نگاهی به NeoKylin، سیستم‌عامل ملی چین که قرار است رقیب ویندوز ایکس‌پی باشد

NeoKylin توسط دانشگاه ملی فناوری اطلاعات (National University of Defense Technology) و سازمان استانداردسازی نرم‌افزارها (China Standard Software) در کشور چین طراحی و ساخته شده است. مقر اصلی این سازمان در مرکز تجاری چین، شانگهای قرار دارد. پروژه NeoKylin را می‌توان بخشی از سلسله برنامه‌های بلند مدت دولت چین دانست که در نظر دارد یک سیستم‌عامل موفق داخلی و پایدار را ایجاد کند. در حالی که مایکروسافت مدت‌ها است پشتیبانی از ویندوز ایکس پی را متوقف کرده است اما این سیستم‌عامل همچنان در کشور چین با استقبال فراوانی روبرو است و بسیاری از کاربران چینی تمایلی برای جایگزین کردن آن با سیستم‌عامل‌های جدید ندارند. اما دولت در نظر دارد وابستگی خود را به فناوری‌های خارجی محدود کند، امنیت اصلی‌ترین دلیلی است که برای این موضوع بر شمرده می‌شود. NeoKylin در ابتدا فقط در اختیار سازمان‌ها و نهادهای دولتی چین قرار داشت، اما در نهایت دولت تصمیم گرفت این سیستم‌عامل را در اختیار عموم کاربران چینی قرار دهد. در حال حاضر تمام کارکنان شهر Siping به‌طور کامل سیستم‌عامل NeoKylin را مورد استفاده قرار می‌دهند. بنابر گزارش China Standard Software نزدیک به 40 درصد کامپیوترهای تجاری برند دل همراه با سیستم‌عامل NeoKylin فروخته می‌شوند. به عبارت دیگر در آینده‌ای نزدیک NeoKylin تبدیل به پلتفرم اصلی کشور چین خواهد شد. در همین رابطه سخن‌گوی شرکت دل که در کشور چین مستقر است به سایت Quartz گفته است: « سیستم‌عامل NeoKyin در لپ‌تاپ‌های صنعتی Dell Latitude، دسکتاپ‌های تجاری Dell OptiPlex و ایستگاه‌های کاری Dell Precision به صورت از پیش نصب شده قرار دارد.» بخش چینی سایت شرکت دل به تبلیغ انواع مختلفی از مدل‌های همراه با سیستم‌عامل NeoKylin پرداخته است. لپ‌تاپ‌های Latitude نمونه‌ای از این موارد به شمار می‌روند.

اما سؤال اصلی این است، که چه عاملی باعث محبوبیت این سیستم‌عامل شده و باعث ترغیب کاربران به سمت و سوی آن می‌شود. برای پاسخ‌گویی به این سؤال ابتدا باید این سیستم‌عامل را دانلود کرده تا بتوانیم به آن پاسخ دهیم.

در حال حاضر جدیدترین نگارش عرضه شده از این سیستم‌عامل نسخه 6 آن بوده که از سایت China Standard Software قابل دریافت است. البته Cui Wenzhe سخن‌گوی سازمان استاندارد نرم‌افزاری چین در این رابطه گفته است: «نسخه عمومی با نسخه‌ای که روی کامپیوترهای دل قرار دارد متفاوت است. اما هسته مرکزی کدها یکسان بوده و تفاوت‌های جزیی با یکدیگر دارند، به‌طور مثال در کامپیوترهای دل رابط کاربری بهبود یافته و درایورهای خارجی تعامل بهتری با سیستم‌عامل NeoKylin دارند. » هر چند ظاهر سیستم‌عامل NeoKylin شبیه به ویندوز ایکس پی است، اما دولت در نظر دارد آن‌را جایگزین ویندوز ایکس‌پی کند. به‌طور مثال صفحه ورود به این سیستم‌عامل همانند تصویر زیر است.

رابط کاربری NeoKylin شبیه به ویندوز ایکس‌پی بوده و همراه با دکمه‌های کمینه، بیشینه و بستن، آیکن‌های مربوط به پوشه‌ها و دکمه شروع در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر ترمینولوژی آن یکسان با ایکس‌پی است، به‌طوری که مؤلفه‌هایی همچون My Computer، My Documents، Recycle Bin، Control Panel و .... همگی در سیستم‌عامل NeoKylin وجود دارد.

