برنامه‎‎های کاربردی وب پیشرو (PWA) چه هستند و چرا تحو‎ل‎آفرینند؟

کسب و کارهایی که قبلاً روی توسعه یک اپلیکیشن موبایل سرمایه‌گذاری کرده‎اند با احتیاط بیشتری به PWA نگاه می‎کنند. هرچند این اپلیکیشن‎های جديد مرزهای جدیدی را در جهت بهبود و گسترش تجربه استفاده از اپلیکیشن‎های موجود باز کرده‎اند، اما این استعداد نهانی را نیز دارند که اپلیکیشن‎های سنتی موجود را از صحنه رقابت خارج کنند. از این رو چنین شرکت‎هایی ممکن است به این نتیجه برسند که سرمایه‌گذاری آن‌ها روی یک اپلیکیشن سنتی آن گونه كه آن‌ها پیش‌بینی می‎کردند طولانی‌مدت نخواهد بود. از سوی دیگر، کسب و کارهایی که هنوز روی یک اپلیکیشن موبایل سرمایه‌گذاری نکرده‎اند، با اشتیاق بیشتری به PWA نگاه می‎کنند، زیرا این فناوری یک جایگزین ساده‎تر و مقرون به صرفه‎تر را برای توسعه یک اپلیکیشن ارائه می‎کند. برای کسانی که قصد دارند در آینده از مزایای در اختیار داشتن یک اپلیکیشن بهره‎مند شوند، این شانس وجود دارد که یک اپلیکیشن تحت وب فوق‌العاده را در مقايسه با اپلیکیشن‎های سنتی تجربه کنند.

اما اپلیکیشن وب پیشرو چیست؟ 

گوگل برای اولین بار در حوالی 2015 ایده یک اپلیکیشن وب مترقی را در جامعه توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل مطرح کرد. این شرکت اعلام کرد این رویکرد جدید به توسعه اپلیکیشن برخی از محدودیت‎های موجود در سایر اپلیکیشن‎ها (از جمله طراحی منحصر به سکو، دشواری در به‌اشتراک‌گذاری و دسترسی) را از بین خواهد برد. این در حالی است که همچنان سطح مشابه و یکسانی از عملکرد و قابلیت‎ها حفظ خواهد شد. این رویکرد جدید با عنوان اپلیکیشن‎های وب پیشرو نامگذاری شد، زیرا هدف اصلی آن ترکیب بهترین قابلیت‎های سایر اپلیکیشن‎ها با سادگی و قابل دسترس بودن وب به‌منظور دستیابی به یک تجربه بکر بود.
به بیان ساده یک اپلیکیشن وب پیشرو اپلیکیشنی است که بر پایه وب بنا شده است، اما وب‎سایت تعاملی نیست. درست مثل سایر اپلیکیشن‎های وب عمل می‎کند، اما از طریق یک مرورگر وب موبایل قابل دسترس است. چنین قابلیتی باعث می‎شود تا کاربران بیشتری بتوانند بدون از دست رفتن قابلیت‎ها و امکانات به این اپلیکیشن متصل شوند. از خیلی جهات PWA حتی خیلی بهتر از سایر همتایان خود کار می‎کند. 

اپلیکیشن‎های وب پیشرو چگونه جایگاه خود را در آینده دنیای موبایل تثبیت خواهند کرد؟

