پرونده ویژه بیت‌کوین

روند به‌تکامل رسيدن پول مدرن

پول در گذر اعصار، ناملموس‌تر، مجازی‌تر و ديجيتال‌تر شده‌ است و روند تکاملی چند هزار ساله‌ای را طی کرده است تا اکنون که به مفهوم بیت‌کوین رسیده است. پول می‌تواند نشانه‌ای از هر عصر و روزگاری باشد و آخرین فناوری‌ها و سیستم‌های مالی و مبادله‌ای روزگار خودش را یدک بکشد. در عصر آهن باید شاهد سکه‌های فلزی و در عصر دیجیتال شاهد بیت‌کوین باشیم. اجازه بدهیم مروری بر تاریخچه پول و سکه داشته باشیم.

این مطلب یکی از مقالات پرونده ویژه «بیت‌کوین» است. برای دانلود کل پرونده ویژه اینجا کلیک کنید.

هزاره 3 پيش از ميلاد: برای نخستين بار در اسناد مکتوب ناحيه ميان‌رودان است که پول مورداشاره قرار می‌گيرد.

سده 7 پيش از ميلاد: کشور باستانی ليدی نخستين سکه‌های فلزی همسان را ارائه می‌کند.

سده 5 پيش از ميلاد: شهر-کشور اسپارت در يونان استفاده از سکه‌های طلا را به دلیل مغايرتش با روحيه جنگاوری ممنوع می‌کند.

سده 3 پيش از ميلاد: امپراتوری روم ضرب سکه‌ها را آغاز می‌کند.
سده 5 پس از ميلاد: با سقوط رم، استفاده از پول در غرب کاهش می‌يابد.

سده 9: پيدايش فئوداليسم (زمين‌سالاری) در اروپا تمايل به استفاده از پول و بازرگانی را کاهش می‌دهد.
سده 12: بازرگانی در اروپا دوباره جان می‌گيرد؛ در شهر-کشورهای ايتاليا يک سامانه بانکی پديد می‌آيد.

سده 13: کوبلای خان (از نوادگان چنگيز و بنيان‌گذار سلسله مغول‌ها در چين) نخستين پول کاغذی را معرفی می‌کند که «چائو – Chao» نام دارد و به پول اصلی سراسر چين تبديل می‌شود.
سده 15: برات يا حواله اختراع می‌شود؛ بازرگانان سيار می‌توانند آن‌را در شهرهای گوناگون در ازای زر بازخريد کنند.
سده 16: انباشت نقره و طلای پرتغال و اسپانيا تورم گسترده‌ای را پديد می‌آورد.

سال 1690 ميلادی: کنگره اقليمی امريکا (American Continental Congress) پول کاغذی منتشر می‌کند اما برای پشتيبانی از اين پول طلای بسيار کمی در اختيار دارد.

1787: قانون اساسی ايالات متحده استفاده از هر پولی غير از طلا و نقره را ممنوع می‌کند.
1821: بانک انگلستان طلا را به‌عنوان پايه يا استاندارد خود برمی‌گزيند؛ بيش‌تر کشورهای ديگر نيز همين راه را دنبال می‌کنند.

1871: اتحاديه غرب (Western Union) سرويس انتقال پول را معرفی می‌کند که اجازه می‌دهد مشتريان پول را توسط تلگراف منتقل کنند.

1873 تا 1896: کمبود طلا در خلال دوره «رکود طولانی» يا Long Depression، باعث پسرفت اقتصادی در سراسر جهان می‌شود.
1914 تا 1918: جنگ جهانی اول رويه مبتنی بر پايه بودن طلا را برهم می‌زند.

1921 تا 1924: تورم شديد در جمهوری وايمار (آلمان امروز) اسکناس‌های اين کشور را به‌شدت بی‌ارزش می‌کند.
دهه 1930: «رکود بزرگ» يا Great Depression نشان می‌دهد که دوران استاندارد طلا به پايان رسيده ‌است.

1944: توافق‌ بر سر سيستم برتون وودز (Bretton Woods) مکانيسم‌های لازم برای يک سيستم جهانی پول را پايه‌گذاری می‌کند.

1950: شرکت شارژ کارت دينرز کلاب (Diners Club) نخستين کارت اعتباری مدرن را عرضه می‌کند.
1995: بيش از 90 درصد تراکنش‌ها در ايالات متحده به‌صورت الکترونيک انجام می‌پذيرند.

1997: بانک مريتای فنلاند (Merita Bank) نخستين سرويس بانکی پيامکی با استفاده از تلفن‌های همراه را معرفی می‌کند.
1999: يورو به واحد پول 11 کشور عضو اتحاديه اروپا تبديل می‌شود؛ هم‌اکنون شمار اين کشورها به 23 رسيده‌است.