در هنگام خرید سرور فیزیکی به چه نکاتی باید دقت کنیم؟

در مقاله سرور مجازی چیست و چه قابلیت‌هایی ارایه می‌کند به نکات مهمی اشاره کردیم که برای خریداری سرور مجازی باید به آن‌ها دقت کنید. با این‌حال، همان‌گونه که اشاره کردیم، سرورهای فیزیکی به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، مثل کنترل کامل بر سرور و اختصاصی بودن منابع مورد توجه شرکت‌ها و کسب‌وکارهای متوسط و بزرگ قرار دارند. در شرایطی که زیرساخت‌های ابری و انواع مختلفی از فناوری‌های مجازی‌ساز با قیمت‌های تقریبا مناسب در دسترس شرکت‌ها قرار دارند، با این‌حال، برخی از سازمان‌ها نیازمند سرورهای اختصاصی و فیزیکی هستند تا تبادلات تجاری را روی سرورهای داخلی شرکت ذخیره شوند. در این مقاله با نکاتی آشنا می‌شوید که هنگام خرید سرور فیزیکی باید به آن‌ها دقت کنید. 

کامپیوتر شخصی در قالب سرور (اشتباه بزرگ)

برخی شرکت‌ها به دلایل مختلفی همچون صرفه‌جویی مالی از کامپیوترهای شخصی به عنوان سرور استفاده می‌کنند، به این شکل که یک سیستم‌عامل سرور مانند ویندوز سرور 2016 یا 2019 را روی کامپیوتر معمولی نصب می‌کنند تا رایانه شخصی تبدیل به سرور شود. در مرحله بعد، نرم‌افزارهای مهمی مانند نرم‌افزارهای مالی و خودکارسازی اداری، فایل‌ها و پوشه‌های اشتراکی را روی آن نصب و پیکربندی می‌کنند، حساب‌های کاربری تعریف می‌کنند و به کارمندان اجازه دسترسی به پوشه‌ها و منابع این کامپیوتر به ظاهر سرور را می‌دهند. این‌کار خسارت زیادی به شرکت یا سازمان وارد می‌کند که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

1. طول عمر و عملکرد سرورها بیشتر از کامپیوترهای شخصی است: کامپیوترهای شخصی برای کاربردهای خانگی و اداری طراحی شده‌اند و جایگزین مناسبی برای سرورها نیستند. با توجه به این‌که سرورها 24 ساعته روشن هستند و فقط برای رفع ایراد یا ارتقای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از دسترس خارج می‌شوند، طول عمر و عملکرد مولفه‌های آن‌ها بیشتر از کامپیوترهای خانگی است. قطعات استفاده‌شده در سرورها، مانند هارددیسک‌ها، منابع تغذیه، حافظه اصلی و پردازنده‌ها، در مقایسه با کامپیوترها شخصی طول عمر بیشتری دارند. اگر کامپیوتر شخصی را در جایگاه سرور قرار دهید و آن‌را دائم روشن بگذارید، در کمتر از 2 تا 3 سال باید با آن خداحافظی کرده و منتظر خراب شدن قطعات مختلف آن باشید. 

2- قطعات سرورها کیفیت بهتری دارند و برای پردازش‌های سنگین‌ ساخته شده‌اند: پردازنده‌ها، حافظه اصلی و هارددیسک‌های استفاده شده در سرورها در مقایسه با قطعات کامپیوترهای شخصی، امکانات، سرعت و کیفیت بالاتری دارند و توان پردازش بیشتری را ارایه می‌کنند. به‌طور مثال، پردازنده‌هایی که در سرورها استفاده می‌شود، از خانواده Xeon شرکت اینتل هستند که در مقایسه با پردازنده‌های خانواده Core i شرکت اینتل که در کامپیوترهای شخصی استفاده می‌شوند، قدرت پردازشی بیشتر، کیفیت ساخت بالاتر و امکانات خاصی دارند.

3. سرورها امکانات مختلفی برای تامین امنیت ارایه می‌کنند: در سرورها قابلیت‌هایی قرار گرفته تا بتوانید نرخ از دست رفتن داده‌ها را به حداقل برسانید. به‌طور مثال، به وسیله قطعه‌ای به‌نام کنترل‌کننده رید (Raid Controller) که در سرورها استفاده می‌شود، می‌توانید دیسک‌های سخت سرور را مدیریت کنید و توانایی پشتیبان‌گیری از اطلاعات را داشته باشید. این قابلیت در کامپیوترهای شخصی به شکل کاملا محدودی در دسترس قرار دارد که در نهایت از دست رفتن اطلاعات را به همراه دارد. 

