یک سازمان به چه تعداد سرور نیاز دارد؟

سرورهای زیاد خوب هستند یا بد؟

هرچه تعداد سرورها زیاد باشد، مشکلی از بابت کمبود پهنای باند و ظرفیت ذخیره‌سازی وجود ندارد، اما سرمایه قابل توجهی برای خرید سرورها باید تخصیص داده شود که منطقی نیست. علاوه بر این، هرچه تعداد سرورها زیاد باشد، هزینه‌های جانبی و نگه‌داری آن‌ها زیاد خواهد بود و به‌جای آن‌که بودجه سازمان صرف رشد و توسعه شود، صرف نگه‌داری و استخدام متخصصانی می‌شود که وظیفه رسیدگی به سرورها را بر عهده دارند. در سویی دیگر، اگر تعداد سرورها کمتر از ظرفیت موردنیاز سازمان باشد، وب‌سایت یا سرویس‌های داخلی با کندی اجرا می‌شوند و بهره‌وری کارمندان کاهش پیدا می‌کند که خود مانعی بزرگ بر سر راه پیشرفت و گسترش‌پذیری فعالیت‌های تجاری خواهند بود. در هر دو حالت، سازمان به‌دلیل مشکلات زیرساختی، زمین‌گیر خواهد شد و از مسیر رشد و توسعه دور خواهد شد. 

سرور چیست؟

قبل از این‌که به معرفی نکاتی بپردازیم که باید هنگام خرید سرورها به آن‌ها دقت کنید، ابتدا باید تعریفی کوتاه درباره سرور و عملکرد آن ارائه کنیم. در ساده‌ترین تعریف، سرور، کامپیوتری است که اطلاعات را از طریق شبکه محلی برای کامپیوترهای دیگر ارسال می‌کند، منابع شبکه را مدیریت می‌کند و در دسترس کلاینت‌ها قرار می‌دهد. سرور، تجهیزات تحت شبکه را به یک‌دیگر متصل می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد اطلاعات را به‌اشتراک قرار دهند و به برنامه‌های کاربردی دسترسی داشته باشند. 

مطلب پیشنهادی

سروری نامریی، اما هم‌طراز با نمونه فیزیکی

سرور مجازی چیست و هنگام تهیه آن به چه نکاتی باید دقت کرد؟

به چه تعداد سرور نیاز داریم؟ 

هنگامی که قصد خرید سرور یا سرورهایی را برای سازمان داریم باید به نکات مختلفی دقت کنیم که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد: 

تعیین نوع کاربری سرور: اولین موردی که باید بررسی کنید، کاری است که قرار است سرور انجام دهد. امروزه، سرور‌های مختلفی برای انجام کارهای مختلف در بازار وجود دارند که هر یک بر مبنای کاری که انجام می‌دهند، سخت‌افزارهای خاصی دارند یا برای انجام برخی کارها باید سخت‌افزارهای تخصصی برای آن‌ها تهیه کرد. به‌طور مثال، الزامات سخت‌افزاری برای میزبانی وب با الزامات سخت‌افزاری برای میزبانی بانک‌های اطلاعاتی متفاوت هستند. این‌ مسئله که سرور چه کاری باید انجام دهد، اولین نکته‌ای است که باید به آن دقت کنید. به‌طور مثال، برخی سازمان‌ها برای کم کردن هزینه جانبی ترجیح می‌دهند از تجهیزاتی مثل تین‌کلاینت یا زیروکلاینت استفاده کنند، در چنین شرایطی به سروری نیاز است که توان پردازشی و فضای ذخیره‌سازی کافی داشته باشد تا کلاینت‌ها بتوانند از آن استفاده کنند، در حالی که برخی دیگر از سرورها برای پشتیبان‌گیری از اطلاعات و آرشیو اطلاعات به‌شکل محلی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، به چند سناریویی که کمک می‌کنند، دید روشنی در این زمینه به‌دست آورید، اشاره می‌کنیم:

