آشنایی با پر کاربردترین اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال

1. آلت‌کوین‌ها (Altcoin)

آلت‌کوین (Altcoin) از پر کاربردترین اصطلاحات دنیای رمزارزها است و اشاره به تمامی ارزهای دیجیتال دارد که پس از بیت‌کوین پدید آمدند. هر رمز ارزی که بیت کوین نیست، آلت‌کوین است. به‌طور مثال، اتریوم، دوج‌کوین، تتر و.... همگی آلت‌کوین هستند. از زمان پدید آمدن شبکه بیت‌کوین تا کنون، هزاران آلت‌کوین به دنیای فناوری وارد شده‌اند. بیشتر آلت‌کوین‌های محبوب آن‌هایی‌ هستند که در دنیای واقعی کاربرد دارند. در حال‌ حاضر، اتریوم بزرگ‌ترین آلت‌کوین جهان است، اما آلت‌کوین‌های دیگری هم هستند که ارزشمند هستند. از جمله آن‌ها باید به لایت‌کوین، کاردانو، ریپل، استلار، ترون، چین‌لینک، تتر، دش، مونرو و... اشاره کرد.

2. زنجیره بلوکی (بلاک‌چین)

بدون تردید، دست‌کم یکبار اصطلاح زنجیره بلوکی (بلاک‌چین) را دیده یا درباره آن مطلبی خوانده‌اید. زنجیره بلوکی دفترکل دیجیتال است و محتوای آن‌ شامل تمام تراکنش‌هایی که تاکنون با هر ارز دیجیتال خاصی انجام شده است. تعداد مشخصی از این تراکنش‌ها با یکدیگر در یک بلاک (block) قرار می‌گیرند. هنگامی که ظرفیت یک بلاک پر شد، بلاک جدیدی ایجاد می‌شود که حاوی تعداد دیگری از تراکنش‌ها است و این فرایند زنجیره‌وار ادامه پیدا می‌کند. برخی از زنجیره‌های بلوکی طوری طراحی شده‌اند که تعداد بلاک‌های آن‌ها محدود است، در حالی که برخی دیگر بدون محدودیت هستند. فناوری زنجیره بلوکی به‌گونه‌ای تعریف شده که هیچ دفتر مرکزی یا نهاد واحدی وجود ندارد که این دفترکل را در خودش ذخیره کند. به دلیل این‌که زنجیره بلوکی بارها و بارها در کامپیوترها و سرورهای مختلف در سراسر جهان ذخیره می‌شود به آن دفترکل غیرمتمرکز می‌گوییند زیرا هیچ نهاد متمرکزی بر آن کنترل ندارد. نکته‌ای که باید در این زمینه به آن دقت کنید این است که برخی بلاک‌چین‌ها مثل مونرو مبتنی بر حریم خصوصی بوده و محرمانه هستند و بنابراین تراکنش‌های آن‌ها کاملا ناشناس و محرمانه انجام می‌شوند. غیرممکن است در این زنجیره بلوکی بتوانید یک تراکنش را با آدرس خاصی مرتبط کنید. به بیان دقیق‌تر، یکی از ویژگی‌های اصلی مونرو حفظ حریم خصوصی است که باعث شده کاربران به سراغ آن بیایند.

3. بیت‌کوین

بیت‌کوین اولین و ارزشمندترین ارز دیجیتال حال حاضر است. بیت‌کوین را ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 ایجاد کرد. تراکنش‌های بیت‌کوین روی یک دفتر کل عمومی غیرمتمرکز ثبت می‌شوند، بدون اینکه واسطه‌ای در این میان وجود داشته باشد. به بیان دقیق‌تر، هر معامله بین دو طرف به‌شکل همتا به همتا (peer to peer) انجام می‌شود و سومی مانند بانک دخالتی در این زمینه ندارد.

4. آدرس (Address)

رمزارزها در زنجیره بلوکی با یک آدرس (Address) یکتا قابل شناسایی هستند. زنجیره بلوکی را می‌توان شبیه به جی‌پی‌اس (GPS) و آدرس رمزارز را آدرس پستی موردنظر توصیف کرد. بدون آدرس کیف‌پول، نمی‌توانید هیچ ارزی را ذخیره کنید، زیرا زنجیره بلوکی نه می‌تواند آن‌را تأیید کند و نه قادر به اعتبارسنجی آن است. بنابراین، نمی‌توانید مالک یک ارز دیجیتال باشید. هر مرتبه که یک تراکنش تأیید می‌شود، موجودی کیف‌پول‌تان بر مبنای آدرس به‌روز می‌شود. آدرس‌ها بسته به نوع رمزارز قالب‌های دارند، اما در حالت کلی شکل آن‌ها به صورت زیر است:

17VZNX1SN5NtKa8UQFxwQbFeFc3iqRYhem –

5. اثبات سهام - Proof of Stake (PoS)

در زنجیره‌های بلوکی که از اثبات سهام/ Proof of Stake (PoS) استفاده می‌کنند، هر فرد با توجه بر مبنای تعداد ارزی که در شبکه سهام‌گذاری کرده قادر است فعالیت‌هایی مثل اعتبارسنجی یا استخراج را انجام دهد.

