کلاود خصوصی یا مراکز داده: کدام‌یک برای کسب‌وکار شما مناسب‌تر است؟

تفاوت واقعی چیست؟

نیازی نیست کلاود خصوصی یک جایگزین برای مراکز داده باشد. از نظر فنی و هسته، هر دو راهکار از فناوری مجازی‌سازی استفاده می‌کنند و مزایای مشابهی مانند مقیاس‌پذیری، توانایی دسترسی ساده به منابع و استمرار کسب‌وکار دارند. هر دو راهکار از الگوهای مشابهی برای مدیریت ترافیک و ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده می‌کنند و بسیاری از شرکت‌های تجاری آن‌ها را یکسان می‌دانند.
ولی در واقع، مراکز داده یک مدل از «کلاود عمومی» هستند. مراکزداده سعی می‌کنند خدمات و زیرساخت‌های عمومی برای ذخیره‌سازی اطلاعات یا سرویس‌های مختلف به کسب‌وکارها بدهند، ولی «کلاود خصوصی» یک زیرساخت اختصاصی به کسب‌وکارها تخصیص می‌دهد. این زیرساخت اختصاصی می‌تواند در محل شرکت و با مجوز و مالکیت کامل آن کسب‌وکار باشد یا این‌که با همکاری یک سرویس‌دهنده دیگر ارائه شود. درحالی‌که فاکتورهای پیچیده‌ای برای انتخاب کلاود عمومی و خصوصی وجود دارد؛ به‌طور رایج بررسی می‌شود آیا کلاینت‌ها و مدل کسب‌وکار شرکت‌ها با زیرساخت کلاود خصوصی انطباق دارد یا خیر!
نکته بسیار مهم در این بحث، انتخاب میان کلاود خصوصی و عمومی، یک انتخاب میان «این یا آن» نیست. در حقیقت، یک انتخاب میان گزینه‌های موجود برای مدیریت بار ترافیکی از جمله مجوزها، کولوکیشن، تنظیمات مراکزداده خصوصی و کلاود عمومی است. میزان بار کاری، امنیت، انطباق‌پذیری و انعطاف‌پذیری کسب‌وکار شما مشخص می‌کند آیا به زیرساخت‌های اختصاصی نیاز دارید یا خیر و بهترین تنظیمات برای زیرساخت اختصاصی یا غیراختصاصی شما چیست. در ادامه این موضوع را بیشتر باز کرده و عمیق‌تر به بررسی تفاوت‌های مراکزداده و کلاود خصوصی می‌پردازیم.

مراکزداده یا کلاود خصوصی می‌توانند بار کاری کسب‌وکار شما را پاسخ دهند؟

ترافیک شبکه و بار کاری کسب‌وکار یک عامل اصلی در انتخاب راهکار مراکزداده یا کلاود خصوصی است. 
بار کاری که نیازمند مراکزداده است؛ مشخصاتی همانند زیر دارد:
- ذخیره‌سازی درازمدت
- ذخیره‌سازی اطلاعات در مقیاس بزرگ
- برنامه‌های کاربردی تحت وب متاثر از بازه‌های زمانی مختلف
- برنامه‌های کاربردی تحت وب بحرانی و اضطراری
- برنامه‌های کاربردی با درخواست نامشخص
محیط‌های تست بار کاری نیازمند کلاود خصوصی هم باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
به کارایی و بهره‌وری بسیار بالایی نیاز دارید؛
الزامات کسب‌وکار نیازمند زیرساخت اختصاصی است؛
به نگهداری از برنامه کاربردی نیاز دارید که در بازه‌های مختلف ترافیک و درخواست‌هایی پیش‌بینی‌شده نیاز دارد.
نگاهی به جنس ترافیک و بار کاری هر دو راهکار نشان می‌دهد که سازمان‌ها برای استفاده از کلاود خصوصی باید یک‌سری الزامات، انطباق‌ها و کارآمدی‌ها داشته باشند و هر کسب‌وکاری نمی‌تواند سراغ کلاود خصوصی برود. کسب‌وکارهایی که درخواست‌های بی‌درنگ و گاهی قابل پیش‌بینی دارند و کمترین تاخیر یا ضعف امنیتی روی عملکردشان تاثیرگذار است؛ باید زیرساخت اختصاصی برای ارائه خدمات و محصول داشته باشند.

