برای اولین بار در مدت زمان برگزاری این بازیها، ارائه خدماتی کلیدی همچون تخصیص مجوزها از طریق سرویسهای کلاود، مدیریت خواهند شد. این رویکرد را میتوان سرآغازی بر تغییر و تحول بزرگی در نظر گرفت؛ بهطوری که به بازیهای آینده اجازه خواهد داد فرایند اختصاص برخی خدمات را به صورت کاملاً دیجیتالی و از راه دور مدیریت کنند. در همین حال، وزارت دادگستری برزیل روی چهار دوربین هواایست (Aerostat) موسوم به WAMI بهمنظور پوشش حداکثری محدوده برگزاری مسابقات سرمایهگذاری کرده است. تا پیش از برگزاری این مسابقات دوربینهای یادشده تنها در اختیار نیروی نظامی ایالات متحده بودند. این دوربینها میتوانند تصویربرداری هوایی انجام داده و تصاویر فوری از مناطق مختلفی در گستره یک منطقه شهری ارائه دهند.
به کارگیری این دوربینها چه چیزی را به اثبات میرساند؟
بهکارگیری این دوربینها و فناوریهای اعلام میکنند که سالنهای محل برگزاری مسابقات و محیطهای اطراف این سالنها حتی بدون نظارت و حضور فیزیکی مقامات امنیتی مستقیماً قابل مشاهده و کنترل خواهند بود. کریستوفر گافنی، پژوهشگر جغرافیدان و استاد ارشد دانشگاه زوریخ که حوزه کاری او مربوط به رویدادهای بزرگ است، در این خصوص گفته است: «بازیهای این چنینی همیشه جولانگاه معرفی فناوریهای نظارتی جدیدی هستند که بهمنظور پیگیری موقعیت محلی مردم و شناسایی تهدیدات بالقوه استفاده میشوند. اما بهکارگیری این فناوریها بعد از اتمام بازیها همواره متغیر بوده و ثابت نیست.» ژان بنوا گوتیه، مدیر فناوری اطلاعات در کمیته المپیک (IOC) گفته است: «المپیکها بهترین فرصت برای تطابق و تکامل فناوریها به شمار میروند. این کار با الهام گرفتن از المپیک 2008 پکن و المپیک 2012 لندن و برقراری پیوندی میان فناوریهای قدیم و جدید حاصل میشود.» بودجه فناوری اطلاعات المپیک 2016 ریو بالغ بر 1.5 میلیارد دلار و شامل سامانههای مدیریت بازیها و نتایج بازیها بوده است. اتوس (Atos) یکی از قدیمیترین ارائهدهندگان خدمات فناوری اطلاعات که با کمیته بینالمللی المپیک سابقه همکاری دیرینهای دارد، این رویداد را بهمثابه کسبوکاری در نظر گرفته است که در آن 200 هزار کارمند در مدتزمان برگزاری این رویداد سرویسدهی به چهار میلیارد نفر را انجام خواهند داد. این کارمندان از سیستمهای مدیریت بازیها تا منابع انسانی و هر آن چیزی را که در کلاود میزبانی میشود، مدیریت میکنند. گویته در این خصوص گفته است:«در المپیک پکن، برای اولین بار شاهد حضور واقعی گوشیهای هوشمند بودیم. در المپیک لندن برای نخستینبار به سمت برنامههای کاربردی در این زمینه حرکت کردیم. امروز اگر هیچ پیشرفتی نداشته باشیم، میتوان گفت کموبیش از ردهخارجشده هستیم. در المپیک لندن بهکارگیری سرویسهای کلاود خیلی زودهنگام بود، به دلیل اینکه ارتباطات هنوز بهخوبی امروز نبودند. اما امروز شاهد تکامل این فناوری هستیم.»