4. سرورها قابلیت پشتیبانی از فناوری‌های مجازی‌ساز را بهتر از کامپیوترهای شخصی دارند: نرم‌افزارهای مدیریت شبکه‌های کامپیوتری پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند که بزرگ‌ترین آن‌ها مجازی‌سازی است. این فناوری به شرکت‌ها اجازه می‌دهد یک سرور فیزیکی را به سرورهای مجازی مختلفی تقسیم کنند. در شرایطی که سرور به لحاظ فیزیکی یک عدد است، اما به لحاظ منطقی می‌تواند به چند سرور مجازی تبدیل شود و برای کاربردهای مختلفی استفاده شود. 

چگونه سرور مناسبی را تهیه کنیم؟

به‌طور کلی، مسئولیت خرید سرور بر عهده معمار شبکه یا مهندس شبکه است و این متخصصان بر مبنای الزامات کسب‌وکار اقدام به خرید سرور می‌کنند. در هنگام خرید سرور باید به هفت معیار مهم فضای موردنیاز برای سرور، نحوه پیاده‌سازی و نصب،  چگونگی مدیریت، منبع تغذیه و خنک‌سازی، چگونگی برقراری ارتباط کلاینت‌ها با سرور، کابل‌کشی‌ها و هزینه‌ها که به‌ دو گروه هزینه‌های خرید (CAPEX) و هزینه‌های نگه‌داری (OPEX) تقسیم می‌شوند دقت کنید. اگر به این هفت معیار کلیدی به همراه معیارهایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم دقت کنید، قادر به انتخاب بهترین سرور متناسب با نیازهای کاری سازمان خواهید بود. از نکات مهم دیگری که باید به آن‌ها دقت کنید به موارد زیر باید اشاره کرد: 

1. الزامات کسب‌وکار را مشخص کنید

قبل از آن‌که فروشگاه‌های آنلاین را باز کنید و به جست‌وجوی سرورهای مختلف بپردازید، ابتدا به دنبال پاسخی برای پرسش‌های زیر باشید.

•  کسب‌وکار شما به دنبال چیست؟ 
•  آیا حوزه کاری سازمان گسترده‌تر می‌شود و نیاز به زیرساخت‌های منعطف و همسو با تغییرات و نیازهای کسب‌وکار دارید؟
•  به دنبال افزایش عملکرد و بهره‌وری کارمندان هستید؟
•  به دنبال نرم‌افزارهایی هستید که امکان برقراری ارتباطات از راه دور را ارایه می‌کنند یا در نظر دارید از نرم‌افزارهایی مثل Skype for Business برای تعامل کارمندان با یکدیگر استفاده کنید؟ 
•  سرور قرار است چه کاری انجام دهد؟ به‌طور مثال سرور باید نقش کنترل‌کننده دامنه را داشته باشد، قرار است نقش میل‌سرور را بازی کند، در نظر دارید یک شبکه‌ کلاینت‌سرور را پیاده‌سازی کنید؟ 
•  چه تعداد کارمند در سازمان دارید؟
•  چه مشکلاتی در سازمان دارید که سرور قادر به حل آن‌ها است؟
•  سرعت رشد کسب‌وکار را چقدر ارزیابی می‌کنید (به ویژه در این برهه زمانی که وضعیت اقتصادی چندان مناسب نیست)؟ 
•  قرار است از چه نرم‌افزارهایی روی سرور استفاده کنید و چه تعداد کلاینت به سرور متصل می‌شوند؟
•  چه اطلاعاتی قرار است توسط سرور پردازش شوند، آیا سرعت معیار مهمی است؟
•  به چه مقدار حافظه اصلی نیاز دارید؟
•  به چه مقدار فضای ذخیر‌ه‌سازی و از چه نوعی نیاز دارید (دیسک سخت، حافظه حالت جامد یا ترکیبی از هر دو مورد)؟
•  قرار است از چه RAID و کنترل‌کننده RAID روی سرور استفاده کنید؟
•  به چه تعداد پورت شبکه روی سرور نیاز دارید؟
• قرار است چه سیستم‌عاملی روی سرور نصب شود؟
•  چه فضایی برای استقرار سرور در نظر گرفته‌اید، آیا فضای کاربری برای سرورهای ایستاده دارید یا بهترین انتخاب رک‌مونت‌سرور یا سرور تیغه‌ای است؟ 
•  در نظر دارید رسانه‌های ذخیره‌ساز تحت شبکه را برای پشتیبان‌گیری از سرور به شبکه اضافه کنید؟
•  سرور قرار است به بیش از یک شبکه متصل شود، از چه مکانیزم‌ها و پروتکل‌هایی برای برقراری ارتباط سرور با شبکه استفاده می‌کنید؟