• اگر در نظر دارید از سرور برای پشتیبان‌گیری از اطلاعات و اسناد استفاده کنید، باید سروری تهیه کنید که سینی (Bay) کافی برای میزبانی دیسک‌های سخت داشته باشد. 
•  اگر به وب‌سروری نیاز دارید که میزبان پایگاه‌های اطلاعاتی‌ای خواهد بود که قرار است به درخواست‌های زیاد کاربران پاسخ دهد، باید سروری تهیه کنید که بتواند از حافظه‌های اصلی با ظرفیت‌های بالا پشتیبانی کند و مجهز به اسلات‌های کافی برای استقرار حافظه‌های اصلی باشد. 
•  اگر حوزه فعالیت شرکت، هوش مصنوعی، داده‌کاوی، مدل‌سازی گرافیکی یا پردازش ویدئوها است، به سروری نیاز دارید که توانایی پشتیبانی از پردازنده‌های مرکزی قدرتمند را داشته باشد و ترجیحا از دو پردازنده مرکزی نسل جدید اینتل پشتیبانی کند. 
•  اگر حوزه فعالیت شرکت، خدمات ابری است و سرور باید تمام وقت روشن و قادر به ارائه خدمات باشد، به سرورهای نسل جدید مثل پرولینات اچ‌پی Gen10 یا Gen10 Plus نیاز دارید که توانایی پشتیبانی از جدیدترین پردازنده‌های اینتل و ظرفیت‌های در مقیاس ترابایت را داشته باشند. 

تعیین تعداد کاربران: تعداد کاربران، نکته مهم دیگری است که باید به آن دقت کنید، به‌ویژه اگر تعدادی زیادی از کاربران قرار است به‌طور همزمان از یک سرویس درون‌سازمانی استفاده کنند. به‌طور مثال، فرض کنید شرکت شما در زمینه بازرگانی یا فروش محصولات فعال است؛ در این حالت، اگر برآورد درستی در ارتباط با تعداد درخواست‌های خرید از وب‌سایت نداشته باشید، ممکن است وب‌سایت با سرعت بسیار کم به درخواست‌ها پاسخ داده یا به‌طور کامل از حرکت باز بماند. برای تعیین تعداد کاربران می‌توانید از معیارهایی مثل تعداد کاربران متصل به سرور در هر دقیقه (کاربرانی که به‌طور همزمان از سرور استفاده می‌کنند)، مدت زمانی که کاربران از سرور استفاده می‌کنند و تعداد درخواست‌هایی که برای سرور ارسال می‌کنند، استفاده کنید. با در نظر گرفتن این معیارها، اطمینان حاصل خواهید کرد که سرور حتا در زمان اوج مصرف قادر به خدمت‌رسانی است. 

در این زمینه نکته ظریفی وجود دارد. تعداد کاربران سرور به دو گروه تقسیم می‌شوند:

• کارمندان سازمان که برای انجام فعالیت‌های روزمره به سرور متصل شده و از خدمات آن استفاده می‌کنند و کاربران برون‌سازمانی که قرار است سرور به آن‌ها خدمت‌رسانی کند. به‌طور مثال، در یک فروشگاه آنلاین، هم کاربران داخلی و هم کاربران خارجی به وب‌سایتی که سرور میزبان اطلاعات آن است، متصل می‌شوند و از خدمات آن استفاده می‌کنند. 

تعیین میزان گسترش‌پذیری کسب‌وکار: در شرکت‌های کوچکی مثل استارت‌آپ‌ها، یک سرور می‌تواند به درخواست‌های کاربران پاسخ دهد، اما در شرکت‌های بزرگ‌تر باید از سرورهای اختصاصی در ارتباط با کاربردهایی مثل ایمیل سرور و برنامه سرور استفاده کرد. شرکت‌هایی که کارمندان کمی دارند، می‌توانند از یک سرور نه‌چندان گران‌قیمت برای انجام کارهای ساده‌ای مثل اشتراک‌گذاری اسناد و فایل‌ها استفاده کنند. در این مدل کسب‌وکارها، یک سرور به‌راحتی به نیازهای کاری پاسخ‌ می‌دهد. تنها نکته‌ای که باید به آن دقت کنید، ظرفیت ذخیره‌سازی‌ای است که سرور قادر به پشتیبانی از آن است. به‌طور مثال، سازمانی مثل شهرداری که اسناد عمومی زیادی را ثبت می‌کند و بیشتر اسناد باید برای مدت زمان طولانی نگه‌داری شوند، به ظرفیت ذخیره‌سازی زیادی نیاز دارد. 

