چگونه دوربین‌های پلیس ایران پلاک‌های پنهان یا مخدوش خودروها را کشف می‌کنند

سرهنگ مسعود جبارزاده، کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات و رئیس اجراییات پلیس راهنمایی‌ورانندگی تهران بزرگ می‌گوید دوربین‌های استفاده شده یک ویژگی بسیار مهم دارند و آن قدرت بزرگنمایی بسیار بالا (زوم زیاد) و چرخش 360 درجه‌ای آنها است. دوربین‌های نظارتی سطح شهر، تا فاصله 200 و حتی تا 500 متر امکان بزرگ‌نمایی دارند و امکان عکس گرفتن از پلاک خودروها برایشان تا این مسافت بسیار راحت است.

به گفته جبارزاده، 90 تا 95 درصد نقاط شهر تحت پوشش دوربین‌های نظارتی است و ادامه می‌دهد: «با استفاده از ‌این قابلیت دوربین در آینده بسیار نزدیک، جریمه‌ها نیز با استفاده از این دوربین‌ها به شکل مکانیزه انجام خواهد شد. اپراتورها از طریق بزرگ‌نمایی دوربین روی خودرویی که زیر تابلوی توقف ممنوع ایستاده، همانجا نوع تخلف را تعیین و خودرو را جریمه می‌کنند. نوع دوم دوربین‌های موجود در سطح شهر، تخلفات خودروها را در محدوده طرح ترافیک ثبت می‌کند. اکنون حدود 104 دوربین، خودروهایی را که به صورت غیرمجاز وارد محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد می‌شوند، جریمه می‌کنند.»

رئیس اجراییات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ درباره ثبت تخلف خودروهایی که آرم‌های روزانه می‌خرند، اما همچنان باز هم جریمه می‌شوند به نکته بسیار مهمی اشاره می‌کند: «پلاک همه خودروهایی که آرم طرح ترافیک سالانه دارند، در پایگاه داده‌های دوربین‌ها ثبت شده است. از سوی دیگر برخی متقاضیان گمان می‌کنند خرید طرح برای ورود به محدوده کافی است و بسیار دیر نسبت به وارد‌کردن کد طرح اقدام می‌کنند. در صورتی که متقاضیان باید بعد از خرید طرح، کد آن را ثبت و بعد از دریافت پیامک وارد طرح شوند. در غیر این صورت به عنوان متخلف توسط دوربین‌ها جریمه می‌شوند.»

سرهنگ جبارزاده درخصوص پوشاندن و مخدوش‌کردن پلاک خودروها می‌گوید: «مخدوش و پنهان کردن پلاک خودروهایی که قصد ورود به محدوده طرح ترافیک دارند، از جرایم رایج است که این روزها به دفعات شاهد آن هستیم. در سطح شهر عکسبرداری از خودروها با دو دوربین انجام می‌شود. در مرحله اول، پلاک‌های مجاز و غیرمجاز با استفاده از نرم‌افزارهای پردازش تصویر، خودبه‌خود و هوشمند تفکیک می‌شوند. در این میان برای شناسایی پلاک‌هایی که به هر دلیلی اعم از زاویه تابش نورخورشید تا قرار گرفتن پارچه، کاغذ، روزنامه یا گونی، خوانا نیستند از تصاویر ثبت شده با دوربین مادون قرمز استفاده می‌کنیم. پلاک‌خوانی کاملا هوشمند است و با اطلاعات پایگاه داده‌های پلیس مقایسه می‌شود. روزانه بیش از 100 هزار تخلف ثبت می‌شود که اگر ضریب خطا را 5 درصد در نظر بگیریم، با توجه به میزان تخلفات، این درصد خطا عدد قابل توجهی می‌شود.»

او می‌گوید: «بنابراین اپراتورهای مستقر در مرکز اجراییات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، ثبت تخلف‌ها را به دلایل مختلف ازجمله ناخوانا بودن پلاک، هرگونه مخدوشی یا پوشش آن، کثیف یا گلی بودن، از بین رفتن رنگ و برخی تشابهات در حروف و اعداد پلاک بازبینی می‌کنند. در مرحله نخست، شماره پلاک با استفاده از الگوریتم‌ها که از هوش‌مصنوعی استفاده می‌شود به‌طور خودکار استخراج شده و در ادامه با فرآیند واکنشی، اطلاعات دقیق وسیله نقلیه شامل سیستم، تیپ، نوع کاربری و رنگ از بانک اطلاعات شماره‌گذاری دریافت می‌شود. اپراتور تصویر خودروی متخلف را با اطلاعات دریافتی مقایسه کرده و در صورت همخوانی، تیک تأیید جریمه زده می‌شود.»