این سیستمها با استفاده از راهکار کلاود، بر مبنای مکانیزم تشخیص چهره و از طریق بررسی گواهی عدم سوءپیشینه و با هماهنگی پلیس و اداره مهاجرت موفق شدند 300 هزار اعتبارنامه را در محل بررسی کرده و مدیریت کنند. این سرویسها را یک شرکت مخابراتی برزیلی به نام «Embrotal» ارائه کرده است. مراکز داده اولیه و ثانویه کلاود این شرکت در برزیل هستند و انعطافپذیری زیادی دارند. اتوس اطمینان داده است که کلاود همانند سرویسهای دیگر، از ضریب ایمنی بالایی بهره میبرد. مشیل هایروی، مدیر یکپارچهسازی فناوریها در ریو 2016 درباره این موضوع گفته است: «ما بهترین مکانیزمهای محافظتی را مطابق با قواعد برنامهنویسی که بر پایه امنیت قرار دارند، پیادهسازی کردهایم. ما آزمایشهایی را بر مبنای اصول امنیتی و تست نفوذ انجام دادیم. این کار قبل از نصب نرمافزارها در کلاود انجام شد. در ادامه و در مرحله دوم، کمیته سازماندهی خود شخصاً آزمایشهایی را در ارتباط با تست نفوذ به مرحله اجرا در آورد. در مجموع باید بگویم همانگونه که با سامانههای مرسوم کار میکنیم، میتوانیم با سرویسهای کلاود نیز به تعامل بپردازیم.» این فناوری اکنون آماده است تمامی 144 سالن محل برگزاری مسابقات و سالنهای عادی را تحت نظارت خود قرار دهد. این نظارت از طریق مرکز عملیات فناوری (TOC) که در برج فرماندهی ریو 2016 قرار دارد، انجام میشود (شکل 1).
شکل 1: نمایی از مرکز فرماندهی و کنترل مستقر در ریو
جالب آنکه تاکنون نزدیک به 200 هزار ساعت کار آزمایشی به همراه دوبار تمرین کامل فنی به مرحله اجرا در آمده است. این کار سنگین با هدف تأمین امنیت و صحت برگزاری مسابقات انجام شده است. در همین راستا، اتوس زمینی به مساحت 800 مترمربع را بر مبنای یک مدل جدید و با همکاری مرکز عملیات فناوری فنی بارسلونای اسپانیا بررسی کرده است. اما این کار به چه منظور صورت گرفته است؟ مرکز عملیات فناوری (Technology Operations Center) یک مرکز کنترل و فرماندهی است که بر 144 سالن عادی و ورزشی نظارت میکند. در مدتزمان برگزاری بازیها این مرکز با سهولت هرچه تمامتر بر سیستمهای فناوری اطلاعاتی که در مدتزمان برگزاری بازیها به پشتیبانی از آنها پرداخته است و نتایج تمام مسابقات ورزشی المپیک و پاراالمپیک را فوراً برای سراسر جهان مخابره میکنند، نظارت میکند.
قرار است این سیستمهای کلاود بعد از برگزاری مسابقات به پیونگ چانگ، جایی که بازیهای زمستانی 2018 در آنجا برگزار خواهد شد، تحویل داده شوند. بر همین اساس، پیونگ چانگ در حال ساخت آزمایشگاه فناوری اطلاعات است. مسئولان برگزاری مسابقات این شهر در نظر دارند سرویسهای کلاود را به بهترین شکل در مدتزمان برگزاری این بازیها استفاده کنند. پاتریک آدیبا، مدیرعامل رویدادهای بزرگ اتوس در این باره گفته است: «سیستمها به همین شکلی که در ریو از آنها استفاده میکنیم، استفاده خواهند شد، اما هزینهها کاهش پیدا میکنند و انعطافپذیری افزایش خواهد یافت. زمانی که کلاود را در اختیار داشته باشید، توانایی پیکربندی مجدد برخی از برنامههای مورد نیاز خود را به شیوهای بسیار سادهتر از یک مرکز داده ثابت در اختیار خواهید داشت. این کار نه تنها انعطافپذیری، بلکه ظرفیت شما را نیز افزایش خواهد داد. کلاود تقریباً نامحدود است. اما چالش اصلی این است که مردم را توجیه کنید به صورت مجازی فکر کنند. مردم عمدتاً در محیطهای فیزیکی کار میکنند، در نتیجه باید بدانند همان قواعد را این بار باید در محیط مجازی استفاده کنند. فناوریهایی که در المپیکها استفاده میشوند، حداقل هشت تا ده برابر بزرگتر از فناوریهایی هستند که در رویدادهای مشابه همچون فیفا به کار میروند. پیچیدگی المپیک بهمراتب فراتر از هر رویداد دیگری است.»
کلاود همراه با پوشش هوایی بسیار قدرتمند دفاعی مستحکم به وجود آورده است
چندی پیش، کارکنان ریو 2016 در طول آخرین تمرین فنی و نهایی خود نزدیک به 500 سناریو مختلف همچون سیل، قطعی شبکه ارتباطی، از بین رفتن خطوط حامل انرژی، به وجود آمدن تغییرات ناگهانی در زمانبندی برگزاری مسابقات و حملات امنیتی را در 22 سالن مختلف بررسی کردند. آنگونه که آدیبا گزارش داده است، با توجه به اتفاقات تروریستی که در این مدت در سراسر جهان رخ داده است، سطح آمادگی این المپیک مانند المپیک 2012 لندن بالا خواهد بود. آدیبا گفته است: «این المپیک نقطه عطف بسیار مهمی است. بدون شک فناوریهای مورد استفاده در این المپیک باعث به وجود آمدن تغییراتی خواهند شد و این تغییرات به واسطه سامانههای ارتباطاتی و مخابراتی به وجود آمدهاند. این تغییرات اعلام میکنند که نیازمند شبکههای ارتباطی بیشتری هستیم و به موازات آن به دادههای بیشتر و همچنین دادههای غنیتری در هر کجا و هر محل نیاز داریم. یکی دیگر از سیستمهایی که به این نیاز ما برای دسترسی به دادههای بیشتر پاسخ داده است، مجموعه دوربینهای Simera است؛ دوربینهایی که Logos Technologies آنها را ارائه کرده است.»
کیفیت تصاویری را که این دوربینها ارائه میدهند، میتوان با تصاویری که سرویس Google Earth ارائه میدهد، مقایسه کرد. این سیستمها مجهز به فناوری Tivo هستند. هر واحد مجهز به 13 دوربین الکترواپتیکالی است که در یک سیلندر قرار گرفتهاند. سیلندرها درون بالونهای هوایی کوچکی نصب خواهند شد. (شکل 2) این دوربینها به مقامات اجازه میدهند در صورت بروز هرگونه حادثهای با بررسی فیلمها فوراً به ردیابی فعالیتها بپردازند. تصاویر این دوربینها هر ثانیه بهروزرسانی میشوند. وزن این دوربینها 40 پوند است و میتوانند تا ارتفاع 200 متری پرواز کنند. این سطح بالاتر از دوربینهایی است که پلیس و گارد شهری ریو استفاده میکنند. شکل سه منطقهای را که هر یک از این دوربینها قادر به پوشش آن هستند، نشان میدهد.
شکل 2: نمایی از دوربینهای حامل دوربینهای Simera
محدود دب ال داف، مدیر برنامهریزی حسگرها در شرکت لوگوس گفته است: «دوربینهای سنتی ممکن است نتوانند هر چیزی را پوشش دهند؛ بهویژه اگر انفجاری در یک محل رخ دهد. به دلیل اینکه تصاویر ممکن است با دود پوشیده شده باشند. اما دوربینهای Simera به اندازهای هوشمند هستند که هرگونه فعالیت یا حرکتی را بیآنکه نیازی به هدایت دستی داشته باشند، ضبط میکنند. سیستمهای ما همواره در حال ضبط صحنههایی خواهند بود که ممکن است از دید شما دور باشند. دوربینهای Simera میتوانند حجم زیادی از اطلاعات را زمانی که قصد دارید حادثهای را بررسی کنید، در اختیار شما قرار دهند. در اینجا میتوانید حرکت چندین شی متحرک را دنبال کنید. این دوربینها تصویر همه اشیایی را که در حادثه حضور داشتهاند و جزء اطلاعات ارزشمندی برای پلیس به شمار میروند و به پیدا کردن مضنونان کمک میکنند، ارائه میدهند.» این سیستم اولینبار برای ارتش ایالات متحده در جنگ عراق و افغانستان طراحی شده بود. این دوربینها بهراحتی روی هاوکها نصب شدند. نسخه سبکتر آنها به نام Kestrel در سال 2011 ساخته شد و در نهایت Simera بسیار سبکتر از دو نمونه قبلی طراحی