6. پول دیجیتال (digital currency)

رمزارزها و ارز دیجیتال مترادف‌هایی برای واژه دیجیتال کارنسی (digital currency) هستند. بنابراین اگر در سایتی مشاهده کردید که از اصطلاح کریپتوکارنسی، ارز دیجیتال یا رمزارز استفاده می‌شود، بدانید که همگی به پول دیجیتال اشاره دارند. پول دیجیتال را باید نسخه الکترونیکی ارز فیات یا همان پول رایج یک کشور توصیف کرد. به بیان دیگر، همان اسکناس‌ها و سکه‌هایی که در کشورها به‌شکل فیزیکی در دسترس مردم قرار دارند، در دنیای مجازی به شکل الکترونیکی در اختیار آن‌ها قرار دارند و در کیف پول دیجیتال ذخیره می‌شوند. بنابراین می‌توان از طریق صرافی‌ها این وجه دیجیتالی را نقد کرد یا با آن‌ها خریدهایی انجام داد. در ساده‌ترین تعریف، پول دیجیتال همان پول نقد است، با این تفاوت که قابل‌لمس نیست و مجموعه‌ای از اعداد و ارقامی است که درون کیف پول دیجیتال ذخیره شده‌اند. پول دیجیتال با تکیه بر فناوری‌هایی همچون قرارداد هوشمند و فناوری‌های زنجیره بلوکی مورد اعتماد کاربران و شرکت‌ها قرار گرفته است.

7. فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT)

همان‌گونه که اشاره کردیم، دفترکل (ledger) عمومی مکانی است که تمامی تراکنش‌های روی یک زنجیره بلوکی در آن قابل رویت هستند. دفترکل توزیع‌شده (DLT) یکی دیگر از اصلاحات دنیای رمزرزها در ارتباط با فناوری زنجیره بلوکی است. در این‌جا واژه توزیعی اشاره به این نکته دارد که این دفترکل برای غیرمتمرکزبودن میان کامپیوترهای مختلف در سراسر جهان توزیع می‌شود.

8. فیات

ارز فیات پول رایج یک کشور است. دلار، پوند، یورو و ین همگی نمونه‌هایی از ارز فیات هستند. پشتوانه ارز فیات دولت است و بیشتر توسط دولت‌ها پشتیبانی می‌شود. بنابراین ملاک ارزشمندی این ارزها قبول و پذیرش آن‌ها، ساختار اقتصادی و تعاملات یک کشور است که باعث ارزشمندی یا سقوط ارز فیات آن کشور می‌شود.

9. گس (Gas)

هنگامی که معامله‌ای در زنجیره بلوکی انجام می‌شود، دو طرف باید کارمزد آن‌را بپردازند. این کارمزد گس (Gas) نام دارد. به‌طور مثال، هنگامی که قصد تبدیل ارزها به یکدیگر را دارید، صرافی‌ها مبلغی را به عنوان کارمزد انجام کارهای خود بر می‌دارند. به همین ترتیب، اگر در نظر دارید تا یک ماینر پول تراکنش‌تان را تأیید کند نیز از شما کارمزدی برای انجام این‌کار دریافت می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها در ارتباط با رمزارزها همین کارمزدهای تراکنش‌ها است. کارمزدها به این دلیل دریافت می‌شوند که برای پایدار نگه داشتن زنجیره بلوکی باید انرژی زیادی صرف شود و به همین دلیل باید هزینه این‌کار از منبعی تامین شود.

10. عرضه اولیه سکه (ICO)

عرضه اولیه سکه (ICO) یا همان پیش‌فروش عمومی به عرضه اولیه عمومی (IPO) اشاره دارد. عرضه اولیه سکه رویکردی جدید است که شرکت‌های تازه‌وارد با استفاده از آن سرمایه‌ای که برای پیشرفت و توسعه نیاز دارند را جمع‌آوری می‌کنند. در این‌جا، محدودیتی در ارتباط با خرید عرضه اولیه سکه وجود ندارد و بنابراین سرمایه‌گذاران با خرید توکن‌های پروژه‌ها و استارتاپ‌ها سرمایه موردنیاز آن‌ها را تأمین می‌کنند.

