اوبونتو 17.10 «آرت‌فول آردوارک» چه ویژگی‌های جدیدی دارد؟

بدون درنظر گرفتن اتفاقاتی که برای اوبونتو فون افتاد، فهمیدن این‌که چرا اوبونتو تا این حد متقاوت به‌نظر می‌رسد امر سخت و دشواری است. «مارک شاتلورث»، بنیان‌گذار اوبونتو و کانونیکال، در روز 5 آوریل اعلام کرد که این سیستم‌عامل دیگر هیچ برنامه‌ای برای اوبونتو فون و هم‌چنین دسکتاپ جدید یونیتی 8 که قرار بود جایگزین دسکتاپ فعلی یونیتی 7 شود، ندارد. در عوض، قرار است اوبونتو بیشتر روی دو بحث داغ دنیای فناوری یعنی ابر و اینترنت اشیا سرمایه‌گذاری می‌کند چون این پلتفرم آن‌قدر موفق بوده که خیلی از شرکت‌های برنامه‌های خود را بر مبنای آن طرح‌ریزی کرده‌اند.

این تغییرات از سوی اوبونتو خیلی مهم است. دسکتاپ فعلی یونیتی 7 در خیلی از نسخه‌های منتشر شده این سیستم‌عامل مورد بی‌توجهی قرار گرفت. از طرف دیگر، توسعه‌دهندگان وقت خود را روی بهینه‌سازی دسکتاپ یونیتی 8 گذاشته‌اند. این دسکتاپ با هدف اجرا روی دسکتاپ پی‌سی‌ها، گوشی‌ها، تلویزیون‌ها و هر چیزی که در این بین قرار دارد طراحی و ساخته شد. اوبونتو برای خودش سرور نمایشگر Mir را ساخت تا جایگزین سرور فعلی Xorg کند. آن‌ها برای رسیدن به این هدف تلاش بسیار زیادی کردند. علاوه بر این، توسعه‌دهندگان زمان زیادی از وقت‌شان را روی اوبونتو فون گذاشتند. اما یونیتی 8 و Mir هیچ‌گاه به یک حالت پایدار روی دسکتاپ نرسیدند. در آخر، همه این برنامه‌ها متوقف شد.

مارک شاتلورث اعلام کرد به‌جای تلاش برای همگرایی، کانونیکال به‌همان دسکتاپ گنوم رو می‌آورد و آن‌را با نسخه اوبونتو 18.04LTE منتشر می‌کند. نسخه فعلی، 17.10، پایدارترین نسخه منتشر شده قبل از انتشار 18.04 است. بنابراین، اوبونتو رویکرد خود را متوجه دسکتاپ جدیدی کرده که محیط آن می‌تواند تست و تثبیت شود.

در واقع، اوبونتو به‌جای این‌که تلاش کند تا دسکتاپ، سرور نمایشگر و پلتفرم مخصوص به‌خودش را توسعه دهد، تصمیم گرفته تا به‌ریشه خود به‌عنوان یکی از توزیع‌های لینوکس برگردد و از همان نرم‌افزار دسکتاپی استفاده کند که توسط جامعه بزرگ‌تر لینوکس توسعه داده شده است. اوبونتو قبل از این‌که یونیتی توسعه پیدا کند از گنوم استفاده می‌کرد و حالا قصد دارد دوباره از آن استفاده کند.

این تغییرات آن‌چنان هم بد نیست. شاید برخی از طرفداران اوبونتو بی‌صبرانه منتظر اوبونتو فون‌ها و دسکتاپ همگرا بودند، اما بیشتر کاربران از این‌که می‌بینند اوبونتو باز هم تصمیم گرفته تا به‌همان دسکتاپ پایدار قبلی برگردد و با جامعه بزرگ‌تر لینوکس کار کند، خوشحال هستند. کاربران اوبونتو دسکتاپ می‌توانند از دسکتاپ بهینه‌تر شده‌ای استفاده کنند که سرعت آن افزایش پیدا کرده است.

یونیتی 7 با پوسته گنوم جایگزین شده است

وقتی سیستم‌عامل اوبونتو 17.10 را برای اولین بار اجرا می‌کنید، متوجه می‌شوید که همه چیز متفاوت به‌نظر می‌رسد که اولین آن صفحه لاگین است. ظاهر جدید صفحه لاگین به‌دلیل این‌که اوبونتو منیجر صفحه نمایش را از LightDM به GDM گنوم سوییچ کرد، تفاوت پیدا کرده است.

صفحه لاگین فعلی به‌جای ترمینال مجازی 7 از ترمینال مجازی 1 استفاده می‌کند. در صورت تمایل می‌توانید با کلیدهای ترکیبی Ctrl+Alt+F1 به‌آن سوییچ کنید.

دسکتاپ قدیمی یونیتی 7 در حال حاضر با پوسته گنوم جایگزین شده و نحوه کار آن کمی متفاوت شده است. هرچند، اوبونتو تم دسکتاپ گنوم را طوری طراحی کرده تا با نسخه‌های قبلی اوبونتو تطابق داشته باشد. علاوه بر این، تنظیمات آن‌هم شبیه به‌یونیتی انجام شده و اپلیکیشن always-on-screen همیشه در قسمت چپ صفحه نمایش قرار دارد.