سرورهای فیزیکی به‌شکل درون‌سازمانی در محل شرکت مستقر می‌شوند و نیازمند فضای فیزیکی برای استقرار و کارمندانی هستند که از آن پشتیبانی کنند. با توجه به گسترش روزافزون خدمات ابری، برخی سازمان‌ها ترجیح می‌دهند به‌جای یک سرور فیزیکی از یک سرور ابری استفاده کنند. در سرورهای ابری، شرکت ارائه‌دهنده خدمات به میزبانی سخت‌افزار می‌پردازد و فضای موردنیاز را از طریق مدل‌های رایانشی مثل PaaS ،IaaS یا SaaS و از طریق اینترنت در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. در این حالت، نیازی به استخدام کارشناسان فناوری اطلاعات برای نگه‌داری از سرور وجود ندارد و تنها کاری که باید انجام دهید، اجاره کردن سرویس ابری است که به آن نیاز دارید. در سرورهای ابری معمولا نگرانی‌ای از بابت امنیت و پشتیبان‌گیری اطلاات وجود ندارد. 

پشتیبان‌گیری از اطلاعات: مهم‌ترین اصلی که هنگام خرید سرورها باید به آن دقت کنید این است که قابلیت اطمینان زیادی داشته باشند و سرویس‌ها و منابع سیستمی آن‌ها هر زمان که نیاز است در دسترس باشند. راهکارهای مختلفی برای دستیابی به این هدف وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها، افزونگی است. افزونگی به این معنا است که اگر قطعه‌ای از سرور خراب شد، قطعه پشتیبان به‌شکل خودکار به مدار وارد شود و تا زمان تعویض قطعه خراب، خدمت‌رسانی کند. به‌طور مثال، اگر منبع تغذیه اصلی از کار افتاد، منبع تغذیه ثانویه به مدار وارد شود و اجازه ندهد برق موردنیاز سرور قطع شود. دومین راهکار دستیابی به اصل افزونگی، تقسیم بار کاری میان چند سرور است. بدیهی است که در این سناریو حداقل به بیش از دو سرور نیاز دارید که هزینه خرید و انرژی را افزایش می‌دهد، اما در مقابل قابلیت اطمینان را تضمین می‌کند و اجازه نمی‌دهد، فعالیت‌های تجاری متوقف شوند. 

مطلب پیشنهادی

چک‌لیست محافظت از سرور

راهکارهایی که برای تامین امنیت سرور باید به آن‌ها دقت کنید

چه سرورهایی در دسترس کسب‌وکارها قرار دارد؟

به‌طور معمول، شرکت‌هایی در ابعاد متوسط، دست‌کم به سه تا پنج سرور فیزیکی نیاز دارند که باید گزینه‌ درست، متناسب با نیازهای کاری و نکاتی که اشاره کردیم، خریداری شود. هنگامی که سرورهای فیزیکی خود را تهیه کردید، در ادامه باید به سراغ برنامه‌های کاربردی بروید که سرویس‌های موردنیاز را ارائه می‌کنند. به‌طور مثال، اگر قصد ثبت و ذخیره‌سازی ساختارمند اطلاعات را دارید به سرور پایگاه داده نیاز دارید. در ادامه به معرفی سرورهایی می‌پردازیم که ممکن است برای ارائه خدمات آنلاین به آن‌ها نیاز داشته باشید، اما قبل از آن اجازه دهید توضیح کوتاهی در ارتباط با سرور مجازی ارائه کنیم.

سرور مجازی (Virtual Server)

سرور مجازی، نرم‌افزار یا به عبارت دقیق‌تر، هایپروایزری است که اقدام به پارتیشن‌بندی یک سرور فیزیکی می‌کند. بیشتر سرورهای آنلاین که شرکت‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند، سرورهای مجازی هستند. سرورهای مجازی با هدف تخصیص منابع مشخصی از سرور فیزیکی مثل حافظه اصلی، پردازنده مرکزی و فضای ذخیره‌سازی، مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. از دید کاربر نهایی، او مالک یک سرور فیزیکی است که خدمات موردنیاز را ارائه می‌کند، در حالی که این هایپروایزر است که در پشت صحنه این فعالیت‌ها را هماهنگ و مدیریت می‌کند. مصرف‌کنندگان می‌توانند سرورهای مجازی را با هزینه‌ای کمتر از یک سرور فیزیکی اجاره کنند، زیرا شرکت‌های میزبان، سرورهای مجازی را در اختیار طیف گسترده‌ای از کاربران قرار می‌دهند و به همین دلیل هزینه اجاره این سرورها کاهش پیدا می‌کند. 

