برخورد بزرگ هادرونی

دسترسی به 300 ترابایت داده تحقیقاتی ارزشمند

مرکز تحقیقات اتمی اروپا (سرن) در راستای مشارکت عمومی دانشمندان سراسر جهان و همچنین به اشتراک‌گذاری داده‌ها با آحاد عمومی جامعه، نزدیک به 300 ترابایت داده مرتبط با برخورد کننده بزرگ هادرونی خود را منتشر ساخته است.

به نظر می‌رسد، تصمیم جدید مرکز CERN در ارتباط با دسترسی محققان و دانشجویان به داده‌های علمی ارزشمند، هفته‌ها و ماه‌های گرمی برای این افراد به وجود خواهد آورد. این مؤسسه نزدیک به 300 ترابایت داده‌ای که در ارتباط با برخورددهنده بزرگ هادرونی LHC (سرنام Large Hadron Collider) که با استفاده از آشکارساز سیم لوله فشرده میونی Compact Muon Solenoid م(CMS) در سال 2011 گردآوری شده است را منتشر ساخته است. این 300 ترابایت داده در ارتباط با تصادم پروتون‌ها با سرعت هفت تراالکترون ولت (teraelectronvolts) است. دستاوردهای جدید به مجموعه اطلاعاتی که پیش از این و در سال 2011 در ارتباط با برخورددهنده بزرگ هادرونی توسط آشکار سال CMS انتشار یافته بود، اضافه شده است.

برخورد دهنده بزرگ هادرونی حلقه‌ای با درازای 27 کیلومتر از آهن‌ربای رسانا بوده که از ساختار شتاب دهندهای متعددی ساخته شده که برای افزایش انرژی ذرات در طول مسیر مورد استفاده قرار می گیرند. این پروژه در سال 2008 و بعد از گذشت 20 سال و با مشارک 10 هزار دانشمند از بیش از 100 کشور جهان به بهره‌برداری رسید. این شتاب دهنده و برخوردهنده ذرات با هدف درک بهتر ماده تاریک ناشناخته و اسرارآمیز طراحی شد. (اگر جزء آن گروه از کاربرانی هستید که به دنیای سینما علاقه‌ دارند، باید به شما بگوییم در قسمت سوم فیلم نابودگر یک نمونه مشابه از این برخورد دهنده را زمانی که نابودگر نقش منفی به این لوله‌ها چسبیده بود مشاهده کردید!)

آیا از این موضوع اطلاع دارید، دانشمندان چگونه از تکنیک برخورد دهنده (تصادم) برای ایجاد برخورد شدید میان ذرات استفاده می‌کنند؟ در جواب باید بگوییم، CMS یکی از دو مؤلفه اصلی LHC با قابلیت دیدن ذرات (بوزون هیگز) یا پدیده ناشی از برخورد بسیار پر انرژی ذرات با یکدیگر است. تیم CMS در این ارتباط دو گروه از داده‌‌‌ها را در سایت OpenData که به مرکز تحقیقات اتمی اروپا (CERN) تعلق دارد، منتشر ساخته است. مجموعه داده‌های اول که جزء داده‌های حرفه‌ای به شمار می‌روند به همان فرمتی منتشر شدند که پژوهش‌گران به آن نیاز داشته و از آن استفاده می‌کنند. در حالی که مجموعه داده‌های مشتق شده به قدرت محاسباتی کمتری نیاز داشته و از این‌رو برای قشر دانشجویی مناسب هستند. این گروه برای آن‌که به پژوهش‌گران کمک کنند از این داده‌های منتشر شده به شکل درست و بهینه‌ای استفاده کنند، ابزارهای ویژه‌ای را برای آن‌ها آپلود کرده‌اند. ابزاری که برای تجزیه و تحلیل داده‌های منتشر شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اعضاء تیم CMS بر این باور هستند که انتشار عمومی این داده‌ها و دسترسی آحاد مردم به این داده‌ها یک جهش بزرگ و درست به شمار می‌رود.

کتی لاسیلا پرینی، فیزیک‌دان CMS که مسئولیت نگه‌داری و انتشار این داده‌ها را بر عهده داشته، در این ارتباط گفته است: «زمانی که وظیفه ما در ارتباط با اکتشاف داده‌ها به پایان می‌رسد، دلیلی وجود ندارد که دسترسی عموم مردم به این داده‌ها را محدود سازیم. این‌کار ما مزایای متعددی به همراه دارد، به‌طوری که نه تنها الهام بخش دانش‌آموزان دبیرستانی خواهد بود، بلکه به آموزش نسل بعدی فیزیک‌دانانی خواهد پرداخت که در ارتباط با علم فردا یعنی فیزیک ذرات به فعالیت اشتغال خواهند داشت. به شخصه و به عنوان مدیر هماهنگ کننده محتوا بر این باور هستم که این‌کار تضمین کننده این مهم خواهد بود که نتایج تحقیقات ما در بلندمدت در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.»

برای دسترسی به این داده‌های علمی ارزشمند به نشانی CERN OpenData مراجعه کنید.

==============================

شاید به این مقالات هم علاقمند باشید: