مصرف آدرال و آمفتامین ها چه بلایی بر سر بازیکنان بازی های ویدئویی می آورد؟

در شماره‌های گذشته به مسابقه‌های eSports اشاره کرده بودیم؛ این‌که آیا می‌توان این رقابت‌ها را مسابقه‌های ورزشی دانست یا خیر؟ اکنون و در این مقاله خواهیم دید، رقابت‌های eSports از جنبه قانون‌شکنی هم در حال شبیه شدن به مسابقه‌های ورزشی هستند. اکنون رقابت‌های eSports به چنان سطحی رسیده‌اند که شرکت‌کنندگان در آن حاضرند برای برنده شدن دست به هر کاری بزنند؛ حتی دوپینگ کنند. مدتی است شایعه‌هایی مبنی بر استفاده شرکت‌کنندگان این رقابت‌ها از داروهایی نظیر آدرال (Adderall) بر سر زبان‌ها افتاده و این نوع جدید رقابت‌ها با چالشی جدی روبه‌رو شده است.

مطلب پیشنهادی: ده روش بهبود زندگی واقعی با بازی‌های ویدیویی

این‌که یک رقابت سرگرم‌کننده اکنون به مقدمه‌ای برای اعتیاد نوجوانان به آمفتامین‌ها تبدیل شود، نکته نگران‌کننده‌ای است و با توجه به عظمت رقابت‌های eSports باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. برای تهیه مطلبی که از نظر خواهید گذراند، از اطلاعات مقاله Winners might use drugs (مارس 2015) سایت یوروگیمر استفاده شده است. این سایت با یکی از بازیکنانی که برای افزایش قابلیت‌های خود در بازی داروی آدرال استفاده می‌کرده مصاحبه‌ای کرده است که نکات بسیار جالبی را روشن می‌سازد. در مقاله یوروگیمر، از این بازیکن با نام مستعار استیون یاد شده است. 

داستان استیون
چند ساعت پیش از آن‌که استیون دومین رقابت حرفه‌ای eSports خود را آغاز کند، هم‌تیمی‌اش به او یک قرص آدرال تعارف می‌کند. او پیش از این تجربه استفاده از آدرال را داشته و چند سال قبل برای درمان بیماری ADHD از این دارو استفاده کرده بود. بنابراین، به‌خوبی به تأثیر این دارو در کاهش تنش و افرایش تمرکز آگاه بود. آدرال یک آمفتامین است که معمولاً برای درمان بیماری‌هایی نظیر بیش‌فعالی تجویز می‌شود. آدرال و داروهای مشابه نظیر ریتالین (Ritalin) به‌طور گسترده تمرکز را بالا می‌برد و توانایی تحمل خستگی را افزایش می‌دهد. متأسفانه، مصرف چنین داروهایی بین دانشجویانی که می‌خواهند برای بازه‌های زمانی طولانی‌تری درس بخوانند، رایج است. آدرال تأثیرات دیگری نیز دارد. این دارو سبب ارتقای زمان پاسخ‌گویی و افزایش سرعت واکنش، بهبود کنترل شناختی و حتی افزایش موقتی توان عضلانی می‌شود؛ ویژگی‌هایی که این دارو را به گزینه‌ای مناسب برای ورزش‌کاران تبدیل می‌کند. استفاده از آدرال در بازی‌های ویدیویی سبب می‌شود بازیکن بتواند ساعت‌ها (تا ده ساعت یا بیش‌تر) بی‌وقفه بازی کند.
استیون تا پیش از استفاده از این دارو، هنگام رقابت در مقابل جمعیت هیجان‌زده و عصبی می‌شد، اما با استفاده از آدرال فقط بر آن‌چه لازم بود تمرکز می‌کرد. او می‌گوید: «آدرال من را به یک بازیکن بسیار بهتر تبدیل می‌کرد.» استیون که در آن زمان شانزده سال بیش‌تر نداشت، پس از این مسابقه به یک مصرف‌کننده آدرال تبدیل شد: «از آن زمان، در هر بازی چه آنلاین و چه در رقابت‌های حرفه‌ای از این دارو استفاده و به آن اعتیاد پیدا کردم.» او به‌سرعت تأثیر استفاده از این دارو را در روند رقابت‌های خود مشاهده کرد. به یک تیم Halo پیوست و مذاکره‌ با حامی مالی رسمی را آغاز کرد. به گفته استیون، پس از این بود که دیگر او برای شرکت در هر مسابقه‌ای آدرال مصرف می‌کرد. زمانی که این دارو را مصرف می‌کرد کیفیت بازی‌اش بسیار متفاوت می‌شد: «تنش تأثیری در من نداشت. آدرنالین می‌تواند در eSports مفید باشد، ولی تأثیر آدرال بسیار فراتر از آن است.» استیون برای افزایش توانایی خود در بازی ویدیویی به مدت شش ماه آدرال مصرف کرد.

رقابت‌هایی که بازیکنان بازی‌های ویدیویی در آن شرکت می‌کنند، نوع خاصی از دوپینگ لازم دارد. قهرمانی در این رقابت‌ها به هوشیاری، توانایی تمرکز و هماهنگی بین چشم و دست‌ها وابستگی شدیدی دارد و آدرال یکی از متداول‌ترین گزینه‌ها در این حوزه است. شمار کمی از بازیکنان حرفه‌ای هستند که استفاده از آدرال را تأیید می‌کنند. بسیاری از بازیکنان حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای که تأیید کردند برای ارتقای بازی خود از مواد (دارو) استفاده می‌کنند، حاضر به مصاحبه نمی‌شوند. در هر صورت، بحث درباره استفاده از دارو در این بازی‌ها در حال افزایش است و دیگر به میان مردم عادی هم گسترش یافته است. 

نظرهای متناقض
به عقیده استیون، در امریکا سوء مصرف آدرال در eSports بسیار شایع است. در سال 2013، یک بازیکن حرفه‌ای که در رقابت‌های eSports نزدیک به صد هزار دلار برنده شده بود، از سوی یکی از تیم‌های رقیب به استفاده از آدرال در جریان مسابقه‌های حرفه‌ای متهم شد. استیون می‌گوید اغلب بازیکنان برتر Halo از آدرال استفاده می‌کردند: «مصرف آن در میان بازیکنان غیرحرفه‌ای شایع‌تر هم است.» او ادعا می‌کند این قرص‌ها در مسابقه‌های حرفه‌ای به فروش می‌رسد. به گفته او در مسابقه‌ها هر قرص به قیمتی بین ده تا چهل دلار فروخته می‌شود: «مصرف من بالا بود. یک قرص 25 میلی‌گرمی برای من شش ساعت دوام می‌آورد، ولی برای فردی معمولی که زیاد مصرف نمی‌کرد، 10 تا 15 میلی‌گرم کافی بود.» بیورن فرانزن که نزدیک به یک دهه است در حوزه بازاریابی در eSports فعالیت دارد، بیان می‌کند: «من تعدادی از بازیکنان حرفه‌ای را می‌شناسم که آدرال مصرف می‌کنند. با این حال، بسیار بعید است که هیچ یک از آن‌ها حاضر باشند درباره آن صحبت کنند؛ زیرا چنین کاری سبب تباه شدن آینده حرفه‌ای و توانایی پشتیبانی از خود و خانواده آن‌ها خواهد شد.» 
با همه این اوصاف، برخی معتقد هستند که در بیان مصرف آمفتامین‌ها در بازی‌های eSports اغراق شده است. الکساندر تی مولر معتقد است این ادعاها از سوی کسانی عنوان می‌شود که می‌خواهند برای مدتی خود را مطرح کنند. او که مدیرعامل SK Gaming، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های eSports است، می‌گوید: «این افراد ادعا می‌کنند که دیده‌اند در مسابقات دارو فروخته می‌شود. کی؟ کجا؟» مولر ادعا می‌کند طی ده سال حضور در رقابت‌های eSports هرگز ندیده است آدرال به فروش برسد یا توسط بازیکنی مصرف شود: «معتقد هستم درباره آدرال اغراق شده است.» به عقیده میکال بلیچارز: «اغلب از ریتالین و آدرال نام برده می‌شود، اما به نظر نمی‌رسد در حال حاضر مصرف دارو در سطوح بالای مسابقه‌های eSports رایج باشد.» او اضافه می‌کند: «من بازیکنانی را می‌شناسم که برای آرامش اعصاب از والیوم استفاده می‌کنند. با این حال، در حالت کلی گمان نمی‌کنم بازیکنان با این هدف که بازی آن‌ها بهتر شود از داروها استفاده کنند. آن‌چه بیش از همه در eSports اهمیت دارد، هوشیاری و هماهنگی خوب بین چشم و دست است. داروهای زیادی در بازار وجود ندارند که یکی از این قابلیت‌ها را افرایش دهند، در حالی که تأثیر منفی روی دیگری نداشته باشند.»

میکال بلیچارز مدیرعامل ESL (سرنام Electronic Sports League) است. ESL که مدعی است بزرگ‌ترین شرکت eSports دنیا است، رقابت‌هایی در سطوح مختلف از جام‌های محلی گرفته تا رویدادهای جهانی را سازماندهی می‌کند. او پیش از این روزنامه‌نگار بوده و چند سال پیش به مصرف دارو در eSports پرداخته است. بلیچارز بعید می‌داند استفاده از آمفتامین‌ها در eSports رایج باشد. یکی از دلایلی که او می‌آورد این است: «بازیکنان برتر آن‌قدر از طریق پخش اینترنتی بازی‌های خود روی Twitch پول کسب می‌کنند که مجبور نباشند برای زندگی کردن روی جوایز نقدی مسابقه‌ها حساب کنند.» بر همین اساس، او نتیجه می‌گیرد که این بازیکنان به جوایز نقدی مسابقه‌ها و همچنین برنده شدن با کمک مصرف مواد نیاز نخواهند داشت. فرانزن قاطعانه با چنین دلایلی مخالف است: «اگر به سال‌های گذشته نگاهی بیاندازیم که جوایز رقابت‌ها به چند کارت گرافیک، یک جام و... محدود می‌شد، شرکت‌کننده‌ها نیازی نمی‌دیدند برای برنده شدن سلامتی خود را به خطر اندازند. اما امروز eSports به یک صنعت چند میلیارد دلاری تبدیل شده است و هر یک از اعضای تیم‌های برنده می‌توانند یک میلیون دلار جایزه دریافت کنند. اگر بتوانید در 23 سالگی به فردی تبدیل شوید که یک میلیون دلار در حساب بانکی خود دارد، فرصت‌های بسیار بیش‌تری پیش رو خواهید داشت. بنابراین، انگیزه زیادی وجود دارد.» تیم‌ها به جذب حامی مالی نیاز دارند تا هم به فعالیت خود سر و سامانی دهند و هم یک منبع درآمد برای خود داشته باشند. به عقیده فرانزن، چنین نیازی سبب می‌شود تیم‌ها برای جذب حامی مالی به هر کاری دست بزنند: «تیم‌هایی که در مسابقه‌ها برنده نمی‌شوند، حامی مالی هم نخواهند داشت و اگر شما حامی مالی نداشته باشید، نمی‌توانید هزینه لازم برای اعزام تیم یا بازیکن به رقابت‌ها را تأمین کنید. این یک چرخه بی‌پایان است. حامی مالی با فشار بر همه طرف‌های درگیر بازگشت سرمایه‌اش را می‌خواهد. تیم‌ها به بازیکنان فشار می‌آورند تا برنده شوند و بازیکنان تحت فشار هستند؛ زیرا باید برنده شوند تا بتوانند معیشت خود را بگذرانند یا سازمانی را که با آن قرارداد دارند راضی نگه دارند.»
این سکه روی دیگری نیز دارد. ساشا هوستین، یکی از بازیکنان مطرح و معروف، می‌گوید: «من هرگز دارویی نظیر آدرال مصرف نکرده‌ام و هیچ یک از کسانی که می‌شناسم نیز چنین موادی مصرف نمی‌کنند.» به گفته او، تنها چیزی که پیش از یک رقابت مهم مصرف می‌کند «یک لیوان شکلات داغ است». هوستین استعداد قابل توجهی در بازی دارد، به طوری که از سوی نشریه «نیویورکر» به‌عنوان یکی از «ورزش‌کاران مهم سایبری» معرفی شده است. با قبول ادعای وی مبنی بر استفاده نکردن از دارو در بازی، این پرسش در ذهن ایجاد می‌شود که آیا فقط بازیکنانی که قابلیت‌های کم‌تری دارند در جریان بازی به مصرف مواد و داروها روی می‌آورند؟ 

قوانین
با این‌که بسیاری از رقابت‌های eSports در قوانین خود استفاده از داروهای نیروزا را منع کرده‌اند، در هیچ یک از این قوانین به‌صراحت از ممنوعیت آدرال سخن گفته نشده است. به‌عنوان مثال، در قوانین ESL این طور آمده است: «برای شرکت در یک رقابت، چه آنلاین و چه آفلاین، تحت تأثیر هر نوع دارو، الکل یا سایر مواد نیروزا بودن اکیداً ممنوع است و چنین موردی می‌تواند به محرومیت منجر شود.» شرکت Riot Games، سازنده بازی بسیار پرطرف‌دار «لیگ افسانه‌ها» که لیگ حرفه‌ای اختصاصی خود به‌نام LCS را برگزار می‌کند، به‌طور صریح سوء‌ مصرف مواد را منع نکرده است، اما بنا بر قانون 10،2،8 در قوانین این مسابقه‌ها، این مورد به‌طور ضمنی منع شده است، به‌ طوری که اعضای تیم نباید درگیر فعالیت‌هایی باشند که در قوانین مدنی ممنوع شده یا خارج از عرف هستند. هرچند قوانینی برای منع استفاده از مواد و داروها در رقابت‌های eSports موجود است، اما تضمین اجرایی کمی برای آن‌ها وجود دارد. Riot تا به امروز شرکت‌کنندگان در مسابقه‌ها را مورد آزمایش مواد قرار نداده و کسی به دلیل سوء مصرف مواد از رقابت‌های LCS محروم نشده است. 

آلکس لیم، دبیرکل فدراسیون بین‌المللی e-Sports در سئول (IeSF)، می‌گوید: «ما به مصرف چنین موادی در مسابقه‌های eSports پی برده‌ایم و از عوارض جانبی جدی حاصل از مصرف آن‌ها آگاه هستیم.» IeSF به پیمان آژانس جهانی ضد دوپینگ (WADA) پیوسته است. در قوانین کنونی WADA، استفاده از داروی آدرال در ورزش‌های خاصی نظیر گلف، تیراندازی، اسکی و ورزش‌های موتوری ممنوع است و لیم امیدوار است eSports نیز به این فهرست اضافه شود. 
عوارض لیم معتقد است علاوه بر لزوم حفظ این ورزش نوظهور از ننگ مصرف مواد، حفظ سلامت خود بازیکنان در برابر تأثیرات سوء استفاده از این ماده یک وظیفه اخلاقی است. علائمی نظیر تهوع، اسهال، تنگی نفس، افت فشار خون، عوارض قلبی، خستگی، سرگیجه، ریزش مو، اختلال در دید، توهم و بی‌خوابی از جمله این تأثیرات است. او اضافه می‌کند: «حفظ ورزش‌کاران eSports از این عوارض جانبی در اولویت قرار دارد.» 

دکتر کارل ال هانسون، دانشیار دپارتمان بهداشت و سلامتی دانشگاه Brigham Young که به‌تازگی روی استفاده دانشجویان دانشگاه‌های امریکا از داروی آدرال مطالعه کرده است نیز نگرانی‌های مشابهی درباره عوارض جانبی این دارو دارد. او می‌گوید: «مصرف آدرال ممکن است به کاهش وزن، کاهش اشتها و تأثیرات زیان‌آور دیگری منجر شود.» به گفته او شواهدی وجود دارد مبتنی بر این‌که سوء مصرف آمفتامین‌ها ممکن است به مغز آسیب برساند. آژانس مبارزه با مواد مخدر، داروی آدرال را در جدول 2 «Schedule» فهرست داروها قرار داده است. این آژانس داروهایی را فهرست می‌کند که پتانسیل زیادی برای سوء مصرف دارند و به‌طور بالقوه می‌توانند فرد مصرف‌کننده را از نظر روانی یا جسمی وابسته و عوارضی نظیر افسردگی، پرخاش‌گری و پارانویید در فرد ایجاد کنند. استیون به‌روشنی به یاد می‌آورد در دوره‌ای که از این دارو استفاده می‌کرده چنین عوارضی را تجربه کرده است: «پس از آغاز مصرف آدرال، طی سه ماه حدود 20 کیلوگرم وزن کم کردم. مجبور بودم خودم را وادار به خوردن غذای بیش‌تر کنم. بعد از این بود که برای معده‌ام نیز مشکلاتی پیش آمد.» پیش از این، استیون آثار سوء مصرف مواد را در یکی از اقوام نزدیک خود دیده بود. استیون فهمید علائمی که پس از مصرف آدرال تجربه کرده بسیار مشابه همان تأثیراتی است که او تجربه کرده بود: «این‌جا بود که تصمیم گرفتم مصرف آن را متوقف کنم. نمی‌خواستم در آن مسیر حرکت کنم.» استیون تصمیم گرفت مصرف این دارو را متوقف کند. عواقب این تصمیم بسیار شدید بود و دوران ترک این دارو بسیار سخت گذشت: «نمی‌توانستم از تخت بلند شوم، شدیداً می‌لرزیدم. نمی‌توانستم بدنم را حرکت دهم. از لحظه لحظه آن دوران متنفر هستم.» بعد از کنار گذاشتن مصرف این دارو، بازی او نیز افت کرد: «حدود یک ماه متوجه کاهش توانایی در انجام بازی‌ها شدم.» 

در جست‌وجوی راه‌کار
رقابت‌های بزرگ eSports محبوبیت زیادی در بین جوانان یافته است. مسابقه‌هایی پر زرق و برق و جذاب که تجربه جدیدی از یک رقابت را برای دنیا به ارمغان آورده است. نوجوانانی که با آرزوی درخشیدن در این مسابقه‌ها خود را به سطوح بالا می‌رسانند. شرکت‌هایی که این رقابت‌ها را محل سرمایه‌گذاری با ویژگی‌های منحصر به‌فرد و رسانه‌هایی که eSports را گزینه‌ای مناسب برای جذب مخاطب می‌دانند. پدیده‌ای به این عظمت به توجه بیش‌تری نیاز دارد. بازیکنان پانزده، شانزده ساله‌ای که برای نخستین بار وارد فضای بزرگ eSports می‌شوند و به سالن‌های بزرگ آن راه می‌یابند، تهدیدهای جدیدی پیش رو دارند. سال‌ها پیش این تهدیدات به «اعتیاد به بازی» یا «اعتیاد به فضای مجازی» یا مواردی از این دست محدود می‌شد. اما اکنون «اعتیاد به مواد مخدر» را نیز باید به این فهرست افزود. بازی‌های ویدیویی به‌طور بالقوه این قابلیت را دارند که نه تنها بازیکن را از نظر سایبری معتاد کنند، بلکه آن‌ها را در معرض انواع دیگری از اعتیادها نیز قرار دهند. رقابت‌های eSports چنان اهمیتی در بین نوجوانان و جوانان یافته است که آن‌ها ممکن است برای رسیدن به قله‌های آن دست به هر کاری بزنند. استفاده از آدرال شاید یکی از ده‌ها خطری باشد که جامعه بازیکنان را تهدید می‌کند. استیون به بازیکنان جوان توصیه می‌کند از این دارو دوری کنند: «این چیزی است که نه تنها از eSports بلکه از کل بازار باید حذف شود.» نوجوانان جویای نام در eSports تا چه حد با خطر آشنایی دارند؟ استیون می‌گوید: «من حتی نمی‌دانستم چرا آن‌ها چنین دارویی را به یکدیگر پیشنهاد می‌دهند.» او ادعا می‌کند تمام برگزارکننده‌های این رقابت‌ها از این مشکل آگاهی دارند و این نکته‌ای تأمل‌برانگیز است. اکنون استیون به رقابت در Counter-Strike و Hearthstone می‌پردازد. او گه‌گاه وسوسه می‌شود به مصرف دارو برگردد: «وسوسه استفاده از آن همیشه در پس‌زمینه ذهنتان باقی می‌ماند. می‌دانم بعد از مصرف این دارو چقدر بهتر بازی می‌کنم، اما این را هم به خاطر می‌آورم که چطور بر سلامتی من اثر گذاشت. دوران ترک را نیز به خاطر می‌آورم. قطعاً دوران منزجرکننده‌ای بود و فکر نمی‌کنم هیچ گاه دوباره به آن دوران برگردم.»