وب سرور (Web Server)

وب‌سایت‌هایی که روزانه از آن‌ها استفاده می‌‌کنید، توسط وب‌سرورها میزبانی می‌شوند. این سرور‌ها بر ارائه محتوای وب به کاربران متمرکز هستند. وب‌سرورها درخواست‌های GET و POST را از کاربران دریافت می‌کنند، آن‌ها را پردازش می‌کنند و نتیجه را باز می‌گردانند. درخواست GET زمانی که یک کاربر قصد دریافت اطلاعات را دارد و قرار نیست اطلاعاتی برای سرور ارسال کند، مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. در نقطه مقابل، درخواست POST زمانی اتفاق می‌افتد که یک کلاینت در نظر دارد اطلاعاتی را برای سرور ارسال کند و در ادامه انتظار دریافت پاسخی دارد. به‌عنوان مثال، پر کردن فرمی در یک وب سرور و کلیک روی دکمه ارسال یک درخواست POST از جانب کاربر برای سرور است. به‌طور معمول، مدیران شبکه از طریق ترمینال‌های خط فرمان به این سرورها متصل می‌شوند. 

سرور پایگاه داده

به‌طور معمول، یک سرور پایگاه داده روی یک سرور فیزیکی نصب می‌شود. این نوع سرور برای ذخیره‌سازی داده‌ها، اشتراک‌گذاری و دسترسی ساده به اطلاعات استفاده می‌شود. روش‌های بی‌شماری برای نگه‌داری و دسترسی به داده‌ها وجود دارد که یکی از رایج‌ترین آن‌ها زبان پرس‌و‌جوی ساختاریافته (SQL) است.  برنامه‌نویسان پایگاه داده می‌توانند با استفاده از اسکریپت‌نویسی و زبان تخصصی پایگاه داده روی این سرورها پایگاه‌های داده موردنیاز را ایجاد کنند. به‌طور معمول، برنامه‌های کاربردی وب مولفه‌های سمت سرور خود را به یک سرور پایگاه داده متصل می‌کنند تا داده‌ها را آن‌گونه که کاربران نیاز دارند در اختیارشان قرار دهند. نکته مهم امنیتی که باید به آن دقت کنید این است که وب‌سرورها و سرورهای پایگاه داده باید در ماشین‌های مختلف قرار داشته باشند تا اگر حمله هکری اتفاق افتاد، هکرها به تمامی اطلاعات مهم شرکت دسترسی پیدا نکنند. 

سرور ایمیل (eMail Server)

به‌طور معمول، یک سرور ایمیل روی پروتکل SMTP اجرا می‌شود، البته پروتکل‌های دیگری نیز وجود دارند که سرورهای پست الکترونیکی مدرن بر مبنای آن‌ها کار می‌کنند، اما SMTP پروتکل غالب است. یک سرور ایمیل با هدف مدیریت ساخت‌یافته ایمیل‌ها در سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سرورها می‌توانند به مدیریت ایمیل‌ها پرداخته و داده‌ها را برای سرورهای دیگر ارسال کنند. هنگامی که از سرورهای فوق و پروتکل SMTP استفاده می‌کنید، ممکن است برخی اطلاعات، مانند قالب‌بندی‌ها در هنگام ارسال ایمیل برای کاربران از دست بروند. به همین دلیل است که گاهی‌اوقات هنگامی که ایمیلی از یک سازمان دریافت می‌کنید، پست الکترونیک شما تنها متن‌ها را نشان می‌دهد. از پورت‌هایی که سرورهای ایمیل از آن‌ها استفاده می‌کنند باید به پورت 25 (SMTP)، پورت 587 (SMTP امن) و پورت 110 (POP3) اشاره کرد. 

وب‌سرور پروکسی

سازمان‌های بزرگی که نگران هستند هکرها به اطلاعات آن‌ها دسترسی پیدا کنند، از یک وب‌سرور پروکسی که توانایی پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف را دارد استفاده می‌کنند. این وب‌سرورها، درخواست‌های کاربران را دریافت می‌کنند، آن‌ها را ارزیابی و در صورت لزوم فیلتر می‌کنند و نتیجه را برای کاربر نهایی ارسال می‌کنند. 