آینده همیشه نامشخص است، به‌ویژه اگر موضوع بر سر فناوری باشد و PWA هم قطعاً چشم‌انداز توسعه اپلیکیشن را دگرگون خواهد کرد. آنچه ما می‎دانیم این است که مطمئناً تجربه استفاده از اپلیکیشن به‌مرور زمان بهتر و بهتر خواهد شد. اما سؤال اینجا است که این رویکرد به چه سمتی خواهد رفت؟ اپلیکیشن‎های وب پیشرو یا اپلیکیشن سنتی؟
یک نظریه این است که PWA در آینده نزدیک بسیار محبوب‎تر از سایر اپلیکیشن‎ها خواهد بود. بعضی ديگر معتقدند که تمام آینده اپلیکیشن موبایل بر پایه وب انجام خواهد شد. 
مهم‌ترین مزایای استفاده از PWA همان مهم‌ترین نقاط ضعف سایر اپلیکیشن‎ها است. به طوری که می‎توان بارزترین این نقاط ضعف را سخت بودن بیش از اندازه اتصال کاربران به یک اپلیکیشن سنتی دانست. نه‌تنها در گام نخست یک فرد باید از وجود یک اپلیکیشن اطلاع پیدا کند، بلکه آن‌ها باید یک سفر طولانی را برای دانلود و استفاده از این اپلیکیشن متحمل شوند. نیازی به اشاره نیست که اپلیکیشن‎ها ابتدا باید در اپ استور، گوگل پلی یا سایر بازارها منتشر شوند که خود باعث اضافه شدن یک فرآیند تحمیلی ثالث به این چرخه می‎شود.
اپلیکیشن‎های وب پیشرو نیازی به فروشگاه و فرآیند طولانی دسترسی ندارند. شما تنها می‎توانید با یک نشانی اینترنتی جدید امکان دسترسی کاربران به اپلیکیشن خود را فراهم کنید. چنين قابلیتی باعث می‎شود تا PWA بیشتر از همیشه قابل به‌اشتراک‌گذاری باشد. کاربران می‎توانند با به‌اشتراک‌گذاری همان نشانی اینترنتی دوستان خود را نیز به اپلیکیشن شما متصل کنند. این همان مشکل بزرگی است که سایر اپلیکیشن‎ها با آن دست به گریبان هستند. این روزها همه علاقه‌مند شده‎اند که همه‌چیز را در اینترنت به اشتراک بگذارند. به همین دلیل است که تمام رسانه‎های اجتماعی بزرگ و موفق به کاربرانشان اجازه می‎دهند محتوایی که پیدا می‎کنند را به اشتراک بگذارند. بدون چنین قابلیت‎های به‌اشتراک‌گذاری برای خیلی از اپلیکیشن‎های سنتی سخت خواهد بود بتوانند توجهی که سزاوار آن هستند را به دست آورند.

آینده دوگانه در توسعه اپلیکیشن 

یکی دیگر از جنبه‎های تصور آینده توسعه اپلیکیشن‎ها این است که اپلیکیشن‎های وب پیشرو و اپلیکیشن‎های سنتی به دو بخش از یک اپلیکیشن کامل‎تر تبدیل شوند. به بیان دیگر، بهترین کسب و کارهای وابسته به موبایل امکانات هر دو اپلیکیشن سنتی و وب پیشرو را با هم ارائه می‎کنند. شرکت‎هایی که قبلاً روی توسعه اپلیکیشن‎های سنتی سرمایه‌گذاری کرده بودند، با این رویکرد دوگانه جدید می‎توانند از به هدر رفتن سرمایه‌گذاری قبلی خود برای به دست آوردن ویژگی‎های جديد PWA جلوگیری کنند.
اشکال اصلی و شاید تنها اشکال PWA وضعیت عملکرد آن‌ها است. برای خیلی از اپلیکیشن‎ها این مشکل بزرگی محسوب نمی‎شود، زیرا آن‌ها برای اجرا شدن به قدرت یا توان عملکرد زیادی احتیاج ندارند. اما برای اپلیکیشن‎هایی که به منابع بیشتری نیاز دارند، این موضوع اهمیت پیدا می‎کند. از این رو، رویکرد دوگانه قابلیت دسترسی اپلیکیشن‎های وب پیشرو را با قابلیت‎های عملکرد اپلیکیشن‎های سنتی ادغام و در مجموع تجربه بهتری از استفاده از یک اپلیکیشن را فراهم می‎کند.
استراتژی دیگر در زمینه بهره‌مندی از اپلیکیشن‎های دوگانه استفاده از یک اپلیکیشن سنتی به‌عنوان کاربرد اصلی و استفاده از مزیت سهولت در استفاده و قیمت پایین تولید PWA برای کاربردهای کوتاه‌مدت است. این PWA به‌اصطلاح یک بار مصرف را می‎توان برای تکمیل سایر تلاش‎های بازاریابی مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال، می‎توانید هم‌زمان با ارائه یک محصول جدید به بازار یک PWA مرتبط با آن را نیز منتشر کنید. یک PWA کوتاه‌مدت می‎تواند عناصر مفرحی را به ویژگی‎های تبلیغاتی محصول شما اضافه کند.