11. احراز هویت مشتری (KYC)

احراز هویت مشتری (KYC) اشاره به فرایند تطبیق‌ هویت واقعی یک فرد دارد. KYC سرنام مشتری خودتان را بشناسید (Knowing Your Customer) است. در صرافی‌های بزرگ برای خریدوفروش رمزارزها باید فرایند احراز هویت انجام شود. در برخی از این صرافی‌ها و پلتفرم‌ها مثل ای‌تورو (eToro) و کوین‌بیس (Coinbase)، احراز هویت مشتری بخشی ضروری است. بررسی هویت مشتریان به نهادهای قانونی کمک می‌کند افرادی که به دنبال انجام اقدامات غیرقانونی از این طریق هستند را شناسایی کنند. البته در زمان نگارش این مقاله هنوز قوانین جامعی در این زمینه تدوین نشده است.

12. استخراج (Mining)

استخراج (Mining) به فرایند اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌های جدید در زنجیره بلوکی اشاره دارد. هر بلاک دسته‌ای از تراکنش‌ها را در خود نگه‌داری می‌کند. بنابراین هنگامی که یک بلاک جدید تکمیل شد باید به زنجیره بلوکی اضافه شود. برای این کار، استخراج‌کنندگان (ماینرها) که توان محاسباتی سامانه‌های خود را در اختیار شبکه قرار داده‌اند با یکدیگر رقابت می‌کنند و هر ماینر سعی می‌کند زودتر از دیگران مسئله ریاضی پیچیده‌ای که برای اضافه‌کردن بلاک به زنجیره بلوکی نیاز است را حل کند. هر فردی که زودتر موفق به انجام این کار شد، پاداشی دریافت می‌کند. این پاداش بخشی از کارمزد تراکنش‌ها و بخشی از کوین‌های جدید است.

13. توکن‌های غیر قابل معاوضه (NFTs)

توکن‌های غیر قابل معاوضه (NFTs) توکن‌هایی‌اند که با استفاده از قراردادهای هوشمند امکان انجام معاملات در حوزه‌هایی مثل هنر، بازی، موسیقی و هر چیز دیگری را فراهم می‌کنند. به‌طور مثال، اگر خواننده‌ای محبوب کاور آلبوم موسیقی‌اش را به‌شکل توکن غیرمثلی ارائه کند، هر فردی می‌تواند بخشی از آن‌را خریداری کند و مالک آن باشد. توکن‌های غیرقابل‌تعویض به چه معنایی هستند؟ به این معنا که شما نمی‌توانید آن‌ها را با چیزی مشابه تعویض کنید. به‌طور مثال، اگر ماشین‌تان را به دوست‌تان قرض بدهید، دوباره باید همان ماشین را به شما بازگرداند، نه این‌که ماشین دیگری را صرفا به این دلیل که شبیه به ماشین‌تان است در اختیار شما قرار دهد. در نقطه مقابل اسکناس قرار دارد که نوعی توکن مثلی یا قابل‌تعویض است. به‌طور مثال، اگر یک اسکناس 50 هزار تومان به شخصی فرض دهید، انتظار ندارید درست همان اسکناس را دریافت کنید.

14. کلید خصوصی

کلید خصوصی مجموعه‌ای از اعداد و حروف است و مشابه رمز کارت بانکی است. به همین دلیل باید محرمانه بماند و نباید جزییات آن در اختیار دیگران قرار گیرد. فردی که کلید خصوصی شما را بداند، می‌تواند در کسری از ثانیه تمام ارزهای‌تان را از به سرقت ببرد. هنگام فروش یا برداشت ارزهای دیجیتال باید این کلید را داشته باشید.

15. اثبات اعتبار / Proof of Authority (PoA)

زنجیره‌های بلوکی از الگوریتم‌های مختلف استفاده می‌کنند. در زنجیره بلوکی که از الگوریتم اثبات اعتبار/ Proof of Authority (PoA) استفاده می‌کند، تنها تعداد کمی از گره‌ها اجازه دارند که یک ماینر را برای ایجاد یک زنجیره بلوکی تأیید کنند. این الگوریتم جایگزینی برای الگوریتم اثبات کار (PoW) است که سرعت بیشتری دارد، اما متمرکزتر است.