سرور سامانه نام دامنه (DNS)

یک سرور سامانه نام دامنه برای ترجمه نام دامنه به آدرس‌های آی‌پی و بالعکس استفاده می‌شود. این سرور همان چیزی است که مرورگر شما هنگام تایپ نام دامنه و فشار کلید اینتر به آن مراجعه می‌کند. در این حالت، کاربران مجبور نیستند آدرس‌های آی‌پی را به‌خاطر بسپارند و سازمان‌ها می‌توانند نام مناسبی برای دامنه‌های خود انتخاب کنند. به‌طور معمول، ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) سرورهای سامانه نام دامنه را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. با این حال، بیشتر سازمان‌ها ترجیح می‌دهند از سرویس‌های رایگان مثل سرور نام دامنه گوگل به نشانی 8.8.8.8 استفاده کنند. هنگامی که کاربران یک نام دامنه ایجاد می‌کنند از سرورهای DNS استفاده می‌کنند. سرورهای سامانه نام دامنه بر مبنای رویکرد سلسله‌مراتبی کار می‌کنند. 

سرور FTP

سرورهای پروتکل انتقال فایل (FTP) با هدف میزبانی و اشتراک‌گذاری فایل‌ها بین کاربران استفاده می‌شوند. به‌طور پیش‌فرض، این سرورها از رمزگذاری استفاده نمی‌‌کنند که ضریب امنیتی آن‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد. به همین دلیل، جایگزین‌های ایمن‌تری برای سرور FTP ابداع شد که از آن جمله باید به SFTP که FTP روی پروتکل امن SSH است، اشاره کرد. این نوع سرور به کاربران اجازه می‌دهد تا فایل‌ها را در آن آپلود کنند یا پس از احراز هویت از طریق یک کلاینت FTP، فایل‌ها را دانلود کنند. همچنین، کاربران می‌توانند فایل‌های سرور را مشاهده کنند و به دلخواه فایل‌هایی را دانلود کنند. از پورت‌های مورد استفاده توسط سرورهای FTP باید به پورت‌های 20، 21 یا پورت 22 برای SFTP اشاره کرد. 

سرور فایل (File Server)

سرور فایل یا فایل سرور با سرور FTP متفاوت است و سرور مدرن‌تری است که می‌تواند فایل‌های شبکه‌شده را روی درایوها نگاشت (Map) کند. این حرف بدان معنا است که کاربران می‌توانند از مرورگر سیستم خود برای بررسی پوشه‌ها استفاده کنند. مزیت اصلی این مدل سرور‌ها این است که کاربران می‌توانند فایل‌های اشتراکی را آپلود و دانلود کنند. در این حالت، مجوزهای دسترسی به فایل‌ها توسط مدیر شبکه کنترل می‌شود. به‌طور معمول،  سرورهای فایل در شبکه‌های شرکتی در محیط اکتیو دایرکتوری ویندوز یا لینوکس نصب می‌شوند. 

سرور DHCP

سرور DHCP از پروتکل پیکربندی پویای میزبان (DHCP) برای پیکربندی تنظیمات شبکه کامپیوترهای کاربران استفاده می‌کند. یک سرور DHCP در یک شبکه محلی به‌جای پیکربندی دستی آدرس‌های آی‌پی (ایستا) و دیگر تنظیمات شبکه برای کلاینت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این حالت سرور فوق تنظیمات شبکه را به‌صورت پویا در در اختیار کامپیوترهای عضو شبکه محلی قرار می‌دهد.

 کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم به بررسی نکات مهمی بپردازیم که هنگام خرید سرور باید به آن‌ها دقت کنید. همان‌گونه که مشاهده کردید، خرید سرور به نوع کاربری یا به عبارت دقیق‌تر برنامه‌های کاربردی که روی آن‌ها نصب می‌شوند بستگی دارد. به بیان دقیق‌تر، برای نصب برنامه‌های سروری که به آن‌ها اشاره کردیم، باید زیرساخت فیزیکی مناسب را تهیه کنید تا در آینده با مشکل خاصی روبه‌رو نشوید.