اوبونتو یک تغییر بزرگ دیگر هم در این نسخه انجام داده است: دکمه‌های مدیریت پنجره مجددا به‌سمت راست نوار عنوان هر پنجره برگشته در حالی‌که در نسخه قبلی در سمت چپ بود. وقتی اوبونتو در سال 2010 جای این دکمه‌ها را تغییر داد اعلام کرد که ایده‌های بزرگی در سر دارد، ولی هیچ‌وقت این ایده‌ها فرصت خودنمایی پیدا نکردند.

در بالای داک یک دکمه "Activities" قرار دارد و به‌کاربر این امکان را می‌دهد تا پنجره‌های باز را مشاهده و در آن‌ها جستجو کند. فضاهای کاری در سمت راست صفحه نمایش در دسترس هستند.

برای دیدن اپلیکیشن‌های روی سیستم می‌توانید روی دکمه‌ای که در پایین داک قرار دارد کلیک کنید و مانند همان کاری که در یونیتی می‌کردید در بین آن‌ها جستجو کنید.

در حالی‌که همه چیز نسبتا متفاوت به‌نظر می‌رسد، اما شباهت‌های زیادی هم وجود دارد. اوبونتو پیش از این اپلیکیشن‌های گنوم زیادی استفاده کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به مدیر فایل Nautilus اشاره کرد. خیلی از اپ‌های اوبونتو توسط گنوم ساخته شده‌اند و هم‌چنان روی دسکتاپ گنوم وجود دارند. این سیستم‌عامل، از Software Center خود در نسخه‌های قبلی به GNOME Software در اوبونتوی 16.04 سوییچ کرد و هم‌چنان در نسخه 17.10 دیده می‌شود فایرفاکس، LibreOffice، شاتول و ثاندربرد هم‌چنان در نسخه جدید حضور دارند.

پنجره Settings دسکتاپ ظاهر متفاوتی پیدا کرده اما کار با آن، هم‌چنان ساده است.

اوبونتو روی سیستم‌های پشتیبانی شده از Wayland استفاده می‌کند

اوبونتو در نسخه جدید با Xorg وداع کرده و به‌جای سرور نمایشگر Mir از Wayland استفاده می‌کند. این سرویس به‌صورت خودکار روی سیستم‌های پشتیبانی شده استفاده می‌شود. در واقع، Wayland جایگزینی پیشرفته برای Xorg است که توسط جامعه لینوکس توسعه داده شده بود و به‌غیر از اوبونتو روی توزیع‌های متفاوتی از لینوکس استفاده می‌شود.

البته، اگر برای سازگاری با برخی از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای خاص به سرور نمایشگر Xorg احتیاج داشتید هم‌چنان در دسترس است. فقط کافی است روی آیکون تنظیمات در صفحه لاگین کلیک کنید و قبل از وارد شدن به‌سیستم، "Ubuntu on Xorg" را انتخاب کنید.

ایزوهای 32 بیتی اوبونتو دسکتاپ خداحافظی کردند

اوبونتو پیش از این فایل‌های ایمیج 32 و 64 بیتی برای نصب این سیستم‌عامل را ارائه می‌کرد. اما، در نسخه 17.10 کاربران تنها قادر به‌دانلود ایزوهای 64 بیتی هستند.

در حال حاضر، بیشتر کاربران اوبونتو از نسخه 64 بیت استفاده می‌کنند و آن‌هایی که از نسخه 32 بیت استفاده می‌کنند هم عموما از آن روی پردازنده‌های 64 بیت استفاده می‌کنند. به‌گفته "دیمیتری جان لبکوف" از کانونیکال، "تست‌های محصولات دسکتاپ روی سخت‌افزار i386 بیشتر از این توجیه و کارایی ندارد."

با این‌حال، پردازنده‌های 32 بیتی هم‌چنان وجود دارند و اوبونتو هم نرم‌افزارهای 32 بیت ارائه می‌دهد. اگر اوبونتوی 32 بیت روی سیستم شما نصب شده می‌توانید آن‌را به‌نسخه 32 بیت اوبونتوی 17.10 ارتقاء دهید. نسخه‌های قبل از اوبونتو مانند Xubuntu و اوبونتو میت به‌ارائه ایمیج‌های نصب 32 بیت ادامه می‌دهند. ولی دیگر خبری از نسخه 32 بیت اوبونتو دسکتاپ اصلی برای نصب نیست.

سایر تغییرات

علاوه بر موارد اشاره شده در بالا، اوبونتو 17.0 تغییرات کوچک و جزئی زیادی دارد. طبق معمول، خیلی از پکیج‌های نرم‌افزاری به‌روزرسانی شده‌اند. اوبونتو 17.10 شامل لینوکس کرنل 4.13، گنوم 3.26، LibreOffice 5.4 و پایتون 3.6 می‌شود.

پشتیبانی چاپ بدون نیاز به‌درایور به‌خیلی از دستگاه‌ها اضافه شده و باعث می‌شود تا فرآیند چاپ روی بیشتر سخت‌افزارها ساده و آسان شود. پایتون 2 حذف شده و دسکتاپ اصلی به‌جای اوبونتو گنوم از گنوم استفاده می‌کند. کیبورد آن-اسکرین Caribou جایگزین Onboard شده است.