کلاود خصوصی در مقابل مراکزداده

بار کاری و ترافیک شبکه بهترین عامل برای انتخاب میان کلاود خصوصی و مراکزداده است ولی تنها فاکتور تعیین‌کننده نیست. دیگر فاکتورهای مهم در این انتخاب به شرح زیر هستند:

۱- در محل مقابل خدمات‌دهنده

نخستین گام در ارزیابی یک راهکار مناسب کسب‌وکار، بررسی نیاز به استقرار در محل یا دریافت خدمات از راه دور توسط یک خدمات‌دهنده است. بسیاری از شرکت‌ها تصور می‌کنند کلاود خصوصی به معنای استقرار زیرساخت در محل است، اما کلاود خصوصی می‌تواند خدمات راه دور را نیز شامل شود. همان‌طور که مراکزداده هم می‌توانند در محل یا دور از محل باشند. اما اغلب منظور از کلاود خصوصی، استقرار زیرساخت در محل کسب‌وکار است. عوامل زیادی در تصمیم‌گیری برای استقرار یک زیرساخت در محل یا بهره‌گیری از خدمات راه دور دخیل هستند که از آن‌جمله می‌توان به نیاز به کنترل، نزدیکی به خدمات‌دهنده، داشتن املاک و مساحت، افزونگی، تجهیزات و سرمایه‌گذاری اشاره کرد. کسب‌وکارها برای درک عمیق این مسئله باید دنبال تفاوت‌های مراکزداده با اتاق سرور باشند. بسیاری از دلایل استفاده از اتاق سرور در محل برای استفاده از کلاود خصوصی نیز صادق خواهد بود.

۲- کولوکیشن در مقابل کلاود خصوصی در مقابل کلاود عمومی

اگر شما به این نتیجه برسید که فاقد منابع و زیرساخت لازم برای راه‌اندازی یک کلاود خصوصی کارآمد و موثر هستید؛ باید سراغ ارزیابی گزینه‌های استفاده از مراکزداده برای کولوکیشن بروید. 
در استفاده از مراکزداده دو را پیش‌روی شرکت‌های تجاری و سازمان‌ها قرار دارد. راهکار اول، استفاده از سرورها و سرویس‌های مالک و ارائه‌دهنده خدمات مراکزداده است. راهکار دوم، نصب و استقرار سرورها و تجهیزات ذخیره‌سازی در محل مراکزداده و استفاده از منابعی مانند انرژی، سیستم‌های خنک‌کننده و فضای اشتراکی است که به مراکزداده کولوکیشن معروف است. اگر یک سازمان تصمیم دارد از کولوکیشن استفاده کند، باید هزینه‌های اجاره محل، انرژی، سیستم‌های سرمایشی، امنیت و نگهداری فیزیکی و دیگر خدمات را محاسبه کند. باید دلایل صریح و مشخصی برای استفاده از مراکز داده کولوکیشن وجود داشته باشد. مثلا، اطلاعات شرکت بسیار محرمانه هستند و امکان ذخیره‌سازی آن‌ها روی سرورهای شرکت خدمات‌دهنده وجود ندارد یا این‌که سرورهای شرکت از پیکربندی و سخت‌افزار خاصی بهره می‌برند که ارائه‌دهنده خدمات مراکزداده فاقد آن‌ها هستند. اگر دلایل محکمی برای انتخاب راهکار کولوکیشن وجود ندارد، بهتر است خدمات مراکزداده عمومی انتخاب شود.

۳- نیازهای انعطاف‌پذیر

هرگونه استقرار سرویس‌های کلاود در محل نیازمند داشتن درک بسیار بالا و عمیقی از بار کاری و ترافیک شبکه است. کسب‌وکارها باید بدانند دقیقا در اوج بار کاری با چه ترافیکی روبه‌رو هستند و چگونه باید آن را مدیریت و هدایت کنند که متحمل خسارت و زیان‌های بزرگ نشوند. در غیر این صورت، کلاود در محل به هدررفت منابع و سرمایه منجر می‌شود. در عوض، بسیاری از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات به‌خوبی می‌دانند چگونه باید ترافیک و پهنای‌باند مورد نیاز را تامین و در مواقع اضطراری آن را کنترل کنند که به کسب‌وکارها خسارتی وارد نشود. قدرت پیش‌بینی تقاضاها و تامین زیرساخت مورد نیاز برای آن بسیار دشوار و پیچیده است. غالب اوقات منابع سخت‌افزاری نصب‌شده در محل به هزینه‌های غیرضروری منجر می‌شود که در استفاده از کلاود عمومی یا مراکزداده حذف می‌شوند. بنابراین کسب‌وکاری باید سراغ کلاود خصوصی برود که دانش و قدرت نگاشت ترافیک و بار کاری را در تقاضاهای مختلف داشته باشد و بتواند تعیین کند دقیقا برای این حجم از ترافیک به چه منابع و زیرساختی نیاز دارد. 