پس‌زمینه‌های کلاسیک دسکتاپ با افسانه ملی چین qilin جایگزین شده‌اند. داستان نام‌گذاری Kylin خود یک داستان مفصل بوده و ماحصل یک دهه تلاش‌های دولت چین در زمینه طراحی و استقرار این سیستم‌عامل است. Kylin یک تفسیر عجیب و غریب از معادل qilin است. پروژه سیستم‌عامل NeoKylin تنها بخشی از پروژه‌های بزرگ فناوری اطلاعات دولت چین به شمار رفته که ساخت ابرکامپیوتر Tianhe نمونه‌ای از این موارد است‌.

سیستم‌عامل جدید همچنین یک ترمینال یونیکس که یکی از ویژگی‌های شاخص سیستم‌های لینوکسی است را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. کاربران می‌توانند از این ویژگی قابل توجه به صورت داخلی استفاده کنند.

هنوز به درستی مشخص نیست، NeoKylin تا چه اندازه وام‌دار لینوکس بوده و تا چه اندازه به آن وابسته است، اما پکیج yum و مراحل نصب و ویزاردهایی که به کاربر نشان داده می‌شوند، تا حد بسیار زیادی به نسخه جدید لینوکس فدورا (Fedora) شباهت دارد. البته تجربه کاربری ما نشان داده است که NeoKylin آن چنان که باید کاربرپسند نیست. این سیستم‌عامل همراه با یکسری برنامه‌های از پیش نصب شده همچون مرورگر فایرفاکس، پخش کننده موزیک، ویرایشگر تصاویر منبع باز GIMP، ماشین حساب و برنامه‌هایی در این رده در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. همچنین یک نسخه کلاسیک لینوکسی از بازی محبوب Minesweeper در آن قرار دارد. Cui در همین رابطه گفته است: « نسخه‌ای که همراه با کامپیوترهای دل عرضه می‌شود، در مقایسه با نسخه عمومی NeoKylin از طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی بهره می‌برد.»

ما سعی کردیم نسخه‌ای از مرورگر کروم را که توسط سیستم‌عامل Fedora مورد استفاده قرار می‌گیرد روی NeoKylin نصب کنیم، اما این سیستم‌عامل مانع اجرای مرورگر کروم شد. کروم تنها نرم‌افزاری نیست که NeoKylin مانع از اجرای آن می‌شود. ما توانستیم تنها تعداد محدودی از برنامه‌های کاربردی که در دنیای لینوکس کاملا رایج و شناخته شده هستند را نصب کنیم. طراحی NeoKylin به گونه‌ای است که به دنبال این برنامه‌ها گشته و آن‌ها را غیرفعال می‌کند، تنها راه نصب برنامه‌های کاربردی مختلف دستکاری دستی فایل‌های سیستمی است.

از جمله بخش‌های جالب توجه و برجسته NeoKylin به بسته اداری NeoShine باز می‌گردد. این بسته اداری توسط خود سازمان استاندارد نرم‌افزاری چین طراحی شده است. بسته‌ای مشابه با آفیس که نرم‌افزارهایی همچون ورد، اکسل و پاورپوینت را همراه با آیکن‌های نام آشنای کاربران ویندوزی در اختیار کاربران NeoKylin قرار می‌دهد.

رابط کاربری این محصول بسیار شبیه به آفیس مایکروسافت است و خیلی خوب کار می‌کند. البته این کارکرد خوب به کدهای پایه این بسته تجاری باز می‌گردد که بر پایه OpenOffice طراحی شده است.

البته در ظاهر چنین وانمود می‌کند که الگوبرداری از محصولات مایکروسافت به نوعی بیش از اندازه بوده و به عبارت دقیق‌تر از تجربیات چندین ساله مایکروسافت در این زمینه استفاده شده است. اما پس‌زمینه این سیستم‌عامل در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.  نسخه اصلی Kylin بسیار شبیه به سیستم‌عامل سال 2001 مایکروسافت است. با این‌حال اگر سازمان استانداردسازی نرم‌افزاری چین در نظر دارد Kylin را به عنوان جایگزینی برای ایکس‌پی قرار دهد باید گفت آن‌ها در این راه موفق شده‌اند، اما شواهد امر نشان می‌دهند این احتمال وجود دارد نسخه‌هایی که همراه با کامپیوترهای دل عرضه می‌شود شباهت آن‌چنانی به ایکس‌پی نداشته باشند.

در کامپیوترهای دل گزینه‌ای در اختیار کاربران قرار دارد تا ویژگی‌های بصری سیستم‌عامل Kylin شباهت بیشتری به سیستم‌عامل‌های مدرن داشته باشد. اما این گزینه ممکن است فقط محدود به کامپیوترهای دل شود.