شد. استفاده از این سیستمها در المپیک ریو اولین کاربرد غیرنظامی این دوربینها است که در آینده میتوانند برای امدادرسانی، حفاظت از حیات وحش و حتی محافظت از پارکهای ملی استفاده شوند. با استفاده از این دوربینها سریعاً اتفاقاتی را که در خیابان رخ میدهد، مشاهده میکنید. میدانید مردم در کجا ایستادهاند و میدانید پلیس در محل حضور دارد یا نه. در نتیجه، هنگامی که حادثهای رخ میدهد، سریعترین واکنش را نشان میدهید. هر یک از این دوربینها میتوانند از ارتفاع 200 متری محدودهای به شعاع 40 مترمربع را در اطراف سالن برگزاری مسابقات پوشش دهند. اما نمیتوانند افراد را شناسایی کنند. برونو اونا، مدیر آلتاو (ALTAVE) در این باره گفته است: «مفهوم کارکردی این دوربینها با آن چیزی که بسیاری از مردم تصور میکنند، متفاوت است. آنچه مردم میخواهند، دیدن و شناسایی چهرهها همراه با تمام جزئیات مربوط به آنها است. اما این سیستمها برای اهداف متفاوتی طراحی شدهاند. با استفاده از این دوربینها ایدهای از هر آن چیزی که در حال اتفاق افتادن است، به دست خواهید آورد. در نتیجه برای آنکه بتوانید واکنش سریعی از خود نشان دهید، به تصاویر بسیار بزرگی نیاز دارید.
شکل 3: محدوده عملیاتی Simera بسیار گسترده بوده و میتواند تصاویر ارسالی خود را بر اساس بازه زمانی و ساعت ضبط تصاویر نشان دهد. این دوربینهای گران برای هر بلوک شهری اطلاعات طبقهبندیشده ارائه میکند.
حسگرهای تعبیهشده درون این دوربینها قادر به ضبط تصاویر 120 مگاپیکسلی هستند که معادل 60 تلویزیون فول اچدی است.» این دوربینها میتوانند در باران و بادی با حداکثر سرعت 60 کیلومتر در ساعت به ضبط تصاویر بپردازند. جالب است بدانید در مدتزمان تمرین آزمایشی، این دوربینها و بالونهای حملکننده آنها هدف اصابت گلوله قرار گرفتهاند. آزمایشها نشان دادند بالونهایی که وظیفه حمل این دوربینها را دارند، با اصابت تیر منفجر نمیشوند، سقوط نمیکنند و گاز درون آنها به بیرون متصاعد نمیشود. در این آزمایش نزدیک به 39 مرتبه بالونها هدف شلیک قرار گرفتند. در نتیجه بهترین راهحل برای المپیک به شمار میروند. نزدیک به 80 پلیس و 20 نیروی امنیتی، آموزشهای مختلفی را پشت سر گذاشتهاند تا بتوانند با این دوربینها کار کنند. در نتیجه، در حالی که ورزشکاران خود را آماده میکنند تا رکورد جدیدی را در ورزشگاهها به ثبت برسانند، در پشت صحنه افرادی قرار دارند که در حال تعیین استانداردهای جدیدی برای دنیای فناوری هستند. آدیبا میگوید: «امروزه در سراسر جهان، شاهد حضور حجم گستردهای از دستگاههای متصل به اینترنت هستید؛ چالشی که روزبهروز بر ابعاد آن افزوده میشود، این است که چگونه میتوانیم سرویسهای جدیدی را ایجاد کنیم که توانایی کار با دادههایی را که در دسترس ما قرار دارند، داشته باشند. ریو را باید سنگبنای این مهم در نظر بگیریم. به دلیل اینکه در این المپیک در حال کار با فناوریهای آینده هستیم. فناوریهای امروزی در بازیهای آینده خود زمینهساز خلق فناوریهای جدیدتری خواهند شد.» در نهایت باید گفت فناوری در حال رقابت با خود است.
==============================
شاید به این مقالات هم علاقمند باشید:
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