2. چه بودجه‌ای برای خرید سرور در نظر گرفته‌اید؟

بودجه‌ای که برای خرید سرور در نظر گرفته‌اید با الزامات مرحله قبل ارتباط مستقیمی دارند. برخی شرکت‌ها به دنبال آن هستند تا تجهیزات را درون رک‌سرورها قرار دهند، در حالی که برخی دیگر به دنبال سرورهای ایستاده، رکمونت‌کلاینت و نمونه‌های مشابه هستند. هر یک از سرورهای فوق تعاریف خاص خود را دارند که روی قیمت نهایی آن‌ها تاثیرگذار است. بنابراین باید بودجه‌ای که برای این منظور در نظر گرفته‌اید را مشخص کنید. 

3. سرورهای اچ‌پی 

سرورهای اچ‌پی اولین انتخاب سازمان‌ها در ایران و سایر کشورها هستند، زیرا قابلیت‌های کاربردی زیادی ارایه می‌کنند و طول عمر قطعات آن‌ها زیاد است. نکته مهمی که قبل از معرفی سرورهای اچ‌پی باید به آن اشاره کنیم، اصطلاح پرولیانت اچ‌پی (HPE ProLiant) است. پرولیانت اچ‌پی نام برندی از سرورهای اچ‌پی است که پیش‌تر، توسعه و فروش آن توسط شرکت Compaq انجام می‌گرفت. پس از آن‌که شرکت Compaq با اچ‌پی ادغام شد، اچ‌پی نسل قدیمی سرورهای خود NetServer  را بازنشسته کرد و پرولیانت را جایگزین آن کرد. سرورهای پرولیانت را باید سرآغازی بزرگ بر ساخت سرورهای قدرتمند اچ‌پی دانست. سرورهایی که بدون مشکل قادر به پاسخ‌گویی به نیازهای کاری شرکت‌های کوچک تا بزرگ هستند و همان‌گونه که مشاهده خواهید کرد، قابلیت‌های کارآمدی در ارتباط با شبکه‌های محلی، ابری یا ترکیبی ارایه می‌کنند. سرورهای اچ‌پی به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد: 