رخوت و رکود اپلیکیشن و تأثیر آن بر آینده موبایل 

پدیده جدیدی که کاربران موبایل را تهديد می‎کند، رخوت و رکود اپلیکیشن است. در حال حاضر برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که میزان دانلود ماهانه اپلیکیشن‎ها توسط مشتريان چیزی نزدیک به صفر است. این ضعف ناشی از دو عامل کلیدی است. اول، تعداد اپلیکیشن‎های موجود در بازار. با وجود اینکه فروشگاه‎های اپلیکیشن وظیفه خود برای پاکسازی اپلیکیشن‎های قدیمی‎ و آن‌ها که دیگر به‎روزرسانی و دانلود نمی‎شوند را انجام می‎دهند، اما هنوز هم بیش از 1.5 میلیون اپلیکیشن برای دانلود وجود دارد که متأسفانه تعداد زیادی از آن‌ها بدون ‌استفاده هستند.
دومین دلیل رخوت و رکود اپلیکیشن‎ها فضای محدودی است که روی تلفن‎ها داریم. فضا به‌معنای فضای ذخيره‌سازی داده و البته میزان فضای قابل مشاهده و استفاده روی صفحه اصلی نمایشگر دستگاه است. هیچ‌کس از جابه‌جا شدن بین چندین صفحه اپلیکیشن نصب شده برای پیدا کردن یکی از آن‌ها خشنود نخواهد شد. بسیاری از کاربران موبایل خیلی زود به این نتیجه می‎رسند که بیشتر از اندازه لازم اپلیکیشن روی دستگاه موبایل خود نصب کرده‎اند. بنابراین، متقاعد کردن آن‌ها به نصب یک اپلیکیشن دیگر سخت‎تر از گذشته خواهد بود.
اپلیکیشن‎های وب پیشرو برای مبارزه با این رکود انتخاب بسیار شایسته‎ای هستند. وقتی یک PWA دانلود می‎شود، کاربر تنها یک نشانی اینترنتی را ذخيره می‎کند. این به این معنا است که تقریباً هیچ داده‎ای (به‌ویژه در مقايسه با فضای ذخيره‌سازی مورد نیاز توسط بعضی از اپلیکیشن‎های سنتی) برای استفاده ذخیره نمی‎شود. همچنین، این حق انتخاب در اختیار کاربران قرار می‎گیرد که می‎خواهند این PWA را به‌عنوان یک لینک ذخیره کنند یا خیر. و این به‌معنای آن است که خود کاربر تصمیم می‎گیرد این خدمات ارزش استفاده دارد یا نه. اگر ارزش نداشت به این معنا نخواهد بود که آن‌ها برای همیشه از استفاده از آن محروم خواهند شد، آن‌ها هنوز هم می‎توانند با وارد کردن این نشانی اینترنتی داخل مرورگر موبایل خود از این اپلیکیشن بازدید کنند. چنین روشی انعطاف‌پذیری بالایی را به همراه خواهد داشت.

اپلیکیشن‎های وب پیشرو در آینده جایگاه خود را تثبیت خواهند کرد

هرچند در دنیای فناوری نمی‎توان آینده را پیش‌بینی کرد، اما وقتی مزایای اپلیکیشن‎های وب پیشرو را کنار هم قرار می‎دهیم، جای تردیدی باقی نمی‎گذارد که یکی از بهترین رویکردها در زمینه آینده فناوری اپلیکیشن‎های موبایل همین PWA است. مزایای PWA را می‎توان به این ترتیب خلاصه کرد:

• پشتیبانی شده توسط گوگل که جایگاه آن در دنیای فناوری جای سؤال باقی نمی‎گذارد.
• تحت تأثیر قرار نگرفتن از عواملی که باعث رخوت و رکود اپلیکیشن‎های موبایل می‎شوند. 
• عدم نیاز به فروشگاه اپلیکیشن به دلیل اینکه برای استفاده از آن نیازی به دانلود نیست. 
• قابل به‌اشتراک‌گذاری، یعنی کاربران با ارسال نشانی اینترنتی اپلیکیشن به هر شخصی که مایل هستند می‎توانند اپلیکیشن جدید مورد علاقه خود را با آن‌ها سهیم شوند.
• هزینه پایین و توسعه سریع تا وارد شدن به بازار. 
• سازگاری کامل با سکوهای مختلف. 

آنچه درباره آینده توسعه موبایل قطعی است، نقشی است که اپلیکیشن‎های سنتی بازی می‎کنند. آیا آن‌ها در رویکرد توسعه اپلیکیشن‎های دوگانه با PWA مشارکت خواهند کرد یا به طور کامل توسط اپلیکیشن‎های مبتنی بر وب هدایت خواهند شد؟ این‌ها سؤالاتی است که توسعه‌دهندگان موبایل و مالکان اپلیکیشن را در رویارویی با این پدیده جدید محتاط می‎کند.
فرقی نمی‎کند اپلیکیشن موبایل شما در چه وضعیتی قرار دارد، چه از قبل اپلیکیشن مورد نیاز کسب و کار خود را ساخته باشید و یا هنوز در مرحله برنامه‌ریزی و پیش تولید هستید، باید اپلیکیشن‎های وب پیشرو را مد نظر داشته باشید. این فناوری جدید امکانات و قابلیت‎ها را به‌مراتب بیشتر از اپلیکیشن‎های سنتی در اختیار شما قرار می‎دهند. این نکته را نیز نباید فراموش کنید که PWA هنوز مراحل اولیه تکامل خود را می‎گذراند. با تمام این اوصاف اگر علاقه‌مند شدید این فناوری جدید را امتحان کنید، می‎توانید با استفاده از ابزارهای ساخت اپلیکیشن هم‌زمان به تولید اپلیکیشن‎های سنتی و PWA بپردازید. 
باید این نکته را در نظر داشته باشید كه یک PWA چیزی بیشتر از یک اپلیکیشن وب یا یک وب‎سایت تعاملی است. انواع مختلفی از فریم ورک‎ها وجود دارد که برای توسعه PWA خود می‎توانید از آن‌ها استفاده کنید، اما برای اینکه یک اپلیکیشن بتواند شرایط مورد نیاز یک PWA را داشته باشد، باید این سه عنصر اصلی را همراه داشته باشد.

1. فایل معرفی‌کننده

این فایل معرفی‌کننده یک فایل JSON است که اطلاعات پایه درباره اپلیکیشن شما از جمله نام، آیکون استفاده شده در صفحه home و توضیحات مربوط را توصيف می‎کند. بعد از ثبت نام کاربر می‎تواند یک میان‌بر به این PWA را به‌صورت یک آیکون روی صفحه اصلی دستگاه موبایل خود ذخیره کند. این داده‎های معرفی‌کننده همچنین به PWA امکان می‎دهد تا خود را به موتورهای جست‌وجو معرفی کند.

2. Service Worker

یک Service Worker اسکریپتی است که توسط یکی از صفحات PWA شما ثبت شده و در پس‌زمینه توسط مرورگر اجرا می‎شود. در چهارچوب PWA، این اسکریپت نقش یک پراکسی شبکه قابل برنامه‌ریزی را ایفا می‎کند که به زبان جاوا اسکریپت نوشته می‎شود و به شما اجازه می‎دهد وضعیت درخواست‎های شبکه را کنترل کنید. برای مثال، با یک سیستم کش‌کننده هوشمند، کاربر شما یک اتصال سریع‎تر و قابل اطمینان‎تر را تجربه خواهد کرد، زیرا منابع غیرضروری تنها در صورت تقاضا بارگذاری خواهد شد. این روش باعث کم شدن نقل و انتقالات شبکه و کاهش زمان تفسیر کدهای جاوا اسکریپت می‎شود. یک Service Worker همچنین این امکان را فراهم می‎کند تا بتوان در وضعیت آفلاین نیز از اپلیکیشن استفاده کرد.

3. HTTPS

در زمان استفاده از Service Worker  به یک اتصال کدگذاری شده به سرور نیاز خواهد بود تا بتواند ترافیک شبکه را ردگیری و اداره کند و این همان وظیفه‎ای است که پروتکل HTTPS برعهده دارد. ثبت یک
Service Worker در یک صفحه از طریق HTTPS این اطمینان را به وجود می‎آورد که Service Worker دریافت شده توسط مرورگر توسط عوامل ثالث دستکاری نشده است. اگرچه همان گونه که قبلاً نیز اشاره شد PWA نمی‎تواند تمام کاربردهای اپلیکیشن‎های سنتی را فراهم کند، اما می‎توان با استفاده از یک استراتژی توسعه ترکیبی نیاز کاربران شما را تأمین کرد. 
اگر یک PWA برای نیازهای خاص شما ایده‎ال نیست، فراموش نکنید که همیشه می‎توانید سکوی موبایل Snapdragon با پشتیبانی از ابزارهايی مثل Qualcomm Snapdragon Profiler و Power Optimization SDK را در پروژه توسعه اپلیکیشن خود به کار بگیرید که می‎تواند سرعت اپلیکیشن، بازده حرارتی و طول عمر باتری را نیز برای شما بهینه‌سازی کند.