16. اثبات کار / Proof of Work

اثبات کار/ Proof of Work  روشی سنتی‌تر برای پاداش‌ دادن به ماینرها به منظور حفظ امنیت شبکه و تأیید تراکنش‌ها است. اثبات کار بسته اطلاعاتی است که تولید آن هزینه‌بر و زمان‌بر است، اما تأیید آن ساده است. انجام این‌کار فرایندی تصادفی با احتمال موفقیت کم است، زیرا قبل از انجام اثبات کار معتبر به‌طور متوسط باید آزمون ‌و خطای زیادی انجام شود. بیت‌کوین از سیستم اثبات کار هش‌کش (Hashcash) استفاده می‌کند. به‌طور مثال، الگوریتم اثبات کار هش‌کش در بیت‌کوین برای تولید بلاک استفاده می‌شود. برای این‌که شرکت‌کنندگان در شبکه یک بلاک را قبول کنند، ماینرها باید یک اثبات کار که همه داده‌های درون بلاک را پوشش می‌دهد انجام دهند. یک بلاک هش‌شده ثابت می‌کند کار به اتمام رسیده و ماینر باید پاداشش را دریافت کند. اثبات کار به انرژی زیادی نیاز دارد.

17. کلید عمومی

مجموعه‌ای از کاراکترها است که برای خرید ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌شود. کلید عمومی مشابه شماره 16 رقمی کارت بانکی است که آن را به هر فردی می‌توانید اختصاص دهید. به‌طور مثال، اگر حقوقتان را به‌صورت ارز دیجیتال دریافت می‌کنید، همین کلید عمومی را به کارفرما می‌دهید تا دستمزدتان را واریز کند. البته امکان اشتراک‌گذاری آن نیز وجود دارد.

18. دفترکل عمومی

هر زنجیره بلوکی دفترکل خاص خود را دارد. به دلیل این‌که دفتر مذکور عمومی است، می‌توانید هر تراکنشی که تاکنون در این زنجیره بلوکی انجام شده را مشاهده کنید. برخی از ارزهای دیجیتال با داشتن یک دفترکل ناشناس یا محرمانه خودشان را از زنجیره‌های بلوکی عمومی متمایز می‌کنند.

19. برنامه کاربردی غیر متمرکز (dApps)

برنامه‌ها‌ی کاربردی غیرمتمرکز (dApps) برنامه‌های کاربردی متن بازی هستند که توسعه‌دهندگان آن‌ها را روی یک زنجیره بلوکی طراحی و توسعه می‌دهند. هدف این است که این برنامه‌ها در دنیای واقعی کاربردهایی داشته باشند. اتریوم پدر تمامی برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز است. به‌طور کی این برنامه‌ها دارا ویژگی‌های مشترکی هستند. به‌طور مثال، منبع‌باز هستند، غیرمتمرکز هستند، دارای یک پروتکل هستند و از سیستم مشوق استفاده می‌کنند (به این معنا که اعتبارسنج‌ها برای مشارکت در سیستم توکن‌هایی را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند). لازم به توضیح است که ارزش بازار برخی از این برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز ساخته‌شده روی اتریوم به میلیون‌ها دلار می‌رسد.

20. امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای

یکی از اصطلاحات نسبتا عجیب و غریب برای کاربران تازه وارد به دنیای مرزارزها دیفای است. دیفای (DeFi) به مجموعه امور و خدماتی اشاره دارد که غیرمتمرکز هستند و جایگزین امور مالی سنتی متمرکز در دنیای رمزارزها شده‌اند. بانک‌داری، مدیریت پول، خدمات پرداخت، بیمه و هر چیزی که در نظام مالی سنتی به‌شکل متمرکز انجام می‌شد در دیفای غیرمتمرکز است. محصولات و خدمات دیفای این امکان را به‌وجود آورده تا به سبک نوینی به تبادلات مالی بپردازیم که پیش‌تر امکان انجام آن‌ها در اختیارمان قرار نداشت.

21. عبارت بازیابی (seed)

عبارت بازیابی (seed) به رشته‌ای از 12 یا 16 کلمه اشاره دارد که وقتی کیف‌پول دیجیتالی را می‌سازید به شما داده می‌شود. این عبارت زمانی که کلید خصوصی‌تان را گم کرده‌اید تنها راه بازیابی کیف پول است. بنابراین باید در نقطه مطمئنی نگه‌داری شود.

در این مقاله سعی کردیم، به معرفی برخی از اصطلاحات پر کاربرد دنیای رمزارزها اشاره‌ای داشته باشیم. البته اصطلاحات این حوزه زیاد هستند و موارد مختلف دیگری نیز وجود دارند که در این مقاله به آن‌ها اشاره‌ای نشد. برای اطلاع بیشتر در ارتباط با دیگر اصطلاحات به آدرس https://www.one37pm.com/nft/tech/cryptocurrency-terms-to-know مراجعه کنید.