• HPE Synergy: زیرساختی از سرورهای تیغه‌ای قابل ادغام که توانایی کار در هر محیط و شرایط کاری ابر ترکیبی را دارد ارایه می‌کند. سرور
•  HP Synergy مبتنی بر زیرساخت‌های هوشمند اچ‌پی است که لینک‌های مدیریتی و توسعه‌پذیر را به‌شکل توکار به خدمت می‌گیرد. سرور سینرژی می‌تواند منابع را بر اساس نیازهای تعریف شده ترکیب کند و آن‌ها را توسعه دهد. این سرورها برای برطرف کردن نیازهای جاری و آینده سازمان‌ها طراحی شده‌اند تا شرکت‌ها با سهولت بتوانند پهنای باند را گسترش دهند. 
• HPE ProLiant ML: سرورهای ایستاده‌ای (Tower) هستند که برای کسب‌وکارهای متوسط و کوچک طراحی شده‌اند. آن‌ها می‌توانند به راحتی با زیرساخت‌های ابری هیبریدی یا داخلی کار کنند. اگر به دنبال آن هستید که از یک ایستگاه کاری قدرتمند برای اجرای نرم‌افزارهای سنگین گرافیکی یا پردازشی استفاده کنید، سرورهای سری ‌ProLiant ML  انتخاب خوبی هستند و توان محاسباتی خوبی در اختیار کلاینت‌ها قرار می‌دهند. این سرورها می‌توانند به راحتی با کارت‌های گرافیکی و زیرساخت‌های سخت‌افزاری هماهنگ شوند و خروجی قابل قبولی را ارایه کنند. 
• HPE ProLiant DL: سرورهای بهینه‌سازی شده برای رک‌ها، مطابق با استانداردهای امنیتی سرورهای صنعتی هستند. این سرورها قدرتمندتر از مدل ML هستند و به دلیل این‌که امکان قراردادن آن‌ها  در رک‌ها وجود دارد به‌نام سرورهای رکمونت (Rackmount) نامیده می‌شوند. سرورهای فوق به شرکت‌ها اجازه می‌دهند بر مبنای نیاز کاری اقدام به ارتقا مولفه‌های سخت‌افزاری کنند تا به توان پردازشی قدرتمندتر، فضای ذخیره‌سازی بیشتر یا امنیت بهتر دست پیدا کنند. اگر قصد راه‌اندازی شبکه‌ای با تمام امکانات را دارید، سروهای ‌ProLiant DL بهترین انتخاب هستند. سرورهای ‌ProLiant DL امکانات نرم‌افزاری خوبی برای مدیریت، نظارت، امنیت و ذخیره‌سازی ارایه می‌کنند. 
• سرور‌های ProLiant Blade: این سرورها عملکردی نزدیک با سرورهای ‌ProLiant DL دارند، با این تفاوت که به‌شکل عمودی در رک قرار می‌گیرند. این مدل نیز قابلیت‌ها خوبی در ارتباط با توان پردازشی، ذخیره‌سازی، شبکه و مجازی‌سازی ارایه می‌کند. این سرورها به دلیل این‌که فضای کمی را اشغال می‌کنند مورد توجه سازمان‌ها قرار دارند. 
• سرورهای HPE Superdome Flex: این گروه از سرورها به‌شکل ماژولار و مبتنی بر معماری X86 هستند و زیرساختی قابل اعتماد برای نرم‌افزارها و کاربردهای مختلف ارایه می‌کنند. 
• HPE Apollo: این گروه از سرورها به گونه‌ای طراحی و بهینه‌سازی شده‌اند تا بتوانند محاسبات سریع (HPC)  و حجم بزرگی از داده‌ها که نیازمند تحلیل هستند را به خوبی مدیریت کنند. به‌طور کلی این سرورها با هدف دستیابی به عملکرد، گسترش‌پذیری و بهره‌وری بالا طراحی شده‌اند. این سرورها گزینه مناسبی برای آموزش مدل‌های هوشمند هستند و به دلیل قیمت زیادی که دارند خرید آن‌ها برای سازمان‌های بزرگ توجیه اقتصادی دارد. انعطاف‌پذیری در طراحی و سهولت در ارتقا باعث شده تا سرورهای فوق در زمینه ارایه خدمات وب، میزبانی وب، پردازش بزرگ داده‌ها و بارهای کاری سنگین گزینه مناسبی باشند. 
• HPE SimliVity: یک زیرساخت کاملا همگرا ارایه می‌کند تا عملکرد برنامه‌ها بهبود پیدا کرده و پیوستگی، عملکرد، پشتیبان‌گیری و بازیابی از ماشین‌های مجازی با سهولت انجام شود. 
• HPE Edgeline: این سرورها قادر به ترکیب ساختارهای OT و IT در سطح سازمانی هستند. این سرورها با قابلیت‌های فوق‌العاده خود دستیابی به بهترین و پیشرفته‌ترین محاسبات را ارایه می‌کنند. 
• HPE Cloudline: یک زیرساخت با طراحی انعطاف‌پذیر و مناسب برای مراکز داده ابرمحور است. از سرورهای مطرح این مدل باید به HPE Cloudline CL2100 /2200 /3150 Gen10، HPE Cloudline CL2100 /3100 G3، HPE Cloudline CL2200 G3 ، 1211R و HPE Cloudline CL3100 G4 اشاره کرد. 
• HPE Composable Rack: زیرساخت ابر ترکیبی با طراحی باز و انعطاف‌پذیر هستند که امکان تطابق‌پذیری در مقیاس رک را دارند و می‌توانند تجربه پردازش ابری در شبکه‌های محلی را ارایه کنند.

4. دسترس‌پذیری

درایورهای Hot-Plug، اسلات‌های PCI، ذخیره‌‌ساز RAID، وجود PSUها و فن‌های زیاد، پایداری سرور را بیشتر می‌کنند. تولیدکنندگان سرور برای افزایش پایداری سرور از رویکرد مقاومت در برابر خرابی‌ها (Fault-Tolerant) استفاده می‌کنند تا سرور بتواند با تحمل خطا‌های جزیی و ساده خدمت‌رسانی را ادامه دهد. برای این منظور از تکنیک‌هایی مثل افزونگی قطعات و مولفه‌های سخت‌افزاری استفاده می‌شود. علاوه بر این، شرکت‌ها می‌توانند بر مبنای اصل خوشه‌بندی که مبتنی بر خریداری دو یا چند سرور متصل به یکدیگر است، آستانه تحمل خطا را افزایش دهند و بتوانند در صورت بروز مشکل جدی در سخت‌افزارها بازهم به خدمت‌رسانی ادامه دهند، البته در این حالت هزینه تمام شده بیشتر می‌شود. به‌طور معمول، سرورهایی که دسترس‌پذیری بالا را ارایه می‌کنند از درایورهای Hot-Plug استفاده می‌کنند. این درایورها به کنترل‌کننده‌های RAID، کنترل‌کننده‌هایی که روی اسلات PCI مادربورد یا به‌شکل یکپارچه روی مادربورد نصب شده‌اند، تجهیز شده‌اند. 

