manual یا صفحه راهنما است و مستندات مربوط به یک فرمان را در اختیار شما می‌گذارد.

برای مطالعه راهنمای یک فرمان عبارت man و نام آن فرمان (man command) را در ترمینال تایپ کنید. برای مثال، man man اطلاعات مربوط به خود فرمان man را در اختیار شما می‌گذارد.

راه جایگزین دیگر این است که اگر شما نیازی به سند کامل ندارید و تنها توضیحات مختصری در مورد یک فرمان می‌خواهید، اغلب فرامین به شما امکان استفاده از آرگمان –help را می‌دهند که اطلاعاتی گذار در مورد آن فرمان را در اختیار شما قرار می‌دهد.

کاربرد دیگر man پیدا کردن فرمانی است که بتواند کار مورد نیاز شما را انجام دهد. برای مثال، اگر شما به دنبال فرمانی هستید که بتواند متن موجود در یک فایل را مرتب کند می‌توانید از آرگمان –k به همراه عبارتی که به دنبال آن هستید (در این مثال sort) استفاده کنید. با این کار تمام توضیحات فرامینی که با عبارت مورد جستجوی شما مطابقت داشته باشد فهرست خواهد شد. اگر به دنبال یک جمله مشخص هستید آن جمله را در علامت نقل قول (" ") قرار دهید.

Tail

فرمان tail چند خط آخر یک فایل (در حالت پیش فرض ده خط آخر) را به شکل خروجی ارائه می‌کند. این فرمان بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که شما می‌خواهید آخرین تغییرات اضافه شده به انتهای یک فایل لاگ را مشاهده کنید.

tail /var/log/syslog

head

فرمان head برعکس فرمان tail عمل می‌کند. این فرمان همان‌گونه که از نام آن پيدا است چند خط اول یک فایل (در حالت پیش فرض ده خط آخر) را به شکل خروجی ارائه می‌کند. Head می‌تواند به سرعت محتوای اول یک فایل مثل یک اسکریپت با توضیحات سر صفحه را نمایش دهد.

head /etc/debconf.conf

cat

فرمان cat فایل‌ها را به هم الحاق کرده و این اطلاعات را به صورت یک خروجی استاندارد ارسال می‌کند. از آنجایی که cat می‌تواند بیش از یک فایل را به عنوان آرگومان قبول کند , از آن می‌توان به منظور اتصال فایل‌ها به یک دیگر نیز استفاده کرد، اما این فرمان می‌تواند تنها یک خروجی را نمایش دهد. از این فرمان برای خواندن سریع یک فایل و یا ترکیب با سایر فرامین استفاده می‌شود.

cat /etc/hostname

rm

فرمان rm (remove) فایل‌ها و دایرکتوری‌های مورد نظر شما را پاک می‌کند. در حالت پیش فرض و بدون استفاده از آرگمان –f این فرمان به صورت تعاملی از شما مجوز حذف فایل‌ها را طلب می‌کند و شما با فشردن کلید y این اجازه را صادر می‌کنید. این فرمان بدون آرگمان –f (اجبار به اجرای دستور) دایرکتوری‌ها را حذف نمی‌کند تا امکان حذف تصادفی فایل‌های مهم شما وجود نداشته باشد. باید توجه داشته باشید که برخلاف ویندوز در لینوکس امکان بازیابی راحت فایل‌های حذف شده وجود ندارد. به همین دلیل در استفاده از این فرمان به ویژه در زمان به کارگیری وایلدکاردها باید دقت زیادی داشته باشید، به عنوان مثال دستوری مثل rm *.html همزمان تمام فایل‌های html  موجود در دایرکتوری فعلی شما را حذف خواهد کرد. همچنین شما می‌توانید با استفاده از فرمان rmdir دایرکتوری‌های خالی را حذف کنید.

rm -i testfile.txt

pwd

فرمان pwd (prints the working directory) به شما اعلام می‌کند که در حال حاضر در کدام دایرکتوری یا پوشه قرار دارید. این کار زمانی مفید است که شما از راه دور مشغول کار روی یک دایرکتوری هستید و فراموش می‌کنید که آیا این همان دایرکتوری مورد نظر شما است.

pwd

cd

فرمان cd (changes directory) دایرکتوری که شما در حال حاضر در آن قرار دارید را تغییر می‌دهد. شما می‌توانید به هر دایرکتوری که در سیستم لینوکس شما وجود دارد، و بر اساس نوع مجوز دسترسی آن دایرکتوری جابجا شوید. برای انتقال سریع به دایرکتوری home می‌توانید از آرگمان ~/ به عنوان دایرکتوری استفاده کنید.

cd ~/

clear

فرمان clear محتوای نمایش داده شده در پنجره ترمینال شما را پاک کرده و یک صفحه خالی با خط فرمان را در اختیار شما می‌گذارد. در برخی موارد شما از کلیدهای ترکیبی Ctrl + L نیز می‌توانید به عنوان جایگزین این فرمان استفاده کنید.

clear

ls

فرمان ls محتوای یک دایرکتوری را فهرست می‌کند. در حالت پیش فرض خروجی بر اساس حروف الفبا مرتب می‌شود. آرگمان‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید همراه با این فرمان استفاده کنید و مثل خیلی از فرامین دیگر خروجی این فرمان را می‌توان به فرمان دیگر ارسال کرد.

Mkdir

فرمان mkdir (makes a directory) مطابق با آرگمان‌های اعمال شده از طرف شما یک دایرکتوری جدید ایجاد می‌کند. امکان ساخت چند دایرکتوری به طور همزمان و از طریق یک اسکریپت نیز وجود دارد. همچنین می‌توان با ایجاد یک فاصله این فرمان را تکرار کرد. مثلا با دستور mkdir dir1 dir2 dir3 می‌توانید به صورت همزمان سه پوشه با نام های dir1 و dir2 و dir3 ایجاد کنید.

mkdir html

cp

فرمان cp فایل‌ها و دایرکتوری‌ها را به محل مورد نظر شما کپی می‌کند. شما می‌توانید چند منبع مختلف را در آن واحد کپی کنید و یا با استفاده از عبارات باقاعده (regular expressions) فایل‌ها و پوشه‌ها را جابجا کنید.

cp examplefile.txt ~/

mv

فرمان mv فایل‌ها و دایرکتوری‌های مورد نظر شما را منتقل کرده و یا تغییر نام می‌دهد. این فرمان معادل همان کات و پیست در محیط دسکتاپ است. اگر در زمان استفاده از فرمان mv مقصدی تعیین نکنید و یا مبدا و مقصد شما یکسان باشد فایل شما به جای منتقل شدن تغییر نام داده می‌شود. همانند فرمان cp می‌توانید چند منبع مختلف را منتقل کنید.

mv dir /dirnew

فرامین متعدد دیگری نیز مثل grep, sed, awk و غیره وجود دارد که در استفاده روزانه شما از سیستم عامل لینوکس کاربرد دارند. اما برای استفاده مقدماتی و پایه از یک سیستم لینوکس باید ابتدا با این 12 فرمان آشنا باشید.