۴- امنیت و انطباق

در بسیاری از شرکت‌های تجاری و سازمان‌ها، امنیت بر همه فاکتورهای دیگر تقدم دارد. مثلا، این سازمان‌ها ناچار می‌شوند روی کلاود خصوصی سرمایه‌گذاری کنند تا این‌که مجبور باشند از خدمات مراکزداده سود ببرند. اگر یک سازمان امکان سرمایه‌گذاری و تامین زیرساخت برای کلاود خصوصی یا کولوکیشن را ندارد؛ بررسی انطباق و امنیت سرویس‌های مراکزداده و کلاود عمومی حائز اهمیت می‌شود. گاهی اوقات استفاده از کلاود عمومی بهتر از مراکزداده است و امنیت بیشتری برای کارفرما تامین می‌کند. برخی راهکارها به دانش فنی و امنیتی کارمندان نیاز ندارند ولی برعکس برخی دیگر از سرویس‌ها نیازمند ارتقای دانش فنی کارمندان و بهبود مهارت‌های امنیتی آن‌ها هستند. سازمان‌ها باید چشم‌اندازی مشخص از دارایی‌های معنوی و تهدیدات بالقوه آن‌ها داشته باشند و براین‌اساس بین راهکارهای موجود یک گزینه مناسب‌تر را انتخاب کنند.

۵- هزینه‌ها

برای کسب‌وکارهای کوچک استفاده از کلاود عمومی یا خدمات مراکزداده بسیار به‌صرفه‌تر از کلاود خصوصی، کولوکیشن یا استقرار زیرساخت‌های اختصاصی در محل است. این کسب‌وکارها درگیر ده‌ها پیچیدگی فنی زیرساخت‌های شبکه نمی‌شوند و بر اساس نیازشان خدمات می‌گیرند و هزینه می‌کنند. اما شاید در سال‌های آتی و هم‌زمان با رشد این کسب‌وکارها و توسعه ظرفیت‌ها، انتخاب میان مراکزداده و کلاود خصوصی در محل دشوار‌تر شود. در اینجا، مدیرانی آی‌تی باید برآورد هزینه‌ای کاملی از راهکارهای موجود داشته باشند. گاهی اوقات در این شرایط، سرمایه‌گذاری بهتر از برون‌سپاری یا همکاری با یک شرکت ثالث برای تامین خدمات شبکه و ذخیره‌سازی است. برای مثال، یک استارت‌آپ اشتراک عکس و فیلم می‌تواند در سال اول یا دوم فعالیت خود از هاست‌ها و سرورهای شرکت‌های دیگر سود ببرد، اما در نهایت باید مراکزداده اختصاصی خود را در محل راه‌اندازی کند، چون در غیر این صورت تمامی درآمد خود را باید به مراکزداده ثالث بپردازد.

کلاود خصوصی بهتر است یا مراکز داده؟

همان‌طور که در ابتدای این مطلب هم اشاره کردیم، اصطلاح‌های کلاود خصوصی و مراکز داده می‌توانند در فرم‌های مختلفی پیاده‌سازی شود. کلاود خصوصی می‌تواند مبتنی بر یک زیرساخت اختصاصی در محل یا زیرساخت اختصاصی خارج از محل پیاده‌سازی شود. مراکزداده هم می‌تواند شامل زیرساخت اختصاصی در محل، مراکزداده کولوکیشن و مراکزداده راه دور باشد. گاهی اوقات کلاود عمومی می‌تواند بهتر از تمام مدل‌های دیگر عمل کند. 
عامل کلیدی و نقش‌آفرین در انتخاب یکی از این راهکارها، بار کاری و ترافیک شبکه است. بار کاری است که تعیین می‌کند یک سازمان به زیرساخت اختصاصی و انعطاف‌پذیر در محل دارد نیاز یا این‌که می‌تواند از خدمات راه دور مراکزداده سود ببرد. 
در سطح بعدی، عواملی مانند انطباق‌پذیری، امنیت، مقیاس‌پذیری و هزینه می‌توانند روی انتخاب بهترین گزینه تاثیرگذار باشند. همیشه به شرکت‌های تجاری و کسب‌وکارها در هر سطح و اندازه‌ای که هستند، پیشنهاد می‌شود ابتدا با یک مشاوره خدمات کلاود صحبت و گفت‌وگو کنند. در سال‌های اخیر، خدمات کلاود بسیار متنوع‌تر‌ و مدرن‌تر شده‌ است. جلسه‌های مشاوره و آشنایی بیشتر با خدمات کلاود می‌تواند کمک کند مدیران آی‌تی سازمان‌ها با اطمینان بیشتری سراغ کلاود عمومی، کلاود خصوصی، کولوکیشن یا مراکزداده بروند