5. سرویس‌پذیری و مدیریت‌پذیری مطلوب 

نرم‌‌افزارهایی که برای مدیریت سرورها ارایه می‌شوند، در حالت پایه قابلیت‌های اولیه و محدودی ارایه می‌کنند. این نرم‌افزار‌ها در حالت حرفه‌ای و هنگامی که لایسنس خدمات حرفه‌ای از شرکت سازنده خریداری شده باشد، نظارت و کنترل از راه دور سرور را ارایه می‌کنند و به سرپرستان شبکه اجازه می‌دهند فایل‌های گزارش را بررسی کرده، بایوس و نرم‌افزار سرور را ارتقا دهند یا از راه دور فرمان خاموش کردن سرور را ارسال کنند. ‌امکان پیکر‌بندی و مدیریت ابزارهای ذخیره‌‌سازی، مانیتور کردن فعالیت پردازنده و میزان استفاده از دیسک، تنظیم پارامترها برای پیش‌‌بینی خطاها و مشکلات سیستم، عیب‌‌یابی و تنظیم سرور برای ارسال هشدار در موارد گوناگون از دیگر قابلیت‌های مدیریتی ارایه شده توسط این نرم‌افزارها است. سرویس‌‌پذیری معیار دیگری است که باید به آن دقت کنید. در مبحث سرویس‌پذیری، سرورها در محفظه خاصی قرار می‌گیرد تا بدون نیاز به آچار و ابزارهای دیگر به آن دسترسی داشت و بتوان قطعات Hot-Plug یا Hot-Swap را با سهولت بیشتری تعویض کرد. 

6. ابعاد فیزیکی و گسترش‌پذیری 

اندازه فیزیکی معیار مهمی است که باید به آن دقت کنید. این‌گونه به نظر می‌رسد که سرورهای مدل ایستاده (Tower) به تدریج در حال واگذاری میدان به سرورهای رک‌مونت هستند. رک‌مونت‌ سرورها با ارتفاع‌های مختلف به بازار عرضه می‌شوند و می‌توانند از یک تا هشت یونیت سرور را اشغال کنند، در حالی که عرض استاندارد آن‌ها 19 اینچ است. رک‌مونت‌سرورها ضمن صرفه‌‌جویی در فضایی که اشغال می‌کنند، قابلیت نصب درایورهای جدید را دارند و با ارایه اسلات‌های گسترش‌پذیر در پشت دستگاه فرایند نگهداری را ساده می‌کنند. 

کلام آخر

مواردی که به آن‌ها اشاره شد از مهم‌ترین نکاتی هستند که باید در زمینه خرید سرور به آن‌ها دقت کنید. در کنار مواردی که به آن‌ها اشاره شد، به چند اصل کلی دیگر نیز دقت کنید. سعی کنید، به دنبال توسعه شبکه برای پاسخ‌گویی به نیازهای آینده باشید. سروری خریداری کنید که به موازات افزایش الزامات کاری قابل توسعه باشد. سروری خریداری کنید که قابلیت‌های ویژه‌ای مثل تراشه مدیریتی مخصوص سرورها، عملکرد بالا در زمان انجام عملیات ورودی و خروجی، سطوح مختلفی از RAID برای هارددیسک‌ها را ارایه کند. اگر در نظر دارید از سرور برای انجام کارهای فراسازمانی استفاده کنید یا به عبارت دقیق‌تر، قصد سرویس‌دهی به شرکت‌های دیگر را دارید، در زمان خرید به مبحث ارتقا مولفه‌های سخت‌افزاری و در دسترس بودن آن‌ها در بازار دقت کنید تا در زمان بروز مشکل، سرور برای مدت زمان طولانی از دسترس خارج نشود. در هنگام خرید باید به لایسنس سیستم‌عامل و نرم‌افزار مدیریتی سرور دقت کنید.

اگر سازمان تعداد کمی کلاینت دارد به جای خرید سرور فیزیکی از مدل مجازی استفاده کنید. اگر قرار است سرور در مراکز داده اجاره‌ای مستقر شود باید به رک‌مونت بودن و تعداد یونیت‌هایی که در رک اشغال می‌کند دقت کنید و از شرکت‌هایی خرید کنید که گارانتی و خدمات پس از فروش معتبری را ارایه می‌ کنند. با رعایت این توصیه‌ها محصولی که خرید می‌کنید در بلندمدت بازگشت سرمایه را به